Indywidualne mistrzostwa świata na żużlu

Indywidualne mistrzostwa świata na żużlu – coroczna seria turniejów, wyłaniająca najlepszych z grona żużlowców. Prowadzone są przez Międzynarodową Federację Motocyklową od 1936 roku. Turnieje finałowe poprzedzone są zazwyczaj skomplikowanym systemem eliminacji krajowych i międzynarodowych. Do 1994 roku mistrza wyłaniano podczas finału jednodniowego^[a][b], od 1995 roku najlepsi zawodnicy uczestniczą w cyklu turniejów Grand Prix – mistrzem zostaje zwycięzca klasyfikacji generalnej cyklu.

Medaliści indywidualnych mistrzostw świata na żużlu (1936–1994)

Lionel Van Praag

Wilbur Lamoreaux (w środku)

Tommy Price

Ronnie Moore

Olle Nygren

Barry Briggs

Od lewej: Ronnie Moore, Igor Plechanow i Barry Briggs

Ivan Mauger

Edward Jancarz

Sören Sjösten

Paweł Waloszek (z lewej) i Zenon Plech (w środku)

Ole Olsen

Bernt Persson

Jerzy Szczakiel

Zenon Plech

Anders Michanek

John Louis

Peter Collins

Malcolm Simmons

Phil Crump

Gordon Kennett

Scott Autrey

Michael Lee

Dave Jessup

Billy Sanders

Bruce Penhall (z lewej)

Tommy Knudsen

Les Collins

Egon Müller

Erik Gundersen

Hans Nielsen (w żółtym kasku)

Sam Ermolenko

Simon Wigg

Jeremy Doncaster

Per Jonsson (z lewej)

Todd Wiltshire

Tony Rickardsson

Gary Havelock

Gert Handberg

Chris Louis

Craig Boyce

Medaliści Grand Prix na żużlu (od 1995)

Hans Nielsen (w żółtym kasku)

Tony Rickardsson

Sam Ermolenko

Billy Hamill

Greg Hancock

Tomasz Gollob

Jimmy Nilsen (pierwszy od lewej)

Mark Loram

Jason Crump

Ryan Sullivan

Nicki Pedersen

Leigh Adams

Emil Sajfutdinow

Jarosław Hampel (w żółtym kasku)

Andreas Jonsson

Chris Holder

Tai Woffinden

Niels-Kristian Iversen

Krzysztof Kasprzak

Bartosz Zmarzlik

Jason Doyle

Patryk Dudek

Fredrik Lindgren

Artiom Łaguta

Maciej Janowski

Martin Vaculík

Robert Lambert

Wstęp

Sport żużlowy zaczęto uprawiać na początku XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Pierwsze zawody na torach miękkich organizowano w tym kraju i Kanadzie od 1909 roku. Pierwsze nowoczesne zawody w zorganizowanej formie rozegrano 15 grudnia 1923 roku w australijskim West Maitland^[1]. W 1928 roku do Anglii przybyła grupa australijskich żużlowców, którzy w lutym tego roku na torze King Oak leżącym w lesie Epping Forest w pobliżu miejscowości Epping zorganizowali pierwsze żużlowe zawody w Europie^[2][3]. W 1929 roku w Anglii powstała pierwsza na świecie regularna liga żużlowa, British Elite League^[4].

W tym samym roku brytyjskie czasopismo The Star zorganizowało zawody o nazwie Star Rider's Championship, pełniące rolę nieoficjalnych mistrzostw świata. W pierwszej edycji, z powodu dysproporcji między poziomem zawodników, podzielono ich na dwie grupy – brytyjską i australijsko-amerykańską. Zwycięzcą pierwszej z tych grup został Roger Frogley, a drugiej Australijczyk Frank Arthur. Rok później organizatorzy zdecydowali się połączyć obie grupy w jedną. W 1931 roku zmieniono formułę zawodów, w myśl której o zwycięstwo w zawodach w dwudziestu biegach rywalizować miało szesnastu zawodników. Ostatnią edycję tych zawodów rozegrano w 1935 roku^[5].

W 1936 roku na stadionie Wembley w Londynie wyłoniono pierwszych medalistów indywidualnych mistrzostw świata na żużlu. W eliminacjach tych zawodów wystartowali reprezentanci 11 państw^[5]. Ostatecznie, rozegrany 10 września, turniej finałowy wygrał Australijczyk Bluey Wilkinson. Pierwszym indywidualnym mistrzem świata został jednak jego rodak Lionel Van Praag, gdyż w klasyfikacji końcowej liczyły się również wyniki z eliminacji, w których Van Praag zdobył 12 punktów. Srebrnym medalistą został Brytyjczyk Eric Langton, a brązowym Wilkinson^[6].

Zawody od tego momentu odbywają się corocznie, z wyjątkiem lat 1939–1948, gdy, z powodu II wojny światowej i jej następstw, indywidualnych mistrzostw świata nie organizowano^[c]. Początkowo kontrolę nad zawodami sprawował Angielski Związek Motocyklowy, który ustalał regulaminy rozgrywek. W wyniku tego do 1960 roku włącznie wszystkie finały odbywały się na londyńskim stadionie Wembley. W 1956 roku, z inicjatywy Polski, Norwegii i Szwecji, w Międzynarodowej Federacji Motocyklowej powołano specjalną Podkomisję Wyścigów Torowych, która przejęła kontrolę nad organizacją zawodów^[3].

W latach 1936–1994, z wyjątkiem roku 1987, gdy turniej finałowy trwał 2 dni^[7], medalistów indywidualnych mistrzostw świata wyłaniał jednodniowy turniej finałowy^[a]. W 1995 roku Międzynarodowa Federacja Motocyklowa zmieniła zasady wyłaniania najlepszych zawodników na świecie i, w miejsce jednodniowego turnieju finałowego, wprowadziła cykl Grand Prix. W pierwszej edycji tych zawodów rozegrano 6 rund, a mistrzem świata został Duńczyk Hans Nielsen. Od tego czasu liczba rund w jednym sezonie zwiększyła się^[8], w 2024 roku było to 11 zawodów^[9].

Czterokrotnie zdarzyło się, że całe podium mistrzostw zajmowali reprezentanci tego samego kraju. Pierwszy raz taka sytuacja miała miejsce w 1937 roku, kiedy wszystkie medale zdobyli reprezentanci Stanów Zjednoczonych. Drugi raz do takiej sytuacji doszło w 1949 roku, gdy całe podium zajęli zawodnicy z Wielkiej Brytanii. Kolejny tego typu przypadek miał miejsce w 1961 roku, kiedy to wszystkie krążki zdobyli zawodnicy reprezentujący Szwecję. Po raz czwarty i ostatni w historii taka sytuacja miała miejsce w 1988 roku, gdy trzej najlepsi zawodnicy na świecie reprezentowali Danię. Od momentu wprowadzenia cyklu Grand Prix nie zdarzyło się jeszcze ani razu, aby wszyscy trzej medaliści całego cyklu reprezentowali ten sam kraj.

Medaliści indywidualnych mistrzostw świata na żużlu

Rok	Miejsce	Złoto	Srebro	Brąz	Źr.
Indywidualne mistrzostwa świata
1936[a]	Londyn	Lionel Van Praag	Eric Langton	Bluey Wilkinson	[6]
1937[a]	Londyn	Jack Milne	Wilbur Lamoreaux	Cordy Milne	[6]
1938[a]	Londyn	Bluey Wilkinson	Jack Milne	Wilbur Lamoreaux	[6]
1939	Londyn	Turniej finałowy został odwołany z powodu wybuchu II wojny światowej.	[6]
W latach 1940–1948 mistrzostw nie rozgrywano.
1949	Londyn	Tommy Price	Jack Parker	Louis Lawson	[10]
1950	Londyn	Freddie Williams	Wally Green	Graham Warren	[11]
1951	Londyn	Jack Young	Split Waterman	Jack Biggs	[12]
1952	Londyn	Jack Young	Freddie Williams	Bob Oakley	[13]
1953	Londyn	Freddie Williams	Split Waterman	Geoff Mardon	[14]
1954	Londyn	Ronnie Moore	Brian Crutcher	Olle Nygren	[15]
1955	Londyn	Peter Craven	Ronnie Moore	Barry Briggs	[16]
1956	Londyn	Ove Fundin	Ronnie Moore	Arthur Forrest	[17]
1957	Londyn	Barry Briggs	Ove Fundin	Peter Craven	[18]
1958	Londyn	Barry Briggs	Ove Fundin	Aub Lawson	[19]
1959	Londyn	Ronnie Moore	Ove Fundin	Barry Briggs	[20]
1960	Londyn	Ove Fundin	Ronnie Moore	Peter Craven	[21]
1961	Malmö	Ove Fundin	Björn Knutsson	Göte Nordin	[22]
1962	Londyn	Peter Craven	Barry Briggs	Ove Fundin	[23]
1963	Londyn	Ove Fundin	Björn Knutsson	Barry Briggs	[24]
1964	Göteborg	Barry Briggs	Igor Plechanow	Ove Fundin	[25]
1965	Londyn	Björn Knutsson	Igor Plechanow	Ove Fundin	[26]
1966	Göteborg	Barry Briggs	Sverre Harrfeldt	Antoni Woryna	[27]
1967	Londyn	Ove Fundin	Bengt Jansson	Ivan Mauger	[28]
1968	Göteborg	Ivan Mauger	Barry Briggs	Edward Jancarz	[29]
1969	Londyn	Ivan Mauger	Barry Briggs	Sören Sjösten	[30]
1970	Wrocław	Ivan Mauger	Paweł Waloszek	Antoni Woryna	[31]
1971	Göteborg	Ole Olsen	Ivan Mauger	Bengt Jansson	[32]
1972	Londyn	Ivan Mauger	Bernt Persson	Ole Olsen	[33]
1973	Chorzów	Jerzy Szczakiel	Ivan Mauger	Zenon Plech	[34]
1974	Göteborg	Anders Michanek	Ivan Mauger	Sören Sjösten	[35]
1975	Londyn	Ole Olsen	Anders Michanek	John Louis	[36]
1976	Chorzów	Peter Collins	Malcolm Simmons	Phil Crump	[37]
1977	Göteborg	Ivan Mauger	Peter Collins	Ole Olsen	[38]
1978	Londyn	Ole Olsen	Gordon Kennett	Scott Autrey	[39]
1979	Chorzów	Ivan Mauger	Zenon Plech	Michael Lee	[40]
1980	Göteborg	Michael Lee	Dave Jessup	Billy Sanders	[41]
1981	Londyn	Bruce Penhall	Ole Olsen	Tommy Knudsen	[42]
1982	Los Angeles	Bruce Penhall	Les Collins	Dennis Sigalos	[43]
1983	Norden	Egon Müller	Billy Sanders	Michael Lee	[44]
1984	Göteborg	Erik Gundersen	Hans Nielsen	Lance King	[45]
1985	Bradford	Erik Gundersen	Hans Nielsen	Sam Ermolenko	[46]
1986	Chorzów	Hans Nielsen	Jan Osvald Pedersen	Kelvin Tatum	[47]
1987[d]	Amsterdam	Hans Nielsen	Erik Gundersen	Sam Ermolenko	[7]
1988	Vojens	Erik Gundersen	Hans Nielsen	Jan Osvald Pedersen	[48]
1989	Monachium	Hans Nielsen	Simon Wigg	Jeremy Doncaster	[49]
1990	Bradford	Per Jonsson	Shawn Moran[e]	Todd Wiltshire	[50]
1991	Göteborg	Jan Osvald Pedersen	Tony Rickardsson	Hans Nielsen	[51]
1992	Wrocław	Gary Havelock	Per Jonsson	Gert Handberg	[52]
1993	Pocking	Sam Ermolenko	Hans Nielsen	Chris Louis	[53]
1994	Vojens	Tony Rickardsson	Hans Nielsen	Craig Boyce	[54]
Grand Prix
1995	6 rund Wrocław Wiener Neustadt Abensberg Linköping Vojens Londyn	Hans Nielsen	Tony Rickardsson	Sam Ermolenko	[55]
1996	6 rund Wrocław Lonigo Pocking Linköping Londyn Vojens	Billy Hamill	Hans Nielsen	Greg Hancock	[56]
1997	6 rund Praga Linköping Landshut Bradford Wrocław Vojens	Greg Hancock	Billy Hamill	Tomasz Gollob	[57]
1998	6 rund Praga Pocking Vojens Coventry Linköping Bydgoszcz	Tony Rickardsson	Jimmy Nilsen	Tomasz Gollob	[58]
1999	6 rund Praga Linköping Wrocław Coventry Bydgoszcz Vojens	Tony Rickardsson	Tomasz Gollob	Hans Nielsen	[59]
2000	6 rund Praga Linköping Wrocław Coventry Vojens Bydgoszcz	Mark Loram	Billy Hamill	Tony Rickardsson	[60]
2001	6 rund Berlin Cardiff Vojens Praga Bydgoszcz Sztokholm	Tony Rickardsson	Jason Crump	Tomasz Gollob	[61]
2002	10 rund Hamar Bydgoszcz Cardiff Krško Sztokholm Praga Göteborg Chorzów Vojens Sydney	Tony Rickardsson	Jason Crump	Ryan Sullivan	[62]
2003	9 rund Chorzów Avesta Cardiff Kopenhaga Krško Göteborg Praga Bydgoszcz Hamar	Nicki Pedersen	Jason Crump	Tony Rickardsson	[63]
2004	9 rund Sztokholm Praga Wrocław Cardiff Kopenhaga Göteborg Krško Bydgoszcz Hamar	Jason Crump	Tony Rickardsson	Greg Hancock	[64]
2005	9 rund Wrocław Eskilstuna Krško Cardiff Kopenhaga Praga Målilla Bydgoszcz Lonigo	Tony Rickardsson	Jason Crump	Leigh Adams	[65]
2006	10 rund Krško Wrocław Eskilstuna Cardiff Kopenhaga Lonigo Målilla Praga Dyneburg Bydgoszcz	Jason Crump	Greg Hancock	Nicki Pedersen	[66]
2007	11 rund Lonigo Wrocław Eskilstuna Kopenhaga Cardiff Praga Målilla Dyneburg Bydgoszcz Krško Gelsenkirchen	Nicki Pedersen	Leigh Adams	Jason Crump	[67]
2008	11 rund Krško Leszno Göteborg Kopenhaga Cardiff Praga Målilla Dyneburg Bydgoszcz Lonigo Bydgoszcz	Nicki Pedersen	Jason Crump	Tomasz Gollob	[68]
2009	11 rund Praga Leszno Göteborg Kopenhaga Cardiff Dyneburg Målilla Vojens Krško Terenzano Bydgoszcz	Jason Crump	Tomasz Gollob	Emil Sajfutdinow	[69]
2010	11 rund Leszno Göteborg Praga Kopenhaga Toruń Cardiff Målilla Goričan Vojens Terenzano Bydgoszcz	Tomasz Gollob	Jarosław Hampel	Jason Crump	[70]
2011	11 rund Leszno Göteborg Praga Kopenhaga Cardiff Terenzano Målilla Toruń Vojens Goričan Gorzów Wlkp.	Greg Hancock	Andreas Jonsson	Jarosław Hampel	[71]
2012	12 rund Auckland Leszno Praga Göteborg Kopenhaga Gorzów Wlkp. Goričan Terenzano Cardiff Målilla Vojens Toruń	Chris Holder	Nicki Pedersen	Greg Hancock	[72]
2013	12 rund Auckland Bydgoszcz Göteborg Praga Cardiff Gorzów Wlkp. Kopenhaga Terenzano Dyneburg Krško Sztokholm Toruń	Tai Woffinden	Jarosław Hampel	Niels-Kristian Iversen	[73]
2014	12 rund Auckland Bydgoszcz Tampere Praga Målilla Kopenhaga Cardiff Dyneburg Gorzów Wlkp. Vojens Sztokholm Toruń	Greg Hancock	Krzysztof Kasprzak	Nicki Pedersen	[74]
2015	12 rund Warszawa Tampere Praga Cardiff Dyneburg Målilla Horsens Gorzów Wlkp. Krško Sztokholm Toruń Melbourne	Tai Woffinden	Greg Hancock	Nicki Pedersen	[75]
2016	11 rund Krško Warszawa Horsens Praga Cardiff Målilla Gorzów Wlkp. Teterow Sztokholm Toruń Melbourne	Greg Hancock	Tai Woffinden	Bartosz Zmarzlik	[76]
2017	12 rund Krško Warszawa Dyneburg Praga Horsens Cardiff Målilla Gorzów Wlkp. Teterow Sztokholm Toruń Melbourne	Jason Doyle	Patryk Dudek	Tai Woffinden	[77]
2018	10 rund Warszawa Praga Horsens Hallstavik Cardiff Målilla Gorzów Wlkp. Krško Teterow Toruń	Tai Woffinden	Bartosz Zmarzlik	Fredrik Lindgren	[78]
2019	10 rund Warszawa Krško Praga Hallstavik Wrocław Målilla Teterow Vojens Cardiff Toruń	Bartosz Zmarzlik	Leon Madsen	Emil Sajfutdinow	[79]
2020	8 rund Wrocław Wrocław Gorzów Wlkp. Gorzów Wlkp. Praga Praga Toruń Toruń	Bartosz Zmarzlik	Tai Woffinden	Fredrik Lindgren	[80]
2021	11 rund Praga Praga Wrocław Wrocław Lublin Lublin Målilla Togliatti Vojens Toruń Toruń	Artiom Łaguta[f]	Bartosz Zmarzlik	Emil Sajfutdinow[f]	[81]
2022	10 rund Goričan Warszawa Praga Teterow Gorzów Wlkp. Cardiff Wrocław Vojens Målilla Toruń	Bartosz Zmarzlik	Leon Madsen	Maciej Janowski	[82]
2023	10 rund Goričan Warszawa Praga Teterow Gorzów Wlkp. Målilla Ryga Cardiff Vojens Toruń	Bartosz Zmarzlik	Fredrik Lindgren	Martin Vaculík	[83]
2024	11 rund Goričan Warszawa[g] Landshut Praga Målilla Gorzów Wlkp. Cardiff[g] Wrocław Ryga Vojens Toruń	Bartosz Zmarzlik	Robert Lambert	Fredrik Lindgren
2025	10 rund Landshut[g] Warszawa[g] Praga Manchester[g] Manchester Gorzów Wlkp.[g] Målilla Ryga Wrocław[g] Vojens

Klasyfikacja medalowa

Według zawodników

Stan po sezonie 2024

Poniższa tabela zawiera zestawienie zawodników, którzy zdobyli przynajmniej jeden medal indywidualnych mistrzostw świata na żużlu.

W ciągu 79. edycji indywidualnych mistrzostw świata na żużlu tytuł mistrza świata zdobyło łącznie 37 zawodników z 9 krajów^[84]. Łącznie najwięcej medali (12) zdobył Duńczyk Hans Nielsen. Najwięcej tytułów mistrzowskich (6) w historii zdobyli Szwed Tony Rickardsson i Nowozelandczyk Ivan Mauger^[85]. Najwięcej srebrnych medali (6) zdobył Nielsen, a najwięcej brązowych (4) Polak Tomasz Gollob^[84]. W sumie medale zdobywało 94 żużlowców.

Lp.	Zawodnik	Państwo	Lata[h]	Złoto	Srebro	Brąz	Razem
1.	Rickardsson, TonyTony Rickardsson	Szwecja	1991–2005	6	3	2	11
2.	Mauger, IvanIvan Mauger	Nowa Zelandia	1967–1979	6	3	1	10
3.	Fundin, OveOve Fundin	Szwecja	1956–1967	5	3	3	11
4.	Zmarzlik, BartoszBartosz Zmarzlik *	Polska	2016–2024	5	2	1	8
5.	Nielsen, HansHans Nielsen	Dania	1984–1999	4	6	2	12
6.	Briggs, BarryBarry Briggs	Nowa Zelandia	1955–1969	4	3	3	10
7.	Hancock, GregGreg Hancock	Stany Zjednoczone	1996–2016	4	2	3	9
8.	Crump, JasonJason Crump	Australia	2001–2010	3	5	2	10
9.	Woffinden, TaiTai Woffinden	Wielka Brytania	2013–2020	3	2	1	6
10.	Pedersen, NickiNicki Pedersen	Dania	2003–2015	3	1	3	7
11.	Olsen, OleOle Olsen	Dania	1971–1981	3	1	2	6
12.	Gundersen, ErikErik Gundersen	Dania	1984–1988	3	1	–	4
13.	Moore, RonnieRonnie Moore	Nowa Zelandia	1954–1960	2	3	–	5
14.	Williams, FreddieFreddie Williams	Wielka Brytania	1950–1953	2	1	–	3
15.	Craven, PeterPeter Craven	Wielka Brytania	1955–1962	2	–	2	4
16.	Young, JackJack Young	Australia	1951–1952	2	–	–	2
	Penhall, BruceBruce Penhall	Stany Zjednoczone	1981–1982	2	–	–	2
18.	Gollob, TomaszTomasz Gollob	Polska	1997–2010	1	2	4	7
19.	Knutsson, BjörnBjörn Knutsson	Szwecja	1961–1965	1	2	–	3
	Hamill, BillyBilly Hamill	Stany Zjednoczone	1996–2000	1	2	–	3
21.	Pedersen, Jan OsvaldJan Osvald Pedersen	Dania	1986–1991	1	1	1	3
22.	Milne, JackJack Milne	Stany Zjednoczone	1937–1938	1	1	–	2
	Michanek, AndersAnders Michanek	Szwecja	1974–1975	1	1	–	2
	Collins, PeterPeter Collins	Wielka Brytania	1976–1977	1	1	–	2
	Jonsson, PerPer Jonsson	Szwecja	1990–1992	1	1	–	2
26.	Ermolenko, SamSam Ermolenko	Stany Zjednoczone	1985–1995	1	–	3	4
27.	Lee, MichaelMichael Lee	Wielka Brytania	1979–1983	1	–	2	3
28.	Wilkinson, BlueyBluey Wilkinson	Australia	1936–1938	1	–	1	2
29.	Van Praag, LionelLionel Van Praag	Australia	1936	1	–	–	1
	Price, TommyTommy Price	Wielka Brytania	1949	1	–	–	1
	Szczakiel, JerzyJerzy Szczakiel	Polska	1973	1	–	–	1
	Müller, EgonEgon Müller	RFN	1983	1	–	–	1
	Havelock, GaryGary Havelock	Wielka Brytania	1992	1	–	–	1
	Loram, MarkMark Loram	Wielka Brytania	2000	1	–	–	1
	Holder, ChrisChris Holder	Australia	2012	1	–	–	1
	Doyle, JasonJason Doyle *	Australia	2017	1	–	–	1
	Łaguta, ArtiomArtiom Łaguta	Rosja[f]	2021	1	–	–	1
38.	Hampel, JarosławJarosław Hampel	Polska	2010–2013	–	2	1	3
39.	Waterman, SplitSplit Waterman	Wielka Brytania	1951–1953	–	2	–	2
	Plechanow, IgorIgor Plechanow	ZSRR	1964–1965	–	2	–	2
	Madsen, LeonLeon Madsen	Dania	2019–2022	–	2	–	2
42.	Lindgren, FredrikFredrik Lindgren *	Szwecja	2018–2024	–	1	3	4
43.	Lamoreaux, WilburWilbur Lamoreaux	Stany Zjednoczone	1937–1938	–	1	1	2
	Jansson, BengtBengt Jansson	Szwecja	1967–1971	–	1	1	2
	Plech, ZenonZenon Plech	Polska	1973–1979	–	1	1	2
	Sanders, BillyBilly Sanders	Australia	1980–1983	–	1	1	2
	Adams, LeighLeigh Adams	Australia	2005–2007	–	1	1	2
48.	Langton, EricEric Langton	Wielka Brytania	1936	–	1	–	1
	Parker, JackJack Parker	Wielka Brytania	1949	–	1	–	1
	Green, WallyWally Green	Wielka Brytania	1950	–	1	–	1
	Crutcher, BrianBrian Crutcher	Wielka Brytania	1954	–	1	–	1
	Harrfeldt, SverreSverre Harrfeldt	Norwegia	1966	–	1	–	1
	Waloszek, PawełPaweł Waloszek	Polska	1970	–	1	–	1
	Persson, BerntBernt Persson	Szwecja	1972	–	1	–	1
	Simmons, MalcolmMalcolm Simmons	Wielka Brytania	1976	–	1	–	1
	Kennett, GordonGordon Kennett	Wielka Brytania	1978	–	1	–	1
	Jessup, DaveDave Jessup	Wielka Brytania	1980	–	1	–	1
	Collins, LesLes Collins	Wielka Brytania	1982	–	1	–	1
	Wigg, SimonSimon Wigg	Wielka Brytania	1989	–	1	–	1
	Nilsen, JimmyJimmy Nilsen	Szwecja	1998	–	1	–	1
	Jonsson, AndreasAndreas Jonsson	Szwecja	2011	–	1	–	1
	Kasprzak, KrzysztofKrzysztof Kasprzak	Polska	2014	–	1	–	1
	Dudek, PatrykPatryk Dudek	Polska	2017	–	1	–	1
	Lambert, RobertRobert Lambert *	Wielka Brytania	2024	–	1	–	1
65.	Sajfutdinow, EmilEmil Sajfutdinow	Rosja[f]	2009–2021	–	–	3	3
66.	Woryna, AntoniAntoni Woryna	Polska	1966–1970	–	–	2	2
	Sjösten, SörenSören Sjösten	Szwecja	1969–1974	–	–	2	2
68.	Milne, CordyCordy Milne	Stany Zjednoczone	1937	–	–	1	1
	Lawson, LouisLouis Lawson	Wielka Brytania	1949	–	–	1	1
	Warren, GrahamGraham Warren	Australia	1950	–	–	1	1
	Biggs, JackJack Biggs	Australia	1951	–	–	1	1
	Oakley, BobBob Oakley	Wielka Brytania	1952	–	–	1	1
	Mardon, GeoffGeoff Mardon	Nowa Zelandia	1953	–	–	1	1
	Nygren, OlleOlle Nygren	Szwecja	1954	–	–	1	1
	Forrest, ArthurArthur Forrest	Wielka Brytania	1956	–	–	1	1
	Lawson, AubAub Lawson	Australia	1958	–	–	1	1
	Nordin, GöteGöte Nordin	Szwecja	1961	–	–	1	1
	Jancarz, EdwardEdward Jancarz	Polska	1968	–	–	1	1
	Louis, JohnJohn Louis	Wielka Brytania	1975	–	–	1	1
	Crump, PhilPhil Crump	Australia	1976	–	–	1	1
	Autrey, ScottScott Autrey	Stany Zjednoczone	1978	–	–	1	1
	Knudsen, TommyTommy Knudsen	Dania	1981	–	–	1	1
	Sigalos, DennisDennis Sigalos	Stany Zjednoczone	1982	–	–	1	1
	King, LanceLance King	Stany Zjednoczone	1984	–	–	1	1
	Tatum, KelvinKelvin Tatum	Wielka Brytania	1986	–	–	1	1
	Doncaster, JeremyJeremy Doncaster	Wielka Brytania	1989	–	–	1	1
	Wiltshire, ToddTodd Wiltshire	Australia	1990	–	–	1	1
	Handberg, GertGert Handberg	Dania	1992	–	–	1	1
	Louis, ChrisChris Louis	Wielka Brytania	1993	–	–	1	1
	Boyce, CraigCraig Boyce	Australia	1994	–	–	1	1
	Sullivan, RyanRyan Sullivan	Australia	2002	–	–	1	1
	Iversen, Niels-KristianNiels-Kristian Iversen	Dania	2013	–	–	1	1
	Janowski, MaciejMaciej Janowski	Polska	2022	–	–	1	1
	Vaculík, MartinMartin Vaculík *	Słowacja	2023	–	–	1	1

Pogrubioną czcionką – zostali zaznaczeni zawodnicy, którzy kontynuują karierę żużlową. Dodatkowo przy stałych uczestnikach cyklu Grand Prix w sezonie 2025 postawiono gwiazdkę (*).

Według państw

Stan po sezonie 2024

W poniższej tabeli przedstawione zostały państwa, których reprezentanci zdobyli przynajmniej jeden medal indywidualnych mistrzostw świata na żużlu.

Lp.	Państwo	Złoto	Srebro	Brąz	Razem
1.	Szwecja	14	15	13	42
2.	Dania	14	12	11	37
3.	Wielka Brytania	12	16	12	40
4.	Nowa Zelandia	12	9	5	26
5.	Australia	9	7	12	28
6.	Stany Zjednoczone	9	6	11	26
7.	Polska	7	10	11	28
8.	Rosja[i][f]	1	2	3	6
9.	RFN	1	–	–	1
10.	Norwegia	–	1	–	1
11.	Słowacja	–	–	1	1

Rekordy

Najmłodsi mistrzowie świata

Według wieku

Lp.	Żużlowiec	Tytuł	Wiek	Sezon
1.	Peter Craven	1.	21 lat, 86 dni	1955
2.	Ronnie Moore	1.	21 lat, 192 dni	1954
3.	Michael Lee	1.	21 lat, 269 dni	1980
4.	Peter Collins	1.	22 lata, 165 dni	1976
5.	Barry Briggs	1.	22 lata, 265 dni	1957
6.	Tai Woffinden	1.	23 lata, 56 dni	2013
7.	Ove Fundin	1.	23 lata, 122 dni	1956
8.	Barry Briggs	2.	23 lata, 264 dni	1958
9.	Gary Havelock	1.	23 lata, 299 dni	1992
10.	Tony Rickardsson	1.	24 lata, 3 dni	1994

Według tytułu

Tytuł	Żużlowiec	Wiek	Sezon
1.	Peter Craven	21 lat, 86 dni	1955
2.	Barry Briggs	23 lata, 264 dni	1958
3.	Bartosz Zmarzlik	27 lat, 158 dni	2022
4.	Bartosz Zmarzlik	28 lat, 171 dni	2023
5.	Bartosz Zmarzlik	29 lat, 155 dni	2024
6.	Tony Rickardsson	35 lat, 10 dni	2005

Najstarsi mistrzowie świata

Według wieku

Lp.	Żużlowiec	Tytuł	Wiek	Sezon
1.	Greg Hancock	4.	46 lat, 141 dni	2016
2.	Greg Hancock	3.	44 lata, 130 dni	2014
3.	Greg Hancock	2.	41 lat, 113 dni	2011
4.	Ivan Mauger	6.	39 lat, 333 dni	1979
5.	Tomasz Gollob	1.	39 lat, 156 dni	2010
6.	Ivan Mauger	5.	37 lat, 333 dni	1977
7.	Tommy Price	1.	37 lat, 294 dni	1949
8.	Hans Nielsen	4.	35 lat, 278 dni	1995
9.	Tony Rickardsson	6.	35 lat, 10 dni	2005
10.	Egon Müller	1.	34 lata, 282 dni	1983

Według tytułu

Tytuł	Żużlowiec	Wiek	Sezon
1.	Tomasz Gollob	39 lat, 156 dni	2010
2.	Greg Hancock	41 lat, 113 dni	2011
3.	Greg Hancock	44 lata, 130 dni	2014
4.	Greg Hancock	46 lat, 141 dni	2016
5.	Ivan Mauger	37 lat, 333 dni	1977
6.	Ivan Mauger	39 lat, 333 dni	1979

Żużlowcy, którzy zdobywali mistrzostwa świata z rzędu

Tytuły	Żużlowiec	Sezony
3	Ivan Mauger	1968–1970
	Bartosz Zmarzlik	2022–2024
2	Jack Young	1951–1952
	Barry Briggs	1957–1958
	Ove Fundin	1960–1961
	Bruce Penhall	1981–1982
	Erik Gundersen	1984–1985
	Hans Nielsen	1986–1987
	Tony Rickardsson	1998–1999
	Tony Rickardsson	2001–2002
	Nicki Pedersen	2007–2008
	Bartosz Zmarzlik	2019–2020

Uwagi

1. W latach 1936–1938 o końcowej klasyfikacji indywidualnych mistrzostw świata decydowała łączna liczba punktów zgromadzona w eliminacjach i turnieju finałowym.
2. W roku 1987 rozegrano finał dwudniowy, a punkty zawodników sumowano.
3. W 1939 roku zorganizowano eliminacje, w których wyłoniono finalistów, jednak z powodu wybuchu II wojny światowej turniej finałowy został odwołany.
4. Finał dwudniowy.
5. Po zakończeniu turnieju w organizmie Shawna Morana wykryto niedozwolone środki dopingujące, w wyniku czego został on zdyskwalifikowany. Jednocześnie Międzynarodowa Federacja Motocyklowa zdecydowała o niezmienianiu klasyfikacji końcowej zawodów i nie przyznaniu srebrnego medalu żadnemu z zawodników.
6. W związku z decyzją Sportowego Sądu Arbitrażowego, wykluczającą Rosję z imprez sportowych o randze mistrzostw świata w latach 2021–2022, zawodnicy rosyjscy startowali jako reprezentanci Rosyjskiej Federacji Motocyklowej (MFR).
7. Turniej poprzedzony punktowanym sprintem w ramach kwalifikacji.
8. Lata, w których dany zawodnik zdobywał medale indywidualnych mistrzostw świata.
9. W tym jako ZSRR.