Dowsprunk

Dowsprunk, również Dowsprung^[1], Dowszprung^[2] (zm. między 1219 a 1238) – kunigas i wódz wielkolitewski, starszy brat Mendoga^[3].

Dowsprunk

Wódz litewski
Następca	Mendog
Dane biograficzne
Data śmierci	między 1219 a 1238
Ojciec	Ryngold (?)
Matka	N.N.
Rodzeństwo	Mendog
Żona	siostra Wikinta (?)
Dzieci	Edywid (?) Towciwiłł (?)

Życiorys

Według XVI-wiecznych kronikarzy litewskich, miał być następcą i synem Ryngolda^[4], wodza litewskiego, który jako pierwszy (ok. 1200 roku) został ogłoszony księciem Litwy, a w 1214 roku wielkim księciem Litwy^[3].

Dowsprunk jest wymieniony w źródłach historycznych tylko raz, przy traktacie pokojowym z księstwem halicko-wołyńskim z 1219 roku. Widnieje tam pośród 21 wczesnych książąt litewskich, jako jeden z pięciu starolitewskich przywódców plemiennych. Pozostali czterej to Żywibund, Dowiat, Mendog i Wilikaił (brat Dowiata)^[5], którzy pod przewodnictwem Żywibunda na czas wojny decydowali o polityce Litwinów^[3]. Prawdopodobnie też w tym czasie uzyskał decydujący głos w starszyźnie. Z czasem utracił swoją pozycję wśród kunigasów i jego rolę przejął młodszy, bardziej ambitny brat Mendog, który od 1238 roku rozpoczął politykę centralizacji władzy oraz zjednoczenia całej Auksztoty w jeden organizm państwowy^[3].

Ponieważ Dowsprunk jest jedynym znanym bratem Mendoga, siostrzeńcy Mendoga – Edywid i Towciwiłł – są uważani za jego synów. Jeśli ta informacja uzyskałaby potwierdzenie, to Dowsprunk byłby teściem Daniela Halickiego, a także można by mu przypisać małżeństwo z siostrą Wikinta^[5].

Znanym faktem historycznym jest to, że Mendog zabijał własnych krewnych, aby rozszerzyć swoją władzę. Z uwagi na fakt, że Dowsprunk nie jest wymieniony w żadnych źródłach po 1219 roku, niektórzy historycy sugerują, że został zabity przez Mendoga. Teorię ma jednakże obalać fakt, że rzekomi synowie Dowsprunka nadal rządzili swoimi ziemiami w 1248 roku^[5].

Drzewo genealogiczne

Ryngold (?)

N.N.

				Dowsprunk
		Edywid (?)				Towciwiłł (?)

Zobacz też

• Władcy Litwy