Fantazja na tematy polskie (Chopin)

Fantazja A-dur na tematy polskie op. 13 – fantazja na fortepian i orkiestrę skomponowana przez Fryderyka Chopina w latach 1828–1829, opublikowana w 1834 przez Maurice’a Schlesingera^[1]. Utwór oparty jest na motywach polskiej muzyki ludowej^[2][3]

Historia

Chopin wykonał utwór w domu rodzinnym 3 marca 1830, a 17 marca zagrał go w Teatrze Narodowym pod dyrekcją Karola Kurpińskiego (wraz z prawykonaniem Koncertu fortepianowego f-moll op. 21). Wykonał go również 11 października 1830 podczas swojego ostatniego koncertu w Warszawie^[1] pod dyrekcją Carla Evasia Solivy^[4]. Był to ostatni punkt programu zbiorowego koncertu^[5]. 28 sierpnia 1831 Chopin zagrał op. 13 w sali monachijskiego Towarzystwa Filharmonicznego podczas koncertu zbiorowego^[6] pod dyrekcją Josepha Hartmanna Stuntza^[7].

Utwór dedykowany został Johannowi Peterowi Pixisowi^[1]. Czterostronicowy autograf fragmentów utworu znajduje się w zbiorach Bibliotheca Bodmeriana^[8].

Budowa

Rozpisana w 403 taktach^[9] Fantazja op. 13 oparta została na tematach z popularnej pieśni Już miesiąc zeszedł (pochodzącej z utworu Laura i Filon Franciszka Karpińskiego), ukraińskiej dumki (przypisywanej Karolowi Kurpińskiemu) oraz pochodzącej ze wsi Służewo melodii ludowej w rytmie kujawiaka Jedzie Jasio od Torunia^[a]. Czas trwania utworu wynosi ok. 15 minut^[1].

Nagrania

Fantazję op. 13 nagrali m.in. Helena Bekman-Szczerbina (ok. 1955), Władysław Kędra (ok. 1960), Artur Rubinstein (ok. 1968), Claudio Arrau (ok. 1970; 1972), Garrick Ohlsson (1975), Alexis Weissenberg (ok. 1976)^[11].

Uwagi

1. Oskar Kolberg umieścił Chopinowską melodię w swojej pracy Lud^[1][10]