Drobnołuszczak malutki

Drobnołuszczak malutki (Pluteus nanus (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny łuskowcowatych (Pluteaceae)^[1].

Drobnołuszczak malutki

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	łuskowcowate
Rodzaj	drobnołuszczak
Gatunek	drobnołuszczak malutki
Nazwa systematyczna
Pluteus nanus (Pers.) P. Kumm. Pilzk. (Zerbst): 98 (1871)

Cheilocystydy

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pluteus, Pluteaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus nanus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Paul Kummer w 1871 r.^[1]

Synonimy^[2]:

• Agaricus nanus Pers. 1801
• Pluteus griseopus P.D. Orton 1960
• Pluteus nanus f. griseopus (P.D. Orton) Vellinga 1985

Stanisław Domański w 1955 r. opisywał ten gatunek pod nazwą łuskowiec niski, Alina Skirgiełło w 1999 r. jako łuskowiec karzełkowaty^[3]. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę drobnołuszczak malutki^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1,5–6 cm, u młodych okazów półkulisty lub stożkowaty, z wiekiem rozpościerający się, płaskowypukły, czasem z niewielkim garbkiem lub wklęśnięciem. Powierzchnia brązowa z ochrowym odcieniem, szarobrązowa z zielonkawym odcieniem, gładka, na środku nieco żyłkowana. Czasami jest prążkowany do połowy średnicy^[3].

Blaszki

Wolne, brzuchate, o szerokości do 7 mm, początkowo białe, potem różowe^[3].

Trzon

Wysokość do 3,5 cm, grubość do 0,3–0,8 cm, walcowaty, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia biaława, przy podstawie brązowawa lub szarawa^[3].

Miąższ

Białawy, cienki, bez wyraźnego zapachu i smaku^[3]. Cechy mikroskopowe: Zarodniki 6,3–8,5 × 5–6,5 µm, szerokoelipsoidalne. Cheilocystydy liczne, maczugowate lub wrzecionowate, szkliste, 30–75 × 13–25 µm. Pleurocystydy szkliste, butelkowate, czasami workowate, o wymiarach 65–90 × 14–26 µm. Strzępki w skórce kapelusza tworzące palisadę, złożone z kulistych lub gruszkowatych komórek na trzoneczkach. Mają wymiary 20–50 × 12–30 µm i brązową zawartość^[3].

Występowanie

Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie, Azji i Australii. W Europie i Ameryce Północnej podano liczne stanowiska^[5]. W. Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje liczne jego stanowiska^[4]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną^[6].

Grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, w parkach, na ziemi, na próchniejącym drewnie, resztkach drzewnych, opadłych i próchniejących gałęziach drzew, zwłaszcza grabu, buka. Owocniki pojawiają się zwykle od czerwca do listopada^[4].