Giebułtów (powiat miechowski)

Giebułtów (łac. 1352 – Gembolthow, 1376 – Geboltow, 1454 – Gyebolthow, 1469 – Gebeltow, 1486 – Gyebulthow^[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Książ Wielki.

Integralne części wsi Giebułtów^[5][6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0246422	Janowiczki	część wsi
0246439	Kresy	część wsi
0246445	Praga	część wsi

Zobacz też: Giebułtów w innych znaczeniach tej nazwy.

Giebułtów

wieś
Dwór – dawna szkoła
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	miechowski
Gmina	Książ Wielki
Liczba ludności (2022)	198[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	32-210[2]
Tablice rejestracyjne	KMI
SIMC	0246416
Położenie na mapie gminy Książ Wielki Giebułtów
Położenie na mapie Polski Giebułtów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Giebułtów
Położenie na mapie powiatu miechowskiego Giebułtów
50°24′17″N 20°10′20″E[3]

Historia

Gniazdo rodziny Giebułtowskich herbu Lis, którzy od Koziegłów przybrali także nazwisko Koziegłowskich.

1325 r. – właścicielem Giebułtowa jest Mściwój (własność szlachecka);

1424 r. – Władysław Jagiełło zezwala Krystynowi z Koziegłów na urządzenie Giebułtowa na prawie średzkim (niemieckim);

1454 r. – Jan Koziegłowski z Giebułtowa zobowiązuje się oddawać dziesięcinę z Giebułtowa plebanowi w Książu Małym, w zamian za to dostaje w kościele w Książu Małym stallę i jedną mszę rocznie we własnej intencji;

1470 – Giebułtów należy po połowie do parafii Książ Mały i Książ Wielki;

1595 – wieś, położona w powiecie ksiąskim województwa krakowskiego, była własnością wojewodziców krakowskich: Gabriela, Andrzeja i Jana Magnusa Tęczyńskich^[7];

1629 – właścicielem Giebułtowa jest kasztelan Piotr Szyszkowski;

1791 – dziedzicem "wsi Giebutowa, Maciejowa i Adamy Pustkowia J.W.P. Morstyn".

W 1827 roku było tu 28 domów i 202 mieszkańców; w latach 80. XIX wieku 10 domów, 35 osad włościańskich, 413 mieszkańców. W tychże latach grunty dworskie zajmowały 956 morgów, włościańskie 359. We wsi była szkoła elementarna i młyn wodny. W 1816 roku własność spadkobierców Jana Weryhy Darowskiego, szacowana na około 173 000 złotych polskich.

W 1863 roku właścicielem wsi był Władysław Bielski. We dworze w czasie powstania styczniowego zginęło 3 młodych ludzi, a syn Bielskiego cudem uszedł z życiem.

W 1873 roku majątek został sprzedany za 30 000 srebrnych rubli. Do dóbr Giebułtów należały wsie: Tochołów (22 osady, 158 morgów), Adama (4 osady, 38 morgów), Maciejów (8 osad, 72 morgi). Na folwarku było 6 budynków murowanych i 6 drewnianych; znajdowały się tam także pokłady kamienia wapiennego i żarnowego.

W 1917 roku Giebułtów (615 morgów) był w rękach Stanisława Dzianotta, natomiast w 1927 roku właścicielem majątku (345 morgów) jest już syn Stanisława, Kazimierz Dzianott.

Kazimierz gospodaruje w Giebułtowie do stycznia 1945 roku. Po II wojnie światowej w dworze mieściła się szkoła podstawowa. Budynek był pierwotnie jednokondygnacyjny, w ostatnich latach (w rękach prywatnych) podniesiony o 1 kondygnację i wyremontowany^[4].

Z dniem 1 września 1973 roku powołano Zbiorczą Szkołę Gminną, utworzoną m.in. ze szkoły w Giebułtowie. Została ona mianowana punktem filialnym tej szkoły. Wówczas dyrektorem Gminnej Szkoły Zbiorczej mianowany został mgr Jan Sojka. Do szkoły w roku szkolnym 1977/78 uczęszczało 32 uczniów, a już w roku szkolnym 1980/1981 – 25 uczniów. W 1995 roku Szkoła Podstawowa w Giebułtowie została zlikwidowana.^[8]

Wg kronikarza Jana Długosza około 1475 r. Giebułtów – własności Jana Koziegłowskiego, herbu Lis, należał do parafii Narodzenia NMP w Książu Małym.^[9]

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Giebułtów, po jej zniesieniu w gromadzie Kalina Wielka. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.