Frano Ilia

Frano Ilia właśc. Franush Ilia (ur. 21 lutego 1918 we wsi Juban k. Szkodry, zm. 22 października 1997 w Szkodrze^[1]) – albański arcybiskup katolicki, więzień sumienia.

Frano Ilia

Arcybiskup Szkodry
Kraj działania	Albania
Data i miejsce urodzenia	21 lutego 1918 Juban
Data i miejsce śmierci	22 października 1997 Szkodra
Arcybiskup Szkodry
Okres sprawowania	1993–1997
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	18 grudnia 1943
Sakra biskupia	25 kwietnia 1993

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	25 kwietnia 1993
Miejsce	Szkodra
Konsekrator	Jan Paweł II
Współkonsekratorzy	Camillo Ruini Jozef Tomko

Życiorys

Syn Rroka Hila Ilii i Shore^[2]. Ukończył szkołę w rodzinnej miejscowości, a następnie w 1932 przeniósł się wraz z rodzicami do Szkodry, gdzie podjął naukę w seminarium prowadzonym przez lazarystów^[2]. W tym czasie wydawał wspólnie z innymi seminarzystami pismo Aurora Consurgens^[2]. W roku 1938 wyjechał na studia teologiczne w seminarium lazarystów w Genui^[2][1].

18 grudnia 1943 r. w kościele seminaryjnym w Szkodrze został wyświęcony na księdza^[1]. Pracował początkowo w parafii w Tiranie, a następnie w Delbnishcie k. Milotu. W październiku 1944, w czasie walk o Tiranę został mianowany zastępcą proboszcza parafii stołecznej. W maju 1945 oprócz wykonywania obowiązków w parafii uczył dzieci w szkołach w Tiranie^[2]. 6 kwietnia 1956 został proboszczem w parafii Milot. W latach 60. tłumaczył na język albański Illyricum Sacrum - dzieło Daniele Farlatiego^[1].

Po ogłoszeniu Albanii państwem ateistycznym został aresztowany 23 września 1967^[3]. 25 kwietnia 1968 skazany na karę śmierci za zdradę ojczyzny i szpiegostwo na rzecz Watykanu^[2]. Karę zamieniono ostatecznie na 25 lat więzienia. Frano Ilia spędził w więzieniu 20 lat, wychodząc na wolność 12 kwietnia 1988. 11 listopada 1990 odprawił w Jubanie jedną z pierwszych Mszy św. po okresie przymusowej ateizacji^[2]. W 1992 został mianowany ordynariuszem archidiecezji szkoderskiej, a także administratorem apostolskim diecezji Sapa, Lezhy i Mirdity. Był jednym z czterech duchownych wyświęconych na biskupa w czasie wizyty Jana Pawła II w Albanii (25 kwietnia 1993). W 1993 ukazało się w Milocie opracowane przez Ilię wydanie kodeksu albańskiego prawa zwyczajowego zwanego Kanunem Skanderbega (Kanuni i Skënderbeut).

W październiku 1997 został uhonorowany pośmiertnie tytułem honorowego obywatela Szkodry, jego imię nadano też jednej ze szkół^[4].

Zob. także

• Arcybiskupi Szkodry-Pultu