Igancy Krakus

Igancy Krakus, ps. Roman (ur. 12 lutego 1909 w Krakowie, zm. po 13 lipca 1969) – polski działacz komunistyczny narodowości żydowskiej, dąbrowszczak, kawaler Orderu Virtuti Militari, pozbawiony stopnia podpułkownika Wojska Polskiego „z powodu braku wartości moralnych” i zdegradowany do stopnia szeregowca.

Igancy Krakus

Roman

szeregowiec
Data i miejsce urodzenia	12 lutego 1909 Kraków
Data śmierci	po 13 lipca 1969
Przebieg służby
Siły zbrojne	Brygady Międzynarodowe Wolni Strzelcy i Partyzanci Francuscy Ludowe Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	hiszpańska wojna domowa II wojna światowa francuskie powstanie narodowowyzwoleńcze
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 12 lutego 1909 w Krakowie, w rodzinie Jakuba i Heleny z Silberschmidtów-Jastrzębskich^[1]. W 1929 wstąpił do Komunistycznego Związku Młodzieży Polski^[2]. Na przełomie 1936/1937 nielegalnie wyjechał do Francji, skąd w październiku 1937 wysłany został przez Francuską Partię Komunistyczną do Hiszpanii^[2]. Został wcielony do rezerwowego polskiego batalionu im. Adama Mickiewicza^[2]. Od 1938 jako podoficer walczył w szeregach polskiej baterii artylerii im. Waleriana Wróblewskiego, która wchodziła w skład III Grupy Artylerii Międzynarodowej, a później XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego^[3]. Został ranny w głowę^[4]. Ukończył pięciomiesięczny kurs oficerski w przyfrontowej szkole artylerii koło Grenady i został mianowany chorążym^[4]. Wstąpił do Komunistycznej Partii Hiszpanii^[4]. 9 lutego 1939 przekroczył granicę francusko-hiszpańską, został internowany i osadzony w obozie St-Cyprien, a następnie w Gurs i obozie karnym Le Vernet d'Ariège^[4]. Tam wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej^[4]. W 1941 uciekł z obozu do Lyonu, wstąpił do Wolnych Strzelców i Partyzantów Francuskich i przyjął pseudonim Roman^[4]. W 1943 został dowódcą oddziału^[4]. Awansował na podporucznika, porucznika i kapitana^[4]. 15 czerwca 1944 został mianowany majorem i dowódcą wojskowego Międzyokręgu Południe^[4]. Wyróżnił się w 1944 w czasie wyzwalania Lyonu^[5].

Latem 1945 wrócił do kraju, a w sierpniu tego roku został członkiem Polskiej Partii Robotniczej^[5]. We wrześniu 1945 został przyjęty do Wojska Polskiego i wyznaczony na stanowisko zastępcy szefa Wydziału Informacji Okręgu Wojskowego nr I w Warszawie^[5][6]. 9 maja 1946 został awansowany na podpułkownika w korpusie oficerów piechoty^[5]. 22 maja tego roku został szefem Wydziału Informacji Marynarki Wojennej^[6][7][5]. 15 października 1946 został odwołany z zajmowanego stanowiska^[8], lecz formalnie pozostawał szefem wydziału do 3 stycznia 1947^[5]. Następnie pełnił służbę w Oddziale II Sztabu Generalnego na stanowisku zastępcy kierownika sekcji II wydziału II^[9][6]. Od 1 lipca 1948 pełnił służbę poza organami bezpieczeństwa^[6]. 1 stycznia 1949 został przeniesiony do Głównego Inspektoratu Ochrony Pogranicza na stanowisko szefa wydziału personalnego^[10][6]. Od 1 grudnia 1950 pełnił służbę w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego na stanowisku naczelnika wydziału I Departamentu I^[11][6]. 5 kwietnia 1952 został przeniesiony do Departamentu Więziennictwa MBP na stanowisko naczelnika wydziału ewidencji i statyski^[12][6]. 1 czerwca tego roku został przeniesiony do rezerwy^[12][6].

Po zakończeniu służby został zatrudniony w Hucie Warszawa na stanowisku Terytorialnej Obrony Przeciwlotniczej MSW^[12]. 13 lipca 1969 wyjechał do Izraela^[13]. Rozkazem personalnym nr 092 z 28 lutego 1970 podpisanym przez gen. broni Wojciecha Jaruzelskiego został pozbawiony stopnia oficerskiego „z powodu braku wartości moralnych” i zdegradowany do stopnia szeregowca^[14][6].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – 27 października 1945 „za bohaterskie zasługi w bojach z niemieckim faszyzmem na polach Hiszpanii w latach 1936-1939”^[15]
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy – 1945^[16]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 1946^[16]
• Krzyż Partyzancki – 1947^[16]
• francuski Krzyż Wojenny z Gwiazdą^[5]