Kubek gnojowy

Kubek gnojowy (Cyathus stercoreus (Schwein.) De Toni) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)^[1].

Kubek gnojowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	incertae sedis
Rodzaj	kubek
Gatunek	kubek gnojowy
Nazwa systematyczna
Cyathus stercoreus (Schwein.) De Toni Syll. fung. (Abellini) 7: 40 (1888)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1832 r. Lewis Schweinitz nadając mu nazwę Nidularia stercorea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Giovanni Battista de Toni^[1].

Niektóre synonimy naukowe:

• Cyathia stercorea (Schwein.) V.S. White 1902
• Cyathus lesueurii Tul. & C. Tul. 1844
• Cyathus stercoreus f. ephedrae Calonge 1994
• Cyathus stercoreus f. halepensis Mornand 1992
• Cyathus stercoreus f. lesueurii (Tul. & C. Tul.) Bottomley 1948
• Cyathus stercoreus var. lesueurii (Tul. & C. Tul.) Cejp 1958
• Nidularia stercorea Schwein. 1832^[2].

Nazwę polską podała Wanda Rudnicka-Jezierska w 1991 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako pucharek błotny^[3].

Morfologia

Tak jak inne gatunki z rodzaju kubek wytwarza pucharkowate lub kubkowate owocniki, w których wnętrzu znajdują się tzw. perydiole, zawierające zarodniki. Nazwa gatunkowa odzwierciedla fakt, że grzyb wyrasta na nawozie lub glebie bogatej w nawóz^[4].

W Polsce występuje jeszcze kubek ołowianoszary (Cyathus olla) i kubek prążkowany (Cyathus striatus). Ten pierwszy ma gładką wewnętrzną powierzchnię, a zewnętrzną bez kolców, kubek prążkowany zaś ma wnętrze wyraźnie prążkowane^[4].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający^[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Niemczech, Anglii i Holandii^[3].

Saprotrof, grzyb koprofilny. Występuje na polach, ogrodach, ogrodach działkowych, parkach, w szklarniach, ogrodach botanicznych. Rozwija się na gnijących resztkach drzewa i odchodach zwierzęcych. Owocniki wytwarza od sierpnia do października^[3].