Ekson

Ekson^[1][2][3], egzon^[1][4][5] (z ang. exon – expressed region, „region ulegający ekspresji”^[6]) – region DNA lub pierwotnego transkryptu RNA, który pozostaje w dojrzałym, funkcjonalnym RNA po wycięciu intronów podczas splicingu^[2][7][8]. Sekwencje eksonowe poprzedzielane intronami występują w komórkach eukariotycznych i archaeonach^[9]. Część genomu odpowiadająca kompletnemu zestawowi eksonów organizmu lub komórki to eksom^[10].

Uproszczone porównanie genu komórki eukariotycznej i prokariotycznej

Eksony kodujące i niekodujące

Często termin „eksony” jest ograniczany do poprzedzielanych intronami odcinków genów kodujących sekwencje aminokwasów w cząsteczkach białek^{[7][1][3][11][12][9]}. Jednak eksony znajdują się także w regionach RNA niepodlegających translacji („UTR”, z ang. untranslated region) i w niekodującym RNA. Ponadto, ze względu na możliwość startu translacji w różnych miejscach mRNA, ten sam ekson może być kodujący w jednym transkrypcie, a niekodujący w innym^[7].

Eksony kodujące białka

Pierwotny transkrypt (pre-mRNA) zawiera na przemian ułożone odcinki intronowe i eksonowe, przy czym introny są wycinane w trakcie transkrypcji w procesie splicingu. Po zsyntetyzowaniu czapeczki, poliadenylacji i eksporcie cząsteczki RNA z jądra do cytoplazmy transkrypt staje się funkcjonalną cząsteczką informacyjnego RNA (mRNA), który w tej postaci może zostać użyty w procesie translacji.