Explicit hoc totum

Explicit hoc totum – incipit krótkiego wiersza nieznanego autorstwa, pochodzącego z XV wieku.

Oryginalny zapis utworu (linie 8–10)

Wiersz zbudowany jest z czterech wersów w języku łacińskim z wtrąceniami w języku polskim i łacińskim. Został dopisany przez średniowiecznego kopistę na końcu tekstu Epithoma institutorum rei militaris autorstwa Flawiusza Wegecjusza Renata, w kodeksie datowanym na rok 1448, należącym w XV wieku do Jakuba z Lisowa, profesora Uniwersytetu Krakowskiego (obecnie w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie)^[1].

Dwa ostatnie wersy pojawiły się już wcześniej – w rękopisie zawierającym kazania, datowanym na rok 1415^[2]. Po raz pierwszy opublikował je drukiem Joachim Lelewel w 1826 roku.

Transliterację i transkrypcję wiersza (w poszerzonej wersji z rękopisu z 1448 roku) ogłosili Wiesław Wydra i Wojciech Rzepka w 1995 roku (Chrestomatia staropolska)^[2].

Treść utworu:

Explicit hoc totum,

Infunde, da mihi potum;

Dum bibo piwo,

Stat mihi kolano krzywo.

Tłumaczenie:

Wyraźny ten wszytek,

Polejże, daj mi napitek;

Gdy piję piwo,

stoi mi kolano krzywo. ^[a]

Uwagi

1. Czyli „…plączą mi się kolana”^[1].