Doktór Murek

Doktór Murek – polski film fabularny z 1939 roku. Ekranizacja powieści Doktor Murek zredukowany (1936) oraz Drugie życie doktora Murka (1936) autorstwa Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, jednego z najbardziej poczytnych przedwojennych polskich pisarzy.

Ten artykuł dotyczy filmu z 1939 roku. Zobacz też: inne adaptacje pod tym tytułem.

Doktór Murek

Gatunek	dramat obyczajowy
Rok produkcji	1939
Data premiery	9 kwietnia 1939
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Czas trwania	94 min
Reżyseria	Juliusz Gardan
Scenariusz	Tadeusz Dołęga-Mostowicz
Główne role	Franciszek Brodniewicz, Nora Ney, Ina Benita, Janina Wilczówna, Jadwiga Andrzejewska, Lidia Wysocka
Muzyka	Władysław Spielman[1]
Zdjęcia	inż. Seweryn Steinwurzel[1]
Scenografia	inż. Jacek Rotmil
Produkcja	Norbert Tarler (kierownik produkcji)
Wytwórnia	Parlofilm

Film przedstawia upadek młodego uczciwego urzędnika, który traci pracę i schodzi na nieuczciwą drogę. W tytułowej roli wystąpił ówczesny amant Franciszek Brodniewicz.

O filmie

W latach 2011–2013 film został poddany digitalizacji z wykorzystaniem trzech źródeł ze zbiorów Filmoteki Narodowej, by uzyskać jak najpełniejszą wersję. Udało się uzupełnić go o ponad 2 minuty. Obecnie trwa 94 minuty i 4 sekundy, jednak nadal nie jest kompletny^[2].

• Atelier i laboratorium: Falanga^[1]
• Nagrano systemem Tobis-Klangfilm^[1]
• Czas akcji: lata 30. XX wieku^[3]
• Prawa: dzieło osierocone (dyspozytariuszem jest Filmoteka Narodowa)^[3]

Obsada

Franciszek Brodniewicz, odtwórca roli Murka

• Franciszek Brodniewicz – doktor Franciszek Murek
• Janina Wilczówna – Nira, jego pierwsza narzeczona
• Ina Benita – Karolka
• Jadwiga Andrzejewska – Mika Brzyńska
• Nora Ney – Arleta
• Kazimierz Junosza-Stępowski – Fred Jazwicz
• Aleksander Zelwerowicz – dyrektor Jan Czabran, ojciec Tunki
• Mieczysława Ćwiklińska – Czabranowa, matka Tunki
• Lidia Wysocka – Tunka, córka Czabranów
• Bronisław Dardziński – stolarz Kuzyk
• Maria Żabczyńska – Kuzykowa
• Wanda Jarszewska – wróżka
• Julian Krzewiński – ojciec Niry
• Tadeusz Kański – „Czarny Kazik”, narzeczony Arlety
• Jerzy Kaliszewski – Jurek Czułowski, narzeczony Tunki
• Stanisław Sielański – Cipak
• Irena Skwierczyńska – kucharka
• Zdzisław Karczewski – mężczyzna z cyrku, lokator wróżki
• Romuald Gierasieński – portier
• Helena Gruszecka – gospodyni Murka
• Janina Krzymuska – kucharka
• Hanna Brzezińska
• Zygmunt Chmielewski
• Helena Zarembina

Fabuła

Zobacz w Wikiźródłach: • tekst powieści, na podstawie których nakręcono ten film: „Doktor Murek zredukowany” • „Drugie życie doktora Murka”

W wyniku intrygi uczciwy doktor praw Franciszek Murek traci pracę w prowincjonalnym magistracie oraz narzeczoną, córkę zubożałego arystokraty. Zauroczona nim posługaczka, przebiegła Karolka, chce go usidlić. Tymczasem Murek postanawia wyjechać do Warszawy. W stolicy nie może jednak dać sobie rady. Jest bez pracy, śpi w przytułku. W końcu otrzymuje pracę fizyczną i najmuje kąt do mieszkania u kobiety trudniącej się wróżbiarstwem. Nawiązuje kontakt z miejscowym półświatkiem. Zaznajamia się z Arletą, tancerką w nocnym klubie. Dowiaduje się, że syn, którego rzekomo miała z nim Karolka, był jedynie wymysłem, by wyciągać od niego pieniądze. Załamany, wspólnie z hersztem bandy o pseudonimie „Czarny Kazik”, dokonuje napadu rabunkowego na willę dyrektora Czabrana. Łupem jest walizka wypełniona papierami wartościowymi, z którą uchodzi Murek. Ukrywa ją, również przed wspólnikiem, jednak papierów nie można się pozbyć, ponieważ zostały zastrzeżone. Murek ponownie musi zacząć wszystko od nowa. Postanawia zająć się wróżeniem jako łatwym sposobem zarabiania na życie. Zmienia wygląd, zapuszcza brodę i otwiera własny gabinet, który prosperuje coraz lepiej. Arleta, kochanka „Czarnego Kazika”, zabija swego konkubenta, by żyć z Murkiem. Ten sprytnie zwraca walizkę dyrektorowi Czabranowi, który pod wrażeniem „talentów paranormalnych” Murka proponuje mu posadę w swojej firmie. Córka Czabrana jest związana z jego pracownikiem, Jerzym. Okazuje się, że Jerzy chronił willę w noc napadu. Murek obawia się, że teraz może go rozpoznać. Za namową Arlety Murek wmawia mu, że cierpi na chorobę psychiczną. Tymczasem Arletę i Murka odnajduje człowiek „Czarnego Kazika” i domaga się opłacania za milczenie. Intryga Arlety wywołuje strzelaninę w podmiejskiej restauracji z trzema ofiarami śmiertelnymi. Franciszek decyduje się rozstać z Arletą, ponieważ uważa ją za swego „złego ducha” (zob. femme fatale). Arleta odbiera sobie życie a Murek zostaje wspólnikiem Czabrana i zamierza zostać jego zięciem. Odbiera list, z którego wynika, że dawno temu został zrehabilitowany zawodowo. Ostatecznie popada jednak w obłęd i ucieka. Postanawia, że znów zacznie życie od nowa, jako nędzarz.

Zobacz też

• Doktor Murek – serial telewizyjny z 1979

Linki zewnętrzne

• Doktór Murek w bazie filmpolski.pl
• Doktór Murek w bazie IMDb (ang.)
• Doktór Murek w bazie Filmweb
• Doktór Murek w bazie Filmoteki Narodowej „Nitrofilm”
• Doktór Murek w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”