Hawk-Eye

Hawk-Eye (także Challenge^[1], sokole oko^[1], jastrzębie oko^[2]) – elektroniczny system umożliwiający rozstrzygnięcie kontrowersyjnych punktów, stosowany w sporcie^[1], wykorzystywany m.in. w krykiecie^[3], tenisie^[3], badmintonie^[4], szermierce^[4], siatkówce^[3], piłce nożnej^[3] i snookerze^[3]. Jego działanie umożliwiają kamery i czujniki przesyłające do komputera zarejestrowany bądź animowany obraz^[2].

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „sokole oko” i „jastrzębie oko”. Zobacz też: kwarcowe sokole oko.

Kamera wykorzystywana przez system sokolego oka w tenisie

Wynalazcą Hawk-Eye jest Paul Hawkins. Jego firma produkująca system sokolego oka została przejęta w 2011 roku przez Sony^[5].

Hawk-Eye w tenisie

Obwód piłki tenisowej jest większy od powierzchni dotykającej kortu

W systemie Hawk-Eye wykorzystywane są kamery zainstalowane ponad placem gry i czujniki umieszczone na korcie. Urządzenia rejestrują tor lotu piłki tenisowej, a następnie przesyłają dane do komputera, który tworzy trójwymiarowy animowany obraz lotu piłki wraz z miejscem odbicia o kort^[6][2]. Dokładność odwzorowania punktu odbicia piłki wynosi około 3,6 milimetra^[7].

Koszt montażu sokolego oka na jednym korcie wynosi około 100 tys. dolarów^[7].

Debiut sokolego oka w profesjonalnym turnieju nastąpił podczas Pucharu Hopmana w 2006 roku, w meczu Holandii z Chinami. Holenderka Michaëlla Krajicek była pierwszą tenisistką, która skorzystała z tego systemu^[6].

Challenge jest wykonywany na prośbę zawodnika^[1]. Tenisiście przysługują trzy szanse na nieudane sprawdzenie zagrania w każdym secie i jedna dodatkowa w tie breaku. Jeśli sportowiec nie popełni pomyłki, próba nie zostaje odebrana, tak więc liczba poprawnych sprawdzeń nie jest ograniczona^[8].

Hawk-Eye w badmintonie

Badmintoniści mogli korzystać z systemu sokolego oka podczas turnieju w Dżakarcie w 2013 roku. Kamery ruchu dostarczały precyzyjnych informacji na temat miejsca upadku lotki. Challenge musiał być dokonany od razu po zakończeniu akcji, przed rozpoczęciem kolejnego punktu. Zawodnicy korzystać z usprawnienia mogli dwukrotnie w trakcie meczu. W przypadku właściwej oceny sytuacji nie tracili szans^[4].

Hawk-Eye w piłce nożnej

Sokole oko w piłce nożnej, dostarcza sędziemu informacji w momencie przekroczenia linii bramkowej przez piłkę. Wykorzystywane do tego jest pole magnetyczne i specjalne czujniki^[3]. Od sezonu 2013/2014 system siedmiu kamer kontrolował bramki w rozgrywkach Premier League^[9]. W Polsce system zadebiutuje podczas transmisji na żywo przy Mistrzostwach Europy w piłce nożnej w 2024 roku^[10].

Hawk-Eye w siatkówce

Sokole oko w siatkówce otrzymało nazwę Challenge System Volleyball. Wykorzystane zostało podczas meczu finałowego PlusLigi w sezonie 2010/2011. Na układ składało się 15 kamer – 8 skierowanych w stronę linii boiska, 3 zwrócone na siatkę i antenkę oraz 4 przekazujące podgląd tablicy wyników i boiska. Kamery rejestrowały klatki filmowe co 0,008 sekundy^[11]. Koszt montażu jednego zestawu wynosi około 350 tys. złotych^[12].

W 2013 roku poinformowano, że system sokolego oka będzie wykorzystywany podczas wszystkich meczów Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014^[13].