Hassanal Bolkiah

Hassanal Bolkiah Mu’izzadin Waddaulah (ur. 15 lipca 1946 w Bandar Seri Begawan) – 29. sułtan Brunei od 1967 roku, premier, minister obrony narodowej, minister spraw zagranicznych i handlu oraz minister finansów Brunei.

Hassanal Bolkiah

Sultan Hassanal Bolkiah (2024)
Sułtan Brunei
Okres	od 5 października 1967
Koronacja	1 sierpnia 1968
Poprzednik	Omar Ali Saifuddien III
Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia	15 lipca 1946 Bandar Seri Begawan
Ojciec	Omar Ali Saifuddien III
Dzieci	Al-Muhtadee Billah
Odznaczenia

Od 8 września 2022 jest najdłużej panującym żyjącym monarchą na świecie. Wcześniej tytuł ten przysługiwał Elżbiecie II – królowej Wielkiej Brytanii, która rządziła od 1952 do swojej śmierci w 2022^[1].

Życiorys

Hassanal Bolkiah urodził się 15 lipca 1946 roku w Brunei Town w Brunei^[2]. Jest najstarszym synem poprzedniego sułtana Omara Alego Saifuddiena III^[3]. W wieku 15 lat, w 1961 roku, został formalnym następcą tronu Brunei^[2]. Kształcił się w Brunei i Malezji, a w latach 1966–1967 odbył szkolenie oficerskie w Królewskiej Akademii Wojskowej w Sandhurst^[2].

Po abdykacji ojca został ogłoszony sułtanem Brunei 5 października 1967 roku^[2]. Jego koronacja miała miejsce 1 sierpnia 1968 roku^[2][3].

W 1978 roku poprowadził rozmowy z królową brytyjską w sprawie zmiany statusu Brunei, co zaowocowało podpisaniem traktatu o przyjaźni i kooperacji między Brunei a Wielką Brytanią, w którym rząd brytyjski zrzekł się prowadzenia polityki zagranicznej i obrony Brunei^[2]. 1 stycznia 1984 roku Brunei uzyskało niepodległość, a sułtan został premierem nowo utworzonego rządu^[4]. Po śmierci ojca w 1986 roku objął funkcję ministra obrony narodowej^[4]. Po dymisji brata Jefriego w lutym 1997 roku objął również funkcję ministra finansów^[4]. W październiku 2015 roku przejął po bracie Mohamedzie tekę ministra spraw zagranicznych i handlu^[5].

Od lipca 1965 roku Hassanal Bolkiah żonaty jest ze swoją kuzynką Salehą^[5], która nosi tytuł królewski Raja Isteri Pengiran^[2]. W 1981 roku poślubił drugą żonę Mariam Abdul Aziz, z którą rozwiódł się w 2003 roku^[5]. Od 20 sierpnia 2005 do 16 czerwca 2010 roku trzecią żoną sułtana była malezyjska dziennikarka TV3 – Azrinaz Mazhar Hakim, która 1 czerwca 2006 urodziła władcy syna – księcia Abdula Wakeela a 28 stycznia 2008 roku córkę – księżniczkę Ameerah Wardatulę Bolkiah^[6]. 9 czerwca 2009 roku otrzymała tytuł królowej Pengiran Isteri^[6]. Sułtan rozwiódł się z nią, pozbawiając ją wszystkich tytułów królewskich, odznaczeń i medali^[6][7]. Hassanal Bolkiah ma pięciu synów i siedem córek^[2][5]. W sierpniu 1998 roku ustanowił formalnym następcą tronu swojego najstarszego syna Billaha^[4].

Sułtan uznawany jest za jednego z najbogatszych ludzi na świecie^[5]. W 2011 roku magazyn „Forbes” szacował jego majątek na 20 miliardów USD^[8].

Odznaczenia

• Order Domowy Korony Brunei (z urzędu, 1982)^[9]
• Order Darjah Utama Temasek (Singapur, 1990)^[10]
• Order Darjah Utama Bakti Cemerlang (Tentera) (Singapur, 1990)^[10]
• Krzyż Wielki Legii Honorowej (Francja, 1997)^[11]
• Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy (Ukraina, 2004)^[12]
• Order „Za zasługi” (Ukraina, 2011)^[13]

Wyróżnienia

• Doktorat honoris causa Uniwersytetu Oksfordzkiego (Wielka Brytania, 1993, zwrócony w 2019)^[14][15]
• Doktorat honoris causa University of Aberdeen (Wielka Brytania, 1995, odebrany w 2019)^[16]
• Doktorat honoris causa King’s College London (Wielka Brytania, 2011, odebrany w 2019)^[17]
• Doktorat honoris causa Uniwersytetu Indonezyjskiego (Indonezja, 2011)^[18]
• Doktorat honoris causa Moskiewskiego Państwowego Instytutu Stosunków Międzynarodowych (Rosja)^[19]

Zobacz też

• kolekcja samochodów sułtana Brunei