Enigmatic (album)

Enigmatic – album Czesława Niemena i zespołu Niemen Enigmatic, wydany w roku 1970, nakładem wytwórni Polskie Nagrania „Muza”. Uznawany za jedną z najlepszych polskich płyt rockowych^[2].

Enigmatic

Wykonawca albumu studyjnego
Czesław Niemen, Niemen Enigmatic
Wydany	początek 1970
Nagrywany	1969
Gatunek	rock progresywny, jazz-rock, poezja śpiewana
Długość	36:17
Wydawnictwo	Polskie Nagrania „Muza”
Oceny
Teraz Rock (3/2004)[1]
Album po albumie
Czy mnie jeszcze pamiętasz? (1969) Enigmatic (1970) Niemen (1971)

Inspiracja

Według wspomnień samego Niemena impulsem powstania płyty był Wojciech Młynarski, który w 1968 w czasie Festiwalu w Sopocie powiedział mu „gdybyś tak skrobnął muzykę do wiersza Norwida Bema pamięci żałobny rapsod, to byłoby dopiero coś”^[3].

Reakcje

Płyta spotkała się ze znakomitym przyjęciem większości krytyków i publiczności, utwór Bema pamięci żałobny rapsod spędził 18 tygodni na pierwszym miejscu listy przebojów Studia Rytm, a cały album został w 1971 uhonorowany laurem złotej płyty.

Album [...] urzekł siłą wyrazu całości i urodą najdrobniejszych detali. Dwa jego obszerne fragmenty – monumentalny, epicki, początkowo utrzymany w klimacie chorału gregoriańskiego (w nagraniu wziął udział chór), a potem wybuchający rockiem „Bema pamięci żałobny – rapsod” oraz wyprowadzone z bluesa, a opracowane z jazz-rockową swobodą „Jednego serca” – udowodniły, że Niemen nie tylko zwrócił uwagę na szeroko pojęty rock progresywny, lecz również potrafił stworzyć jego własny, oryginalny, „słowiański” model, nie ustępujący najbardziej wartościowym wzorom zagranicznym

Jan Skaradziński^[2]

Istniały także głosy krytyczne wobec płyty koncentrujące się głównie na oskarżeniu Niemena o „szarganie się na świętości narodowe”^[3]. Wiele krytycznych uwag poświęciła Niemenowi na łamach miesięcznika „Literatura” Mieczysława Buczkówna, autorka słynnego wówczas eseju „Niemen w dolinie świec”.

W 1977 roku niemiecka grupa krautrockowa Jane wykorzystała sekwencję chóru gregoriańskiego z „Bema pamięci żałobny – rapsod” do suity Between Heaven and Hell z albumu o tym samym tytule^[4][5][6].

Lista utworów

1.	„Bema pamięci żałobny-rapsod” (muz. Czesław Niemen, sł. Cyprian Kamil Norwid)	16:27
2.	„Jednego serca” (muz. Czesław Niemen, sł. Adam Asnyk)	7:45
3.	„Kwiaty ojczyste” (muz. Czesław Niemen, sł. Tadeusz Kubiak)	7:25
4.	„Mów do mnie jeszcze” (muz. Czesław Niemen, sł. Kazimierz Przerwa-Tetmajer)	4:40
		36:17

Skład zespołu

• Czesław Niemen – śpiew, organy Hammonda
• Zbigniew Namysłowski – saksofon altowy
• Zbigniew Sztyc – saksofon tenorowy
• Janusz Zieliński – gitara basowa
• Tomasz Jaśkiewicz – gitara
• Czesław Bartkowski – perkusja

Gościnnie

• Michał Urbaniak – saksofon tenorowy, flet

oraz

• Alibabki – grupa wokalna
• chór akademicki pod dyr. Romualda Miazgi

Wydania

• LP 1970 Polskie Nagrania „Muza” XL/SXL 0576 PL
• LP 1970 Supraphon 013 0890 CS
• LP 1986 Polskie Nagrania Muza SX 2550 PL
• CD 1991 Digiton DIG 114 PL
• MC 1992 Digiton DIG C 108 PL
• CD 1995 Digiton nae 104 PL
• CD 1996 Polskie Nagrania Muza PNCD 356 PL
• MC 1996 Polskie Nagrania Muza CK 1417 PL
• CD 2002 Polskie Radio PRCD 335 PL

Uwagi:

• Wydanie czeskie ma zmienioną okładkę
• SX 2550 pochodzi z serii „Z archiwum polskiego beatu”, podtytuł dla całej serii „Reedycje”, numer w serii – „Vol. 25” i ma zmienioną okładkę
• nae 104 jest częścią serii „Niemen retrospekcja”
• PNCD 356 jest częścią serii „Niemen od początku”
• PRCD 335 jest częścią pierwszego boxu „Niemen od początku”