Humberto de Alencar Castelo Branco

Humberto de Alencar Castelo Branco (ur. 20 września 1897 w Fortalezie, zm. 18 lipca 1967 tamże) – brazylijski marszałek i polityk, prezydent Brazylii sprawujący dyktatorskie rządy w latach 1964–1967.

Humberto de Alencar Castelo Branco

Data i miejsce urodzenia	20 września 1897 Fortaleza
Data i miejsce śmierci	18 lipca 1967 Fortaleza
29. prezydent Brazylii
Okres	od 15 kwietnia 1964 do 15 marca 1967
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Wiceprezydent	José Maria Alkmim
Poprzednik	Pascoal Ranieri Mazzilli
Następca	Artur da Costa e Silva
Odznaczenia

Zarys biografii

W 1918 wstąpił do armii. W czasie II wojny światowej służył w brazylijskim korpusie ekspedycyjnym w Europie w randze pułkownika.

Osobny artykuł: Zamach stanu w Brazylii (1964).

Mianowany szefem sztabu generalnego przez prezydenta João Goularta w 1963 został jednym z przywódców puczu, który odsunął go od władzy w 1964. Wybrany prezydentem przez Kongres objął urząd 15 kwietnia tego roku i sprawował władzę do 15 marca 1967. Castelo Branco był tym samym drugim i ostatnim marszałkiem w historii, który doszedł do władzy w Brazylii w wyniku zamachu stanu (pierwszym był założyciel republiki Deodoro da Fonseca). Podczas rządów Castelo Branco ubezwłasnowolniono zdominowany przez lewicę Kongres (choć go formalnie utrzymano) oraz zlikwidowano wszystkie istniejące partię i w ich miejsce powołano dwie: kontrolowaną przez wojsko ARENĘ oraz Brazylijski Ruch Demokratyczny, skupiający legalną opozycję, pozbawioną wpływów i spełniającą rolę listka figowego reżimu.

Choć system rządów wojskowych miał być przejściowy^[1] szybko zmienił się w dyktaturę stosującą metody zbliżone do totalitaryzmu^[2]. Prezydentura Castelo Branco to także okres wewnętrznych represji, silnego uzależnienia polityczno-gospodarczego Brazylii od Stanów Zjednoczonych i wywodzących się stamtąd korporacji, co stanowiło odwrót od polityki samodzielności prowadzonej przez Juscelino Kubitschka, Jânio Quadrosa i Goularta. Z drugiej strony jego rząd zwiększył stopień interwencji państwa w gospodarkę. Represje rządu doprowadziły do wybuchu walk partyzanckich - w 1967 roku w regionie Goiás rozpoczęła się regularna rebelia zorganizowana przez maoistowską KPB. Trwała ona do 1972 roku^[3]. W większych miastach z kolei działalność rozpoczęły miejskie guerille w tym m.in. Armia Wyzwolenia Narodowego^[4].

Następcą Castelo Branco został jego osobisty kandydat, minister wojny, marszałek Artur da Costa e Silva. Niedługo po opuszczeniu pałacu prezydenckiego Castelo Branco zginął w wypadku lotniczym nieopodal Fortalezy.

Odznaczenia

Brazylijskie

• Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi (1964) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Marynarskiej (1964) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej (1964) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Lotniczej (1964) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Rio Branco (1964) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Sądownictwa Wojskowego (1964) – ex officio^[5]
• Krzyż Złoty Medalu Zasługi Mauá (1965) – ex officio
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Pracy (1965) – ex officio

Zagraniczne

• Wielki Oficer Orderu Avis (1945, Portugalia)^[6]
• Łańcuch Orderu Infanta Henryka (1965, Portugalia)^[6]
• Łańcuch Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1965)^[7]