Domek na prerii

Domek na prerii (ang. Little House on the Prairie) – powszechnie stosowana nazwa dla książkowej serii Domek (Little House), Laury Ingalls Wilder, fabularyzowanej autobiografii, w której opisała ona swoje dzieciństwo i wczesną młodość, spędzone na podróżach przez prerie XIX-wiecznej Ameryki. Jest to zarazem tytuł trzeciej z książek się na niego składających.

Ten artykuł dotyczy serii powieści. Zobacz też: inne znaczenia tego terminu.

Skalista Farma koło Mansfield (Missouri); dom autorki, w którym powstał cykl „Domek na prerii”, a zarazem muzeum jej poświęcone

Zobacz multimedia związane z tematem: Domek na prerii

Utwory te po czasy współczesne cieszą się popularnością, na której bazie rozwija się bogaty rynek gadżetów i wydawnictw pochodnych. Powstały liczne prequele i sequele (autorstwa innych pisarzy), opowiadające o przygodach Laury córki, matki, babki i prababki, książka o samej Laurze (midquel; opisująca lata, pominięte w oryginalnej serii), jak również kolorowo ilustrowane skrócone wydania dziecięce, biografie, analizy itp. Wszystkie te dzieła określa się również wspólną nazwą Domek na prerii. Powstały również różne adaptacje filmowe.

Książki

Na pomysł spisania przez wspomnień z dzieciństwa wpadła córka autorki; pisarka Rose Wilder Lane, która wspierała i wspomagała później matkę podczas całego procesu twórczego. Pierwotna wersja książek była jednym utworem i nosiła tytuł „Pioneer Girl”. Została jednak odrzucona. Dopiero kolejna – skrócona, ilustrowana i dostosowana do potrzeb młodych czytelników, wstępnie tytułowana „When Grandma was a Little Girl” – została zaakceptowana i po pewnych przeróbkach wydana jako „Mały domek w Wielkich Lasach”. Dało to początek całej serii, którą zakończył tom „Szczęśliwe lata”, w którym osiemnastoletnia Laura poślubia Almanza Wildera.

Cztery ostatnie książki zostały znalezione po śmierci Laury w 1957 roku. Ostatnia z nich wydana została dopiero w 2006 roku.

• 1932 – „Mały domek w Wielkich Lasach” (Little House in the Big Woods)
• 1933 – „Mały farmer” (Farmer Boy)
• 1935 – „Domek na prerii” (Little House on the Prairie)
• 1937 – „Nad Śliwkowym Strumieniem” (On the Banks of Plum Creek)
• 1939 – „Nad brzegami Srebrnego Jeziora” (By the Shores of Silver Lake)
• 1949 – „Długa zima” (Long Winter)
• 1941 – „Miasteczko na prerii” (Little Town on the Prairie)
• 1943 – „Szczęśliwe lata” (These Happy Golden Years)
• 1962 – „On the Way Home” (Droga do domu)
• 1971 – „Pierwsze cztery lata” (First Four Years)
• 1974 – „West from Home” (Na zachód od domu)
• 2006 – „The Road Back” (Droga powrotna)

Seria „Domek” ukazała się w języku polskim prawdopodobnie^{[potrzebny przypis]} tylko jeden raz. Tom pierwszy nakładem wydawnictwa „Nasza Księgarnia”, a pozostałe – „Agencji Kris”. „Domek na prerii”, jako jedyny został wydany dwukrotnie – wbrew zapowiadanemu w ostatnim z polskojęzycznych wydań wznowieniu jeszcze następnych trzech, w nowej szacie graficznej. Tłumaczeniem pierwszej z książek zajęła się Małgorzata Goraj, a pozostałych – Anna Duszyńska.

Rok	Tytuły	ISBN
1990	Mały domek w Wielkich Lasach	ISBN 83-10-09564-3
1992	Domek na prerii	ISBN 83-900756-0-1
1993	Nad Śliwkowym Strumieniem Nad brzegami Srebrnego Jeziora	ISBN 83-900756-1-X ISBN 83-900756-2-8
1994	Mały farmer Długa zima Miasteczko na prerii	ISBN 83-900756-3-6 ISBN 83-900756-4-4 ISBN 83-900756-5-2
1995	Szczęśliwe lata Pierwsze cztery lata	ISBN 83-900756-6-0 ISBN 83-900756-8-7
1996	Domek na prerii	ISBN 83-900756-9-5

Ekranizacje

Melissa Gilbert jako Laura Ingalls w 1973 roku

Seria „Domek” została wielokrotnie sfilmowana:

• 1966 – „Jackanory – The Little House in the Big Wood” (serial anim.)
• 1968 – „Jackanory – Farmer Boy” (serial anim.)
• 1974 – „Domek na prerii” (TV) reż. Michael Landon
• 1974–1983 – „Domek na prerii” (serial) reż. Michael Landon i inni
• 1975 – „Laura, The Prairie Girl” (serial anim.)
• 1979 – „Little House Years” (TV) reż. Michael Landon
• 1983 – „Domek na prerii: Spojrzenie w przeszłość” (TV) reż. Michael Landon
• 1983 – „Domek na prerii: Błogosław wszystkim dzieciom” (TV) reż. Michael Landon
• 1984 – „Domek na prerii: Ostatnie pożegnanie” (TV) reż. Michael Landon
• 2000 – „Historia z domku na prerii” (TV) reż. Marcus Cole
• 2001 – „Ciąg dalszy historii domku na prerii” (TV) reż. Marcus Cole
• 2005 – „Little House on the Prairie” (miniserial) reż. David L. Cunningham
• 2007 – „Little House on the Prairie” (musical) reż. Francesca Zambello

W wersji musicalowej, wystawianej od 2007 roku, w roli Charlesa i Caroline Ingallsów wystąpili Patrick Swayze (zastąpiony później przez Steva Blancharda) i Melissa Gilbert^[1][2][3].

W Polsce serial „Domek na prerii” (wraz z niektórymi towarzyszącymi mu filmami fabularnymi) oraz obie części filmu telewizyjnego „Historii domku na prerii” kilkakrotnie emitowały rozmaite stacje telewizyjne (serial: TVP, Polsat 2, TV Puls, Dla Ciebie, TVS i TNT / Warner TV^[4], Stopklatka, AXN White^[5], filmy: TVN7, Hallmark, TVP1 i CBS Drama)^{[potrzebny przypis]}.

W USA i krajach Europy Zachodniej, odcinki serialu były wydawane na kasetach VHS i płytach DVD (również w boxach). W Polsce, na wiosnę 1993, ukazał się na kasetach video odcinek pilotażowy, w drugiej połowie marca 2008 pakiet DVD z odcinkami 1 sezonu, a 12 marca 2009 w tej samej formie – seria 2.

W 2016 roku pojawiła się zapowiedź nowej ekranizacji, w wykonaniu wytwórni Paramount Pictures^{[6][7][8][9][10]}.