Epsilon

Epsilon (stgr. ἒ ψιλόν, pisana Εε lub ϵ϶) – piąta litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 5. Epsilon pochodzi od litery alfabetu fenickiego he . Od epsilonu pochodzą łacińskie E i cyrylickie Е.

Epsilon

Ε ε
Informacje podstawowe
Majuskuła	Ε
Minuskuła	ε
Podstawowy alfabet	grecki
Wartość liczbowa	5
Pochodzenie
Oparty na grafemie	He (𐤄)
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Ten artykuł dotyczy litery alfabetu greckiego. Zobacz też: Epsilon – brydżowa konwencja licytacyjna; Ɛ – litera alfabetu ewe, Ԑ – litera cyrylicy i ɛ – litera używana w międzynarodowym alfabecie fonetycznym IPA.

Od wariantowej formy greckiej litery ϵ pochodzi znak waluty euro – €.

Epsilon reprezentuje samogłoskę półprzymkniętą przednią niezaokrągloną /e/.

Epsilon (ἒ ψιλόν – „proste e”) pochodzi od konieczności odróżnienia go od dwuznaku αι.

Wariantem epsilonu jest epsilon w kształcie półksiężyca – ϵ (ε w MathML), który pochodzi z greki średniowiecznej. Epsilon półksiężycowaty ϵ nie może być mylony z symbolem przynależności ∈ lub fałszywie uważany za półksiężycowatą wersję sigmy Σ.

W matematyce, minuskuła otwartego e – ɛ (${\displaystyle \varepsilon }$ w MathML) z rozszerzonego alfabetu łacińskiego jest czasem używany zamiennie z epsilonem półksiężycowatym.

Użycie jako symbolu

Ε

Majuskuła epsilonu nie jest używana jako symbol, gdyż wygląda tak samo jak łacińska litera E.

ε

• w astronomii:
  • nazwa piątej najjaśniejszej gwiazdy w konstelacji
  • epsilon jest nazwą najdalszego, najjaśniejszego pierścienia Urana
• w chemii:
  • molowy współczynnik absorpcji
  • lokant wskazujący położenie podstawnika w łańcuchu, np. kwas ϵ-hydroksykapronowy^[1], HOOC−α
    CH
    2−β
    CH
    2−γ
    CH
    2−δ
    CH
    2−ε
    CH
    2−OH
  • oznaczenie położenia wiązania podwójnego pomiędzy atomami 5 i 6 pierścienia końcowego cząsteczki karotenu^[2]
• w ekonomii: od litery ε pochodzi symbol waluty euro – €
• w fizyce:
  • przenikalność elektryczna
  • odkształcenie
  • zwyczajowe oznaczenie przyspieszenia kątowego stosowane w kinematyce, z definicji równego pochodnej rzędu pierwszego prędkości kątowej względem czasu:

${\displaystyle {\vec {\varepsilon }}={\frac {d{\vec {\omega }}}{dt}}}$

• w informatyce: tekstowy typ danych
• w matematyce:
  • liczby epsilonowe w teorii mnogości
  • liczby dualne – a + bε, gdzie ε² = 0, a ε ≠ 0
  • symbol Leviego-Civity
  • oznaczenie dowolnie małej liczby rzeczywistej dodatniej ε > 0, często stosowane w dowodach twierdzeń
• w motoryzacji: stopień sprężania

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
Ε	U+0395	Ε lub Ε lub Ε	GREEK CAPITAL LETTER EPSILON	wielka litera grecka epsilon
ε	U+03B5	ε lub ε lub ε	GREEK SMALL LETTER EPSILON	mała litera grecka epsilon
ϵ	U+03F5	ϵ lub ϵ	GREEK LUNATE EPSILON SYMBOL	półksiężycowaty epsilon
϶	U+03F6	϶ lub ϶	GREEK REVERSED LUNATE EPSILON SYMBOL	odwrócony półksiężycowaty epsilon
Ɛ	U+0190	Ɛ lub Ɛ	LATIN CAPITAL LETTER OPEN E	otwarte wielkie łacińskie E (epsilon)
ɛ	U+025B	ɛ lub ɛ	LATIN SMALL LETTER OPEN E	otwarte małe łacińskie E (epsilon)

W LaTeX-u używa się znacznika:

Znak	LaTeX
${\displaystyle \mathrm {E} }$	\Epsilon
${\displaystyle \epsilon }$	\epsilon
${\displaystyle \varepsilon }$	\varepsilon

W IPA – samogłoska półotwarta przednia niezaokrąglona [ɛ]

Jako inicjał

• 
  Epsilon jako inicjał w Lekcjonarzu 226, folio 20 verso
• 
  Lekcjonarz 226 (Gregory-Aland), folio 64 verso, epsilon jako inicjał

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Epsilon

• lista jednoliterowych skrótów i symboli