Epidot

Epidot – pospolity minerał z grupy krzemianów o szeroko rozpowszechnionym zasięgu. Nazwa pochodzi od greckiego epidosis = dodatek, ponieważ przez długi czas był uważany za odmianę turmalinu i po wyodrębnieniu konieczne było uzupełnienie klasyfikacji.

Epidot

Epidot
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	zasadowy krzemian wapnia, żelaza i glinu (Ca2(Fe3+,Al)Al2[O/OH/SiO4/Si2O7])
Twardość w skali Mohsa	6–7
Przełam	nierówny, muszlowy
Łupliwość	doskonała, jednokierunkowa
Pokrój kryształu	słupkowy, pręcikowy
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość	3,25–3,50 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	zazwyczaj zielony z licznymi odmianami, bywa również jasnożółty, pistacjowozielony, żółtozielony sporadycznie czerwony
Rysa	biała, jasnoszara
Połysk	szklisty

Właściwości

Tworzy kryształy słupkowe, tabliczkowe, igiełkowe. Często z poprzecznymi zbrużdzeniami. Wykształca ponad 200 różnych postaci. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, włóknistych. Dobrze wykształcone kryształy spotykane są w druzach i szczelinach skalnych, gdzie tworzą szczotki krystaliczne. Jest kruchy, przezroczysty, w zależności od kierunku obserwacji zmienia swoją barwę od ciemnozielonej do żółtozielonej.

Odmiany

• Allanit – brunatnoczarny lub czarny z domieszkami ceru, lantanu, itru, toru i uranu.
• Piemontyt – czerwonobrunatny, fioletowobrunatny lub czerwony z domieszką manganu.
• Pistacyt – żółtozielony (pistacjowozielony) bogaty w żelazo.
• Puszkinit – ciemnozielony z domieszką sodu i litu.
• Tawmawit – czerwonozielony z domieszką chromu.

Występowanie

Występuje w druzach pegmatytów oraz w zmienionych granitach, granodiorytach i diorytach, gdzie stanowi produkt przeobrażeń hydrotermalnych.

Miejsca występowania: Austria – okolice Salzburga w Alpach (kryształy ciemnozielone o długości do 40 cm); Rosja – Ural (kryształy do 20 cm), USA – okolice Jeziora Górnego, Kalifornia, Massachusetts (kryształy do 15 cm); Meksyk, Brazylia – Minas Gerais, Mozambik, Francja, Włochy, Szwajcaria, Czechy, Norwegia, Finlandia.

W Polsce występuje na Dolnym Śląsku wśród granitów i pegmatytów okolic Strzegomia, Strzelina oraz w Tatrach.

Zastosowanie

• kryształy epidotu znajdują zastosowanie w jubilerstwie – szlif fasetkowy
• ma znaczenie naukowe – wskaźnik warunków i charakteru metamorfizmu
• kamień wysoko ceniony i poszukiwany przez kolekcjonerów

Bibliografia

• Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Leksykon przyrodniczy. Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1995, s. 214. ISBN 83-7129-194-9.

Encyklopedie internetowe (gatunek mineralny):

• Britannica: science/epidote
• Universalis: epidotes
• БРЭ: 4936695
• ЕСУ: 17932
• SNL: epidot
• Catalana: 0271868

Identyfikatory zewnętrzne:

• identyfikator minerału w Mindat: 1389, 5307, 5308, 5309, 36150, 36153, 11228, 36146, 36149, 36147, 26963, 36152