Egiryn

Egiryn – minerał z grupy krzemianów łańcuchowych, zaliczany do grupy piroksenów – klinopiroksen. Minerał należy do grupy minerałów rzadkich. Wraz z jadeitem oraz kosmochlorem tworzy szereg jadeitu.

Egiryn

Egiryn (ciemny) ze skaleniem (jasny)
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	NaFe(Si2O6) – krzemian sodowo-żelazowy
Twardość w skali Mohsa	6
Przełam	nierówny
Łupliwość	doskonała, dwukierunkowa
Pokrój kryształu	słupkowy, tabliczkowy
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość	3,5-3,6 g/cm³[1]
Właściwości optyczne
Barwa	czarna, ciemnozielona
Rysa	białoszara, żółtawa do brązowej lub zielona
Połysk	szklisty
Współczynnik załamania	nα = 1,720 - 1,778 nβ = 1,740 - 1,819 nγ = 1,757 - 1,839
Inne	dwójłomność δ = 0,037 - 0,061, półprzezroczysty do nieprzezroczystego

Nazwa

Pierwszy raz została opisana próbka pozyskana z Rundemyr, Øvre Eiker, Buskerud, w Norwegii w 1835 roku. Minerał swoją nazwę wywodzi od Ägira, nordyckiego boga morza^[1]. Czasami można spotkać się z nazwą minerału akmit (z (gr.) ἀκμή - "punkt, krawędź"), co nawiązuje do pokroju kryształów.

Właściwości

Często tworzy kryształy tabliczkowe, listewkowe, igiełkowe, długosłupkowe, których wierzchołek stanowi wydłużona piramida. Występuje w postaci włosków lub delikatnych włókien, które łączą się w skupienia włókniste o barwach od ciemnozielonej do zielonoczarnej. Często wykazuje prążkowanie zgodne z wydłużeniem słupa. Jest kruchy, przeświecający.

Występowanie

Występuje w skałach magmowych, zasobnych w alkalia (skały alkaliczne) zwłaszcza w sód. Bywa spotykany w granitach, granodiorytach, pegmatytach, trachitach.

Miejsca występowania: Norwegia – Skaadoe, Brevig, Grenlandia, Rosja – Półwysep Kolski, USA – Arkansas, Montana, Zambia, Norwegia, Kanada.

W Polsce – został stwierdzony w rejonie Cieszyna i Żywca w Beskidach.

Zastosowanie

• interesuje naukowców,
• poszukiwany i ceniony przez kolekcjonerów.

Zobacz też

• żad
• jadeit
• krzemiany