Five hundred meter Aperture Spherical Telescope

Five hundred meter Aperture Spherical Telescope (FAST) (chiń. upr. 500米口径球面射电望远镜; pinyin 500mǐkǒujìng qiúmiàn shèdiànwàngyuǎnjìng) – największy na świecie radioteleskop w chińskiej prowincji Kuejczou, w Pingtang, w naturalnym zagłębieniu terenu^[2], o pojedynczej czaszy o średnicy 500 m^[3], będący większym od dotychczas największego Obserwatorium Arecibo o średnicy 305 m i trzy razy od niego wydajniejszym^[4]. Koszty szacowane były na 107,9 mln dolarów (700 mln juanów)^[5]. Budowę rozpoczęto w marcu 2011^[3], a zakończono w lipcu 2016. Koszty budowy wyniosły ostatecznie ok. 180 mln USD.

Five hundred meter Aperture Spherical Telescope

Państwo	Chiny
Organizacja	Chińska Akademia Nauk
Lokalizacja	Pingtang, Kuejczou
Wysokość n.p.m.	850 m n.p.m.
Warunki pogodowe	klimat zwrotnikowy, monsunowy[1]
Zakres widma	radiowy
Rozpoczęcie budowy	2011
Ukończenie budowy	2016
Typ	radioteleskop
Średnica zwierciadła	500 m
Położenie na mapie Chin Five hundred meter Aperture Spherical Telescope
25°39′09″N 106°51′24″E
Strona internetowa

Budowa

Przed rozpoczęciem budowy przesiedlono 65 osób z wioski w miejscu samej budowy, a po wybudowaniu wysiedlono ok. 9000 osób w promieniu 5 km, aby uniknąć zakłóceń pracy radioteleskopu. Po protestach wysiedlonych osób przeznaczono 269 mln USD na poprawę warunków ich życia. Chiński radioteleskop składa się z 4450 pojedynczych aluminiowych trójkątnych paneli^[6]. Podobnie jak radioteleskop w Arecibo wykorzystuje naturalne zagłębienie w krasowym terenie, aby zapewnić wsparcie dla czaszy radioteleskopu^[2]. Łączna waga wszystkich luster zainstalowanych w radioteleskopie wynosi ok. 11 000 ton^[7]. Według szacunków podczas jego budowy zostało usuniętych około miliona metrów sześciennych skał^[8].

Zadania

FAST jest obecnie najczulszym radioteleskopem pracującym w niskich częstotliwościach radiowych z pojedynczą czaszą na świecie^[9]. FAST, podobnie jak radioteleskop w Arecibo, ma nieruchomą główną antenę, jednak dzięki przesuwanym nad czaszą anteny czujnikom fal oba radioteleskopy mogą badać obiekty nie będące w zenicie, przy czym FAST potrafi badać obiekty dalsze od zenitu niż radioteleskop w Arecibo^[10]. FAST pracuje w zakresie 0,07–3 GHz. Celem badań radioteleskopu są skupiska neutralnego wodoru w Drodze Mlecznej i innych galaktykach, wykrywanie pulsarów, zarówno w naszej Galaktyce, jak i poza nią, badanie molekuł w przestrzeni międzygwiezdnej, poszukiwanie gwiazd zmiennych oraz szukanie życia pozaziemskiego (w ramach programu SETI). Oczekuje się, że będzie w stanie wykryć transmisje sygnałów obcych cywilizacji z odległości ponad 1000 lat świetlnych^[5].

Projektem zarządzał Nan Rendong zmarły w 2017 roku^[11] z Chińskiego Narodowego Obserwatorium Astronomicznego, będącego częścią Chińskiej Akademii Nauk^[12].