ECC83

ECC83 – lampa elektronowa (podwójna trioda) o cokole nowalowym i wszechstronnym zastosowaniu.

Lampy ECC83 i E83CC (wersja militarno-przemysłowa) różnych producentów europejskich

ECC83 produkcji słowackiej firmy JJ Electronic

Lampa ECC83 (podwójna trioda) produkcji Tungsram

Amerykańskim oznaczeniem lampy ECC83 jest 12AX7A.

Historia i zastosowania

W latach 1947-48 firma RCA wprowadziła na rynek lampę 12AX7 – podwójną triodę o dużym wzmocnieniu i nowym cokole nowalowym (9-nóżkowym). W odpowiedzi Philips (wraz z zależnymi firmami Amperex i Mullard) opracował ECC83, podobną lampę, o znacząco mniejszym mikrofonowaniu i przekonstruowanym grzejniku (biflarnym), który umożliwiał stosowanie lampy również w układach z szeregowym żarzeniem i powodował mniejszy przydźwięk. Spowodowało to swoistą "walkę na ogłoszenia"^[1][2][3]. W rezultacie amerykański Sonoton wprowadził lampę 7025, o właściwościach takich samych jak ECC83. Większość amerykańskich firm wkrótce podjęła produkcję tak zmodernizowanej 12AX7 pod nazwą 12AX7A, niektóre zmodyfikowały konstrukcję pozostając przy starej nazwie.

ECC83/12AX7A to lampa o bardzo wszechstronnym zastosowaniu, masowo stosowana w różnorakich układach prądu stałego i małej częstotliwości, zarówno w sprzęcie powszechnego użytku, jak układach profesjonalnych i przemysłowych.

W Polsce ECC83 były produkowane^[4] w niewielkim zakresie, natomiast UNITRA rozprowadzała lampy importowane^[5]. Diora zastosowała lampy ECC83 w radioodbiornikach Aria, Boston, Carmen Stereo oraz we wzmacniaczu DSL-201, a ZRK w odbiornikach Capella, Eroica, Turandot, Wirtuoz oraz w magnetofonach ZK 120 i ZK 140. Łódzka Fonica zastosowała je w szafach grających M-110 Meloman, M-122 i M-123 oraz we wzmacniaczach W 600, W 701 i WG-260 Stereo.

Pierwszy komercyjnie dostępny wzmacniacz operacyjny, K2-W wyprodukowany przez firmę George A. Philbrick Researches w 1952 zawierał dwie lampy 12AX7. Był stosowany w modułach funkcyjnych komputerów analogowych^[6].

Lampa ECC83 wraz z odmianami była (i nadal jest) najpopularniejszą lampą stosowaną w stopniach wstępnych lampowych wzmacniaczy gitarowych najbardziej znanych firm: Fender^[7], Marshall^[8], Vox (między innymi AC15, AC30)^[9] i wielu innych.

Dane techniczne

Charakterystyka lampy ECC83, I_a=f(U_a/U_g), gdzie: I_a – prąd anodowy, U_a – napięcie anodowe, U_g – napięcie siatki

Żarzenie:

• możliwość zasilania zarówno w układzie szeregowym, jak równoległym
• napięcie żarzenia 6,3 V; 12,6 V
• prąd żarzenia 300 mA; 150 mA

Wartości charakterystyczne – (dla każdej z triod)

Parametr	Wartość
napięcie anodowe	250 V
prąd anodowy	1,2 mA
nachylenie charakterystyki (Sa)	1,6 mA/V
napięcie siatki	-2 V
współczynnik amplifikacji (Ka)	100V/V

Wartości graniczne – (dla każdej z triod)

Parametr	Wartość
napięcie anodowe	300 V
moc tracona na anodzie	1 W
prąd katodowy	8 mA
napięcie siatki	-50 V
napięcie włókno żarzenia/katoda	180 V

Odpowiedniki

Odpowiednikami ECC83 produkowanymi przez różne firmy były lampy B339, ECC803, 6L13, 12AX7R, 12DF7, 12DT7, 6681, 7025 i 7729.

Wersje o zwiększonej niezawodności i trwałości (dla celów wojskowych, przemysłowych, lotniczych itp.) produkowano pod nazwami ECC803S, E83CC, M8137, QB339, 12AX7WA, 12AX7S, 5721, 5751WA i 6057. W Wielkiej Brytanii lampy przeznaczone do celów wojskowych oznaczano kodem CV4004.

W ZSRR nie produkowano ścisłego odpowiednika lampy ECC83, ale podobną lampę 6Н2П (6N2P).

Wzmacniacz operacyjny Philbrick K2-W