Grammatik

Grammatik – polski zespół hip-hopowy, powstały w 1997 roku w Warszawie, jako duet raperów Leszka „Elda” Kaźmierczaka i Marcina „Jotuze” Józwy, uzupełniony producentem Mikołajem „Noonem” Bugajakiem. Rok później grupa zadebiutowała nielegalem EP, wydanym w 1998 roku studyjnie w rozszerzeniu, jako EP+. Następnie poszerzyła się o czwartego członka, rapera Łukasza „Asha” Morawskiego i w pełnym składzie nagrała album Światła miasta, który okazał się sporym sukcesem. Po jego wydaniu Ash i Noon odeszli z zespołu, który działał do 2000 roku i w latach 2004–2008. Okazjonalnie reaktywowany z Noonem w składzie w 2018 roku, w 2025 oficjalnie powrócił jako trio.

Grammatik

Rok założenia	1997
Pochodzenie	Polska, Warszawa
Gatunek	trueschool hip-hop[1], świadomy hip-hop, boom bap[2], jazz-hop
Aktywność	1997–2000, 2004–2008, 2018, od 2025
Wydawnictwo	T1-Teraz, Blend Records, EmbargoNagrania, Frontline Records
Skład
Leszek „Eldo” Kaźmierczak Marcin „Jotuze” Józwa Mikołaj „Noon” Bugajak
Byli członkowie
Łukasz „Ash” Morawski
Współpracownicy
Daniel „Daniel Drumz” Szlajnda
Instrumentarium
sampler, syntezator, keyboard, automat perkusyjny, gramofon

Historia

Grupa powstała w 1997 w Warszawie z inicjatywy raperów Eldo i Jotuze^[3][4]. Zespół początkowo współpracował z producentem muzycznym Szyhą, wówczas członkiem formacji Edytoriał. W wyniku współpracy powstał utwór pt. „24h” umieszczony później na kompilacji pt. Enigma 022 underground vol. 2.

W 1998 roku do grupy dołączył producent muzyczny Noon z którym raperzy zrealizowali demo pt. EP dzięki któremu grupa zyskała lokalny rozgłos^[5]. W efekcie grupa podpisała kontrakt płytowy z wytwórnią Blend Records. W 1999 roku demo pt. EP wydano ponownie jako EP +. Na płycie znalazły się dodatkowo remiksy dwóch utworów pt. „Płaczę rymami” oraz „CHCWD”. Niedługo po ukazaniu się oficjalnego debiutu do grupy dołączył raper Ash znany z występów w zespole 3Style. Wcześniej raper wystąpił gościnnie na pierwszym albumie Grammatika w utworze pt. „Czasem”.

W październiku 2000 roku ukazał się nakładem wytwórni muzycznej T1-Teraz drugi album Światła miasta. Wkrótce potem Ash i Noon opuścili skład zespołu, a grupa zawiesiła działalność. Eldo rozpoczął solową działalność artystyczną, natomiast Noon podjął współpracę z Pezetem.

Na początku roku 2004 Grammatik powrócił na scenę z minialbumem pt. Reaktywacja. Materiał ukazał się nakładem firmy EmbargoNagrania^[5]. W lutym 2005 zespół wydał album 3^[6][7]. Po 4 tygodniach od premiery album sprzedał się w nakładzie 8000 egzemplarzy^[8]. 26 listopada 2007 roku ukazała się kolejna płyta Grammatika – Podróże^[9]. Album ukazał się nakładem utworzonej przez zespół wytwórni Frontline Records w dystrybucji My Music.

3 maja 2008 Grammatik skończył swoją działalność. 14 czerwca zagrał swój ostatni koncert w Pyzdrach w Wielkopolsce.

W 2025 roku zespół wznowi działalność z okazji 25-lecia albumu, wystąpi w składzie Eldo, Jotuze, Noon.

Dyskografia

Albumy

Rok	Album	Pozycja na liście	Sprzedaż
		POL
1998	EP (demo EP) Data: 1998[4] Wydawca: brak (nielegal)	–	POL: 500[10]
1999	EP+ Data: 27 września 1999[4] Wydawca: Blend Records	–	POL: 5 000[11]
2000	Światła miasta Data: 30 października 2000[4] Wydawca: T1-Teraz	5[12]	POL: 30 tys.+[13]
2004	Reaktywacja (EP) Data: 7 lutego 2004[4] Wydawca: EmbargoNagrania	–	POL: 10 tys.+[14]
2005	3 Data: 17 lutego 2005[15] Wydawca: EmbargoNagrania	6[16]	POL: 8 tys.+[8]
2007	Podróże Data: 23 listopada 2007[4] Wydawca: Frontline Records	20[17]
„–” album nie był notowany

Single

Rok	Tytuł	Pozycja na liście		Album
		SLiP [18]	30 ton [19]
2004	„Reaktywacja”[20]	7	–	Reaktywacja
2005	„Dedykowane...”[21]	8	5	3
2018	„Moja historia 2”[22]	–	–
„—” singel nie był notowany

Inne notowane utwory

Rok	Tytuł	Pozycja na liście	Album
		SLiP [18]
2000	„Friko”	32	Światła miasta
2001	„Nie ma skróconych dróg”	16
	„Każdy ma chwile” oraz: Leszek Możdżer, Fenomen	14	Blokersi (ścieżka dźwiękowa)

Inne

Rok	Utwór	Album	Źródło
1997	„Swojski klimat” – Edytoriał (gościnnie: Grammatik)	Edytoriał	[23]
1998	„24h” – Grammatik	Enigma prezentuje: 0-22-Underground vol. 2 (kompilacja)	[24]
1999	„Czekając na świt” – Elemer (gościnnie: Grammatik)	Nadejdzie świt	[25]
2000	„Mówią mi” – Grammatik	Melancholijny oblend (kompilacja)	[26]
	„Każdy ma chwile” (Weber Remix) – Grammatik „CHCWD” (Edit) – Grammatik	To my, rugbiści (ścieżka dźwiękowa)	[27]
	„Mówią mi” – Grammatik	Sound of Polska (kompilacja)	[28]
	„Nie zatrzyma nas...” – Ideo (gościnnie: Grammatik)	Stan rzeczy	[29]
	„Słuchaj rapu” – IGS (gościnnie: Grammatik)	Ekspedycje	[30]
2001	„Mam problem” – O$ka (gościnnie: Grammatik)	Kompilacja 2	[31]
	„Marzenia” – Fenomen (gościnnie: Grammatik)	Efekt	[32]
	„Prawdziwe wartości” – Waco (gościnnie: Grammatik)	Świeży materiał	[33]
	„Magister blokers – Skit” – Grammatik „Każdy ma chwile” – Leszek Możdżer, Grammatik, Fenomen	Blokersi (ścieżka dźwiękowa)	[34]
2002	„Rap robię” – Pezet/Noon (gościnnie: Grammatik, Małolat)	Muzyka klasyczna	[35]
2003	„Rap robię” – Pezet, Grammatik, Małolat	Konkret Presents (kompilacja)	[36]
2005	„Reaktywacja” – Grammatik „Dedykowane” – Grammatik	EmbargoNagrania: muzyka miejska cz.1 (kompilacja)	[37]
	„Reaktywacja (wersja B)” – Grammatik	Czarny piątek vol.1 – Polski Beat (kompilacja)	[38]
2008	„Pochodzę z bloków” – PMM (gościnnie: Grammatik)	Polski mistrzowski manewr	[39]
	„Rozmowa” – Grammatik	Hip-Hop.pl składanka 2008 (kompilacja)	[40]
2018	„Szansa” – DJ Decks (gościnnie: Grammatik)	Mixtape Vol. 6	[41]

Teledyski

Rok	Utwór	Reżyseria / realizacja	Album	Źródło
2000	„Nie ma skróconych dróg”		Światła miasta	[42]
2001	„Friko”			[43]
	„Każdy ma chwile” oraz: Leszek Możdżer, Fenomen	Studio Filmowe TPS	Blokersi (ścieżka dźwiękowa)	[44]
2004	„Reaktywacja”		Reaktywacja	[1]
2005	„Dedykowane”	Grupa 13	3	[7][45]
2007	„Nigdy więcej”		Podróże	[46]

Nagrody i wyróżnienia

Rok	Nagroda	Kategoria	Tytułem	Uwagi	Źródło
2005	Superjedynki	Album hip-hop	3	Nominacja	[47]