Darcie pierza

Darcie pierza, wyskubki, wydzirki, pierzajki, szkubki, pierzak i in. – oddzieranie z gęsich (czasami innych) piór chorągiewek od twardych stosin oraz oddzielanie puchu. Dawniej wykonywane ręcznie w zimie w związku z przygotowywaniem wkładu do kołder i poduszek dawanych następnie córkom w posagu^[1][2].

Kobiety podczas wspólnego darcia pierza, Zubrzyca

Darcie pierza w Zubrzycy, Orawa

Darcie pierza – pokaz w szkolnej Izbie Regionalnej w Kamedułach

Opis

Prace nad pozyskaniem pierza trwały od listopada do końca zimy. W kolejnych domach grupy skubaczek spotykały się na 2-3 tygodnie, zależnie od potrzeb, a także liczby gęsi. Kolejne etapy pracy kończyły się poczęstunkiem lub zabawą, zwanymi wyskubkiem, będącymi formą zapłaty za pracę^[3].

Gwarowe nazwy to szkubanie, skubaczki, poranie piyrzi, pobaba, drzycie pierza, wracka^[4][5], pierzak^[6], deńki^[7]. Na Śląsku Opolskim używano gwarowego niemieckiego słowa federbal (także: fejderbal)^[8][1].

Obecność w kulturze

Darcie pierza jest formą wielu widowisk folklorystycznych, warsztatów śpiewu lub - na wzór pierwotnego zwyczaju - okazją do integracyjnych spotkań kobiet^[9][10][11]. Agnieszka Osiecka napisała tekst dramatyczny Darcie pierza (inspirowany przez Singera)^[12][13].