Hemoerytryna

Hemoerytryna – barwnik oddechowy niektórych organizmów morskich^[1][2][3] (wieloszczetów, ramienionogów, sikwiaków, pierścienic i niezmogowców^{[potrzebny przypis]}); w 2008 r. odkryta została również u bakterii Methylococcus capsulatus^[3]. Właściwości fizykochemiczne hemoerytryny zostały ustalone w latach 50. i 60. XX w.^[2]

Struktura pojedynczego peptydu tworzącego hemoerytrynę

Hemoerytryny, obok hemoglobin i hemocyjanin, stanowią trzecią główną grupę białek przenoszących tlen, jednak w przeciwieństwie do dwóch pierwszych, pomimo swojej nazwy nie zawierają hemu^[1][2]

Hemoerytryny są metaloproteinami zbudowanymi zazwyczaj z 8 identycznych łańcuchów peptydowych (są zatem oktamerami), znane są jednak także formy di-, tri- i tetrameryczne^[2][1]. Każda jednostka peptydowa wiąże dwa atomy żelaza na drugim (bezbarwna forma deoksy) lub trzecim (czerwonofioletowa forma oksy i żółta forma met) stopniu utlenienia^[3]. Atomy te połączone są mostkiem tlenowym oraz skoordynowane są do pięciu reszt histydyny i dwóch grup karboksylowych reszt Asp i Glu^[3][2]. W mięśniach morskich bezkręgowców występuje w postaci monomerycznej znanej jako miohemoerytryna i pełni funkcję podobną do mioglobiny^[1].

Formy centrum aktywnego na różnym stopniu utlenienia

Formy centrum aktywnego hemoerytryny

Fe2+ ⋯OH⋯Fe2+	deoksy (zredukowana)
Fe3+ −O−Fe3+ −OOH	oksy (utleniona)
Fe3+ −O−Fe3+ −OH	met (utleniona)

Centrum aktywne deoksyhemoerytryny i oksyhemoerytryny