Stalle

Stalle – drewniane lub kamienne ławki ustawione w prezbiterium przy bocznych ścianach^[1][2]. Często bardzo bogato zdobione rzeźbiarsko, malarsko lub intarsją, poprzedzielane na pojedyncze siedziska^[2].

Gotyckie stalle w kościele pofranciszkańskim w Toruniu

Stalle z XVII wieku, ozdobione motywami z życia świętych, w tym św. Benedykta, w kościele przyklasztornym w Tyńcu.

Miały zazwyczaj wysokie oparcia (zaplecki), często z baldachimem. Z przodu dostawione były obudowane klęczniki^[1]. Siedzenia w stallach mogły być podnoszone lub umocowane na stałe^[2]. W podnoszonych siedzeniach od spodu umieszczane były tzw. mizerykordie – wsporniki ułatwiające stanie podczas nabożeństw^[2]. Wejścia do stalli zamykane były dekoracyjnymi bramkami. W czasie szczególnie uroczystych nabożeństw zdobione były dekoracyjnymi tkaninami^[2].

Rozpowszechniły się w budownictwie sakralnym od początków średniowiecza do baroku. Przeznaczone były przede wszystkim dla duchownych (kanoników lub zakonników). Stalle występowały najczęściej w kościołach katedralnych, klasztornych i kolegiatach^[1].

Zobacz też

• ława kolatorska