Dywizjon 305

305 Dywizjon Bombowy „Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego” (ang. No.305 Polish Bomber Squadron) – eskadra lotnictwa bombowego i myśliwsko-bombowego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Strona z Dziennika Pokładowego Dywizjonu 305

305 Dywizjon Bombowy
Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej
im. Marszałka Józefa Piłsudskiego

No.305 Polish Bomber Squadron

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1 września 1940 RAF Bramcote[1]
Rozformowanie	6 stycznia 1947 RAF Faldingworth
Tradycje
Święto	25 kwietnia[2]
Działania zbrojne
ofensywa przez kanał La Manche, ofensywa „Millennium”, Bitwa o Ruhrę, Bitwa o Hamburg, Operacja Overlord, Bitwa Normandzka
Organizacja
Numer	SM[1]
Rodzaj sił zbrojnych	Polskie Siły Powietrzne
Formacja	Royal Air Force
Rodzaj wojsk	wojska lotnicze

Historia

Formowanie Dywizjonu

Formowanie czwartego z polskich eskadr bombowych, Dywizjonu 305, rozpoczęło się 29 sierpnia 1940 w bazie RAF Bramcote. Dywizjon początkowo był wyposażony w lekkie bombowce Fairey Battle, ale od listopada 1940 został przezbrojony w dwusilnikowe ciężkie bombowce Vickers Wellington wraz z przeniesieniem do bazy RAF Syerston, razem z Dywizjonem 304. Prowadzono tam intensywne szkolenia, uzupełniając etaty personelu. W dniu 27 stycznia oba dywizjony były wizytowane przez parę królewską^[3].

W grupie RAF Bomber Command

Gotowość operacyjną dywizjon uzyskał w dniu 24 kwietnia 1941. Jego pierwszą misją było bombardowanie zbiorników z paliwem w Rotterdamie w nocy z 25 na 26 kwietnia 1941. Za uzyskanie znaczących rezultatów bombardowania oba dywizjony (również 304) otrzymały telegram gratulacyjny od Dowódcy 1 Grupy Bombowej (RAF Bomber Command). Dzień 25 kwietnia stał się świętem dywizjonu^[4] .

W następnych tygodniach dywizjon dołączył do grupy nocnego bombardowania miast niemieckich oraz wyposażenia niemieckiego w portach francuskich. W dniu 11 czerwca dywizjon miał wizytację dowódcy Bomber Command, następnego dnia wizytę złożyli Jego Królewska Mość, Książę Kentu. W 1941 oraz 1942 kontynuowano bombardowania. W nocy z 30 na 31 maja 1942 13 załóg dywizjonu wzięło udział w pierwszym nalocie dywanowym RAF 1000 samolotów na Kolonię (operacja Millennium). W sierpniu 1942 głównym zadaniem dywizjonu było minowanie portów francuskich wykorzystywanych przez niemieckie okręty wojenne. W następnych miesiącach kontynuowano te zadania oraz dalej bombardowano miasta Essen, zagłębia Ruhry (zakłady Kruppa) oraz włoski Turyn. Ostatnim lotem operacyjnym w Grupie Bombowej było bombardowanie Hamburga nocą z 2 na 3 sierpnia 1943. Dywizjon odnotował w tym okresie znaczące straty w załogach i sprzęcie^[3].

W dniu 20 lipca 1941 dywizjon przeniesiono do bazy RAF Lindholme, gdzie stacjonował również Dywizjon 304. Stamtąd, a następnie od sierpnia 1942 z bazy RAF Hemswell kontynuowano operacje bombardowania celów w Niemczech, notując też poważne straty własne w załogach i samolotach. Było to jednym z powodów decyzji wyłączenia dywizjonu z Grupy Bombowej i podporządkowania go do nowej Drugiej Grupy Sił Taktycznych(inne języki) (2TAF). Ostatnim lotem operacyjnym w Grupie Bombowej było bombardowanie Hamburga nocą z 2 na 3 sierpnia 1943^[3].

W Grupie Sił Taktycznych

Celem Drugiej Grupy Sił Taktycznych (TAF) było skoncentrowanie ataków na kontynencie na cele strategiczne nieprzyjaciela: mosty, magazyny, dworce, pociągi i linie kolejowe. Dywizjon do tych zadań otrzymał 5 września 1943 na krótko amerykańskie bombowce B-25 Mitchell, a następnie samoloty myśliwsko-bombowe De Havilland Mosquito, używane przez dywizjon do końca wojny. Dywizjon musiał się zmienić z jednostki bombowej na jednostkę myśliwsko-bombową, szturmową. Po przeszkoleniu dywizjon uzyskał gotowość bojową 25 lutego 1944^[3].

Operując intensywnie nad kontynentem, dywizjon wziął udział w D-Day, bombardując tereny przed lądowaniem wojsk sprzymierzonych oraz cele strategiczne we Francji. W sierpniu 1944 zniszczono między innymi, 13 000 000 litrów niemieckiego paliwa przechowywanego w pobliżu Nancy. Od listopada 1944, dywizjon stacjonował na lotniskach na kontynencie: we Francji, Holandii oraz w Niemczech. Ostatnią akcję bojową dywizjon wykonał w nocy z 25 na 26 kwietnia 1945, cztery lata po swojej pierwszej akcji^[4] .

Rozformowanie dywizjonu

Po zakończeniu działań wojennych stacjonował w Niemczech jako część sił okupacyjnych. Od 15 października 1946 roku powrócił do Anglii do bazy RAF Faldingworth, gdzie 25 listopada 1946 zdał samoloty. Dnia 6 stycznia 1947 został rozformowany^[3].

Odznaka

Odznaka Dywizjonu zatwierdzona Dz. Rozk. NW nr 3, poz. 31 z 2 lipca 1943 roku. Na tle skrzydła husarskiego skierowanego w prawą stronę wpisane inicjały JP przedzielone złotą buławą marszałkowską. W dolnej części, po prawej stronie wkomponowane ćwiartki szachownicy i lotniczego koła RAF, wykonane z barwnej emalii. Na piórach w dolnej części skrzydła wpisany pionowo złoty numer dywizjonu 305. Trzyczęściowa – wykonana w srebrze, numer i buława nakładane. Wymiary: 50 × 22 mm^[5].

Dowódcy

Bolesław Orliński (po prawej)

Dowódcy Dywizjonu 305
Stopień RAF	Stopień PSP	Imię i nazwisko	Od dnia	Informacje
Doradca brytyjski
W/Cdr		James.K.M. Drysdale	29 sierpnia 1940	zginął w operacji nalotu na Hawr z 15 na 16 września 1941
Dowódcy polscy[6]
W/Cdr	ppłk pil.	Jan Jankowski	29 sierpnia 1940
S/Ldr	mjr pil.	Bohdan Kleczyński	29 marca 1941
W/Cdr	mjr pil.	Robert Beill	8 sierpnia 1941
S/Ldr	mjr pil.	Kazimierz Śniegula	21 czerwca 1942	W/Cdr od 6 lipca 1942
W/Cdr	mjr pil.	Tadeusz Czołowski	17 stycznia 1943
W/Cdr	kpt. pil.	Kazimierz Konopasek	28 lipca 1943
W/Cdr	mjr pil.	Bolesław Orliński	1 sierpnia 1944
W/Cdr	mjr. pil.	Stanisław Grodzicki	1 lutego 1945	zginął w wypadku samolotu transportowego 13 lutego 1946
W/Cdr	mjr pil.	Ryszard Referowski	14 lutego 1946	do rozformowania dywizjonu 6 stycznia 1947

Personel dywizjonu

W wykazie figurują oficerowie i podoficerowie Dywizjonu 305, których biogramy przez wzgląd na ich zasługi są zamieszczone w Wikipedii.

• Stanisław Barzdo
• Robert Beill
• Stanisław Daniel
• Mieczysław Gorzeński
• Stanisław Grodzicki
• Kazimierz Jaklewicz
• Mieczysław Jonikas
• Mieczysław Kałuża
• Antoni Kiewnarski
• Bohdan Kleczyński
• Bolesław Orliński
• Mieczysław Pruszyński
• Stanisław Skarżyński
• Kazimierz Śniegula

Lotniska

Samoloty Mosquito 305 Dywizjonu na lotnisku Epinoy we Francji w 1945 roku

Bazy lotnicze Dywizjonu 305
Baza lotnicza	Użytkowana od
RAF Bramcote	29 sierpnia 1940
RAF Syerston	26 listopada 1940
RAF Lindholme	20 lipca 1941
RAF Hemswell	23 lipca 1942
RAF Ingham	23 czerwca 1943
RAF Swanton Morley	3 września 1943
RAF Lasham	18 listopada 1943
RAF Blackbushe	30 października 1944
ALG[i] A-75 Épinoy, Francja	19 listopada 1944
ALG B-80 Volkel, Holandia	30 lipca 1945
ALG B-77 Gilze en Rijen, Holandia	7 września 1945
ALG B-58 Melsbroek(inne języki), Belgia	24 października 1945
ALG B-119 Wahn, Niemcy	12 marca 1946
RAF Faldingworth	15 października 1946[ii]

1. Advanced Landing Ground(inne języki) – wyremontowane lotniska na terenach zdobytych przez Aliantów na froncie zachodnim w czasie II wojny światowej.
2. Do rozformowania dywizjonu 6 stycznia 1947.

Samoloty na wyposażeniu

Samoloty na wyposażeniu Dywizjonu 305
Typ samolotu[i]	Użytkowany od
Fairey Battle I[ii]	1 września 1940
Vickers Wellington IC[iii]	22 listopada 1940
Vickers Wellington II[iv]	2 sierpnia 1941
Vickers Wellington IV[v]	18 sierpnia 1942
Vickers Wellington X[vi]	15 maja 1943
North American B-25 Mitchell II[vii]	od 5 września 1943
De Havilland Mosquito FB VI[viii]	od 4 grudnia 1943

1. Oznaczenia przydzielonych samolotów:.
2. M.in.: K7632-P, K9399-R, K9417-Q, L4963-N, L5041-F, L5050-M, L5052-O, L5056-J, L5059-L, L5064-E, L5160-H, L5315-B, L5352-K, L5476-D, L5563-G.
3. Wiosną 1941 m.in.: R1016-A, R1017-K, R1019-L, R1214-N, R1228-E, R1322-F, R1592-R, R1696-P, R1697-J, W5721-H, W5722-N, W5723, W5726-Q;
   w lipcu 1941 m.in.: R1213-D, R1667-J, R1672-G, T2960-O, X9664-K, X9683-P.
4. M.in.: W5420-D, W5463-E, W5519-K, W5526-J, W5533-T, W5557-G, W5563-Q, W5567-M, W5573-O, W5579-L, W5590-A, W5591-B, W5592-N, W5593-P;
   od początku 1942 m.in.: W5370-V, Z8339-N, Z8343-S, Z8372-Q, Z8399-Z, Z8406-G, Z8425-K, Z8438-B, Z8501-M, Z8581-W, Z8596-A, Z8597-C, Z8599-R, Z8601-M, Z8645-Q.
5. M.in.: R1520-W, R1525-S, R1530-A, Z1216-S, Z2145-D, Z1248-K, Z1260-B, Z2172-N, Z1273-P, Z1278-F, Z1279-O, Z1281-K, Z1340-L, Z1378-G, Z1384-R, Z1389-C, Z1390-J, Z1400-K, Z1401-O, Z1403-A, Z1415-N, Z1476-F, Z1480-N, Z1481-D, Z1490-T, Z1496-S.
6. M.in.: HE148-T, HE345-K, HE347-F, HE705-A, HF463-A, HF490-O, HF491-L, HF492-M, HF495-B, HF594-J, HZ467-C, LN390-U, LN391-P, LP356-G, LP452-J, MF372-E, MS495, NA986-D, NB467-C, NB689-H.
7. M.in.: B-25C: FL182-P, FL192-L, FL201-B, FL686-O, FL691-A; B-25D: FV911-S, FV913-C, FV923-E, FV937-K, FV941-D, FV948-Q, FV976-R.
8. W początkowym okresie m.in.: HX980-O, LR261-G, LR262-Q, LR295-D, LR298-K, LR300-N, LR303-A, LR313-B, LR328-C, LR338-E, LR365-J, NS823-H, NS824-Z, NS846-B, NS888-M, NS927-C, NT145-Z;
   na początku 1945 roku: HR202-A, HR346-K, HX909-L, NS844-N, NS887-O, NT175-E, NT193-F, NT227-M, NT233-X, NT234-E, NT236-P, PZ232-O, PZ335-D, PZ357-W, PZ374-H, PZ383-U, PZ389-C, PZ391-D, PZ401-B, RS559-L, SZ978-H, SZ982-T.

Podsumowanie wysiłku bojowego dywizjonu

W okresie 19 lipca 1940 – 8 maja 1945.

	Operacje bojowe w Bomber Command
Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
samolotozadań	–	284	587	246	–	–	1 117
godzin lotu	–	1 479,5	3 273,5	1 304	–	–	6 057
	Operacje bojowe w Tactical Air Force
Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
samolotozadań	–	–	–	15	1 636	813	2 464
godzin lotu	–	–	–	33	4 295	2 441	6 769
	Łącznie operacje dywizjonu 305
Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
samolotozadań	–	284	587	261	1 636	813	3 581
godzin lotu	–	1 479,5	3 273,5	1 337	4 295	2 441	12 826

Straty personalne i samolotów

	Straty lotników i samolotów Dywizjonu 305
Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
polegli w akcji	–	58[i]	56	31	39[ii]	11[iii]	195
w niewoli, zaginieni	–	15	17	3	0	1[iv]	36
utracone maszyny	–	14	16	7	20	6	63

1. W tym 6 lotników brytyjskich.
2. W tym 13 lotników brytyjskich.
3. W tym 7 lotników brytyjskich.
4. Lotnik brytyjski.

• Dane ustalone na podstawie^[7][8] .

Upamiętnienie

• Od 2018 tradycje dywizjonu 305 kontynuuje Mobilna Jednostka Dowodzenia Operacjami Powietrznymi^[9]