Drobnołuszczak żółtonogi

Drobnołuszczak żółtonogi (Pluteus romellii (Britzelm.) Sacc.) – gatunek grzybów należący do rodziny łuskowcowatych (Pluteaceae)^[1].

Drobnołuszczak żółtonogi

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	łuskowcowate
Rodzaj	drobnołuszczak
Gatunek	drobnołuszczak żółtonogi
Nazwa systematyczna
Pluteus romellii (Britzelm.) Sacc. Syll. fung. (Abellini) 11: 44 (1895)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pluteus, Pluteaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1891 r. Max Britzelmayr, nadając mu nazwę Agaricus romellii. W 1895 r. Pier Andrea Saccardo przeniósł go do rodzaju Pluteus^[1].

Synonimy^[2]:

• Agaricus nanus var. lutescens Fr. 1838
• Agaricus romellii Britzelm. 1891
• Pluteus lutescens (Fr.) Bres. 1929
• Pluteus nanus subsp. lutescens (Fr.) Konrad & Maubl. 1930
• Pluteus nanus var. lutescens (Fr.) P. Karst. 1879
• Pluteus romellii f. albidus Ferisin 2014
• Pluteus romellii f. luteoalbus (Ševčíková & Borov.) Lécuru 2019
• Pluteus romellii f. splendidus (A. Pearson) Lécuru 2019
• Pluteus romellii var. luteoalbus Ševčíková & Borov. 2017
• Pluteus splendidus A. Pearson 1952

Alina Skirgiełło w 1999 r. opisała go pod nazwą „łuskowiec żółtonogi”^[3]. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę „drobnołuszczak żółtonogi”^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1,5–5 cm, u młodych okazów półkulisty, z wiekiem rozpościerający się, w stanie dojrzałym płasko wypukły, a nawet wklęsły. Powierzchnia barwy brązowej o różnej intensywności, z cytrynowym odcieniem albo w odcieniu umbry, słabo błyszcząca, matowa, pośrodku żyłkowana lub szorstka. Brzeg cienki, czasami falisty lub słabo promieniście żyłkowany^[3].

Blaszki

Wolne, dość gęste, nieznacznie brzuchate, o szerokości do 8 mm, początkowo żółte, potem różowe i różowołososiowe. Ostrza tej samej barwy^[3].

Trzon

Wysokość 2–8 cm, grubość do 0,2–0,5 cm. Walcowaty, czasami ze zgrubiałą podstawą, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia u młodych okazów górą biała i jedwabiście prążkowana, dołem cytrynowożółta, u starszych okazów cała cytrynowa. Pierścienia brak^[3].

Miąższ

Białokremowy, w stanie wilgotnym z seledynowym lub żółtoszarym odcieniem, o nieokreślonym zapachu i bez wyraźnego smaku^[3].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników łososioworóżowy. Zarodniki 5–7 × 4,5–6 µm, szeroko elipsoidalne, czasem wąsko elipsoidalne lub kuliste. Cheilocystydy o kształcie odwrotnie gruszkowatym, maczugowatym lub workowatym, bezbarwne, krótka i uciętą szyjką, 25–60 × 10–30 µm. Pleurocystydy nieliczne, o wymiarach 30–60 × 18–21 µm, bezbarwne, szeroko maczugowate lub workowate z krótką szyjką. Strzępki w skórce kapelusza tworzą palisadową warstwę, ich szczytowe elementy są przeważnie kuliste, rzadko wydłużone, 30–50 × 15–30 µm. Wszystkie mają zawartość brązowej barwy^[3].

Występowanie

Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie, Japonii i Australii^[5]. W. Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje kilkanaście stanowisk z uwagą, że jego rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane^[4].

Grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach na martwym drewnie drzew liściastych, zwłaszcza buka, lipy. Rozwija się na pniakach i opadłych gałęziach drzew, rzadziej na ziemi^[4]. Owocniki od maja do listopada^[4].

Gatunki podobne

Żółta barwa trzonu, brązowy kapelusz i żółtawe blaszki u młodych okazów są charakterystycznymi cechami tego gatunku umożliwiającymi łatwe jego odróżnienie od innych grzybów. Jednak należy sprawdzić cechy mikroskopowe, a w szczególnie komórki skórki kapelusza. Ich zakończenia zazwyczaj są kuliste, podczas gdy u drobnołuszczaka żółtawego (Pluteus leoninus) są wrzecionowate^[3].