Grzegorz Peszke

Grzegorz Peszke (ur. 6 maja 1951, zm. 2 listopada 2023^[1]) – polski konstruktor lotniczy, modelarz, wielokrotny mistrz Polski i mistrz świata, współwłaściciel i dyrektor techniczny firmy lotniczej PESZKE S.C.

GP-5 – jedna z konstrukcji Grzegorza Peszke

PESZKE, łopata śmigła samolotu

Grzegorz Peszke

Fotografia nagrobna Grzegorza Peszke
Data urodzenia	6 maja 1951
Data śmierci	2 listopada 2023
Zawód, zajęcie	inżynier

Życiorys

Grzegorz ukończył liceum ogólnokształcące w Krośnie i podjął studia na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach na Wydziale Techniki. Następnie wybrał inny kierunek studiów – lotnictwo na Politechnice Rzeszowskiej. Pasję lotniczą odziedziczył po ojcu Jerzym Peszke, który walczył jako pilot w Dywizjonie Myśliwskim RAF w czasie Bitwy o Anglię. Od 1961 r. pracował jako instruktor samolotowy w Aeroklubie Podkarpackim^[2].

Sport modelarski

Grzegorz zainteresował się techniką lotniczą. Zaczął budować modele samolotów i szybowców oraz doskonalił technikę pilotażu modeli zdalnie sterowanych w Sekcji Modelarskiej Aeroklubu Podkarpackiego. Jako zawodnik modelarstwa lotniczego startował na krajowych zawodach modelarskich. Aeroklub Polski powoływał go także na zawody międzynarodowe. W latach 80., wraz z konstruktorem modelarskim Kazimierzem Ginalskim przy współpracy z Politechniką Rzeszowską, wykonał zdalnie sterowany model samolotu PZL M18 Dromader (w skali 1:7,4) z przeznaczeniem do badań tunelowych i prób w locie^[3]. Pierwsze sukcesy w sporcie lotniczym modelarskim odniósł w 1973 roku, a w 1982 zdobył rekord świata i Polski. Był to rekord prędkości modelu szybowca wynoszący 109,153 km/h. W 1985 r. i 1986 r. ponownie uzyskał rekordowe wyniki. Rekord odległości lotu w linii prostej (6928 m) modelu szybowca zdalnie sterowanego o napędzie elektrycznym pilotowany był przez Grzegorza Peszke z samochodu osobowego. W kategorii długotrwałości lotu w klasie F3E-S rekord Polski z czasem lotu 4 godziny 2 min 43 sekund oraz rekord odległości lotu w obwodzie zamkniętym^[4]. Swoją fachową wiedzą i doświadczeniem dzielił się publikując artykuły w miesięczniku modelarskim „Modelarz”, w 1984 r. w czasie IV Sympozjum Wiedzy Modelarskiej w Bytomiu wygłosił prelekcję „Tendencje rozwojowe modeli kategorii F3B^[5] W 1999 r. na Mistrzostwach Polski Szybowców RC w Tęgoborzu zawodnik Andrzej Krupa wywalczył I miejsce modelem zaprojektowanym i wykonanym przez Grzegorza Peszke^[6].

Konstruktor lotniczy

W 1989 r. założył w Krośnie firmę Z.P.P Aero-Sail która produkowała czasze anten satelitarnych kompozytowe, a od swoją wiedzę na temat aerodynamiki i konstrukcji lotniczych oraz zdobyte w czasie studiów i doświadczenie podczas budowy i projektowania modeli szybowców o rozpiętości skrzydeł dochodzącej do 6 m i masie startowej 2,3 kg, wykorzystał do budowy i produkcji wyczynowych modeli zdalnie sterowanych oraz projektowania celów latających dla wojska. Zaprojektował i rozpoczął produkcję śmigieł do motolotni i motoparalotni, wiatrakowców. Następnym zrealizowanym projektem był jednomiejscowy szybowiec ultralekki „Redbullina” zbudowany na konkurs Red Bull Flugtag odbywający się we wrześniu 1999 r. w Krakowie, szybowiec zdobył nagrodę za najdłuższy lot.

W 2002 r. zaprojektował i rozpoczął produkcję serii śmigieł kompozytowych (węglowo-epoksydowe) do samolotów ultralekkich, lekkich i specjalnych. Od czasu wykonania prototypu GP10 nawiązał współpracę z mistrzem świata w szybownictwie Sebastianem Kawą, który jako konsultant techniczny uczestniczył w rozwoju następnych wersji szybowców GP. Firma Aero-Sail zmieniła nazwę w 2007 r. na Peszke S.C. W ramach współpracy z czeską firmą lotniczą Airplines s.r.o. oraz Skyleader a.s. w 2009 r. Peszke zaprojektował samolot GP ONE który miał spełniać wymagania europejskiej klasy UL i amerykańskiej LSA. W ramach projektu firma PESZKE zaprojektowała samolot, wykonała dokumentację techniczną samolotu, wykonała prototyp oraz przygotowała zaplecze produkcyjne dla nowych samolotów oraz wyszkoliła pracowników czeskich w technologii produkcji płatowców. Czeskie firmy zostały inwestorem projektu oraz zapewniły przeprowadzenie procesu certyfikacyjnego samolotu^[7]. Następny projekt GP10 został zaprojektowany i oblatany, z bardzo pozytywnym rezultatem dnia 24 września 2013 r. na lotnisku Jaroměř w Czechosłowacji przez pilota oblatywacza Juraja Cekana. Peszke był autorem projektu i konstruktorem szybowca GP10. Następny projekt Grzegorza Peszke to GP14 VELO powstał przy współpracy z Instytutem Lotnictwa ramach projektu „Lekki szybowiec wyczynowy o innowacyjnej konstrukcji skrzydła”, który współfinansowany był ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Szybowiec zaprojektowany został w dwóch wersjach, jako szybowiec bez silnika oraz jako motoszybowiec z chowanym silnikiem elektrycznym pozwalającym na samodzielny start. Na szybowcu GP14 VELO Sebastian Kawa startował na Mistrzostwa świata w szybownictwie w klasie 13,5-metrowej w 2017 r. zdobył złoty medal w Szatymaz na Węgrzech. Ten typ szybowca Peszke zaprojektował w wersji z silnikiem elektrycznym i śmigłem pchającym pozwalającym na samodzielny start. Śmigło dwułopatowe pchające składa się i chowa się wraz z zespołem napędowego do kadłuba szybowca. Zespół napędowy powstał przy współpracy czeską firmą JETI, znanego na świecie producenta wyposażenia modeli zdalnie sterowanych, np. akumulatorów, silników elektrycznych, regulatorów obrotów, aparatur zdalnego sterowania^[8].

Miejsce pochówku Grzegorza Peszke

Grzegorz Peszke zmarł 2 listopada 2023, a urna z jego prochami została złożona w kolumbarium na Cmentarzu Komunalnym w Krośnie^[9].

Osiągnięcia sportowe

• 1973 r. wykonał rekordowy przelot modelem kategorii F3F po obwodzie zamkniętym, jednak model w czasie przelotu po pokonaniu 370 km rozpadł się w turbulencji, komisja nie zatwierdziła rekordu^[10],
• Międzynarodowe zawody „O Puchar Dwóch Zboczy” rozgrywane w Krośnie i Preszowie, I miejsce (1981)^[11],
• Rekord świata i Polski prędkości lotu modelu szybowca zdalnie sterowanego „Laser” w obwodzie zamkniętym – 109,153 km/h (1982 r.)
• Rekord Polski, odległość w obwodzie zamkniętym 182 km klasa F3B (1982r.)^[12],
• Rekord świata i Polski odległości lotu w linii prostej 6928 m (klasa F3E), na trasie Nowy Żmigród – Kłopotnica (1985 r.)
• Rekord świata i Polski długotrwałości lotu modelu zdalnie sterowanego wyścigowego z silnikiem elektrycznym w kategorii F5D (4 h 2 min 43 s) (1986 r.)^[13],
• Rekord świata i Polski odległości lotu w obwodzie zamkniętym modelu zdalnie z napędem elektrycznym klasy F3E-S (69 km) (1986 r.)^[14]

Wyróżnienia

Błękitne Skrzydła, honorowe wyróżnienie „Skrzydlatej Polski” za wybitne osiągnięcia w sporcie lotniczym (1983)

GP One Skylander zarejestrowany w Nowej Zelandii (ZK-WLB)

Szybowiec GP10 na międzynarodowych targach lotniczych AERO Friedrichshafen 2016

Konstrukcje Grzegorza Peszke

LC-250	imitator cel latający (1992)
LC-04-250/99	imitator celu latającego (?)
Peszke „Redbullina”	jednomiejscowy szybowiec ultralekki (1999)
LC-360 /GP12	imitator celu latającego (2000)
LC-430 /GP15	imitator celu latającego (2000)
GP5	dwumiejscowy, samolot ultralekki (2005)
GP ONE /(Skylander)	dwumiejscowy, samolot ultralekki (2010)
GP10 AXIS	jednomiejscowy, szybowiec (2013)
GP11 PULSE	jednomiejscowy, szybowiec
GP12 FLEX	jedmomiejscowy, szybowiec
GP14 VELO	jednomiejscowy, szybowiec