Dom Starościński w Radomiu

Dom Starościński – zabytkowy budynek znajdujący się w Radomiu, przy ulicy Grodzkiej 8.

Dom Starościński w Radomiu

nr rej. 251/A/84 z 21.03.1984
Dom Starościński. Widok od strony fary
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Radom
Adres	ul. Grodzka 8
Styl architektoniczny	neoklasycyzm
Kondygnacje	3
Rozpoczęcie budowy	ok. 1850
Pierwszy właściciel	miasto Radom
Położenie na mapie Radomia Dom Starościński w Radomiu
Położenie na mapie Polski Dom Starościński w Radomiu
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Dom Starościński w Radomiu
51°24′07,8″N 21°08′38,1″E

Historia

Pierwotny budynek został wybudowany w połowie XIV wieku i był częścią zabudowań Zamku Królewskiego^[1]. Znajdowały się w nim pomieszczenia gospodarcze – na parterze dwie kuchnie, zaś na piętrze dwa pomieszczenia, z których jedno połączone było z gankiem prowadzącym do tzw. Domu Wielkiego (którego relikty zachowały się do dziś)^[2]. Nazwa budynku pochodzi od jego funkcji z czasów, gdy radomski zamek był królewską rezydencją. W tym okresie właściwy Zamek pełnił rolę mieszkania króla, zaś zamkowa oficyna byłą siedzibą jego przedstawiciela w Radomiu – starosty^[1]. Na przestrzeni lat budynek pełnił różne funkcje. W 1827 zajmowała go Fabryka Wyrobów Bawełnianych należąca do Selima Blocha, ojca króla kolei żelaznych, Jana Bogumiła Blocha. Od 1848 roku w budynku mieściła się szkoła elementarna^[3]. Pierwotny gmach przetrwał aż do połowy XIX wieku, kiedy rozebrano go, a na jego fundamentach wzniesiono istniejący do dziś budynek^[2]. W 1939 roku budynek przez kilka miesięcy był siedzibą Muzeum Miejskiego^[4]. Po II wojnie światowej obiekt zajmowany był przez pogotowie opiekuńcze^[5]. W 2010 roku rozpoczęto badania archeologiczne i przygotowania do remontu budynku, który zakończono w czerwcu 2012 roku^[3][6]. Po remoncie Dom Starościński stał się siedzibą radomskiej placówki badawczej Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Zespołu Naukowego do Badań Dziejów Radomia oraz Rewitalizacji Sp. z o.o. W średniowiecznych piwnicach urządzono wystawę z eksponatami pozyskanymi w trakcie wykopalisk prowadzonych na obszarze Miasta Kazimierzowskiego^[6].

Architektura i otoczenie

Dom Starościński to dwukondygnacyjna, dziewiętnastowieczna kamienica nakryta mansardowym dachem. Fasady zdobi boniowanie oraz gzymsy okienne. Budynek z dwóch stron otaczają skwery, na jednym z nich umieszczono makietę przedstawiającą Zamek Królewski według stanu z XVII wieku^[6].