Strzępiak najeżony

Strzępiak najeżony (Inocybe hirtella Bres.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)^[1].

Strzępiak najeżony

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	strzępiakowate
Rodzaj	strzępiak
Gatunek	strzępiak najeżony
Nazwa systematyczna
Inocybe hirtella Bres. Fung. trident. 1(4-5): 52 (1884)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy^[2]:

• Inocybe hirtella f. bispora Kühner 1955
• Inocybe hirtella var. bispora Kuyper 1986
• Inocybe hirtella var. paupera F.H. Møller 1945
• Inocybe langei f. bispora J.E. Lange 1938

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1–3 cm, początkowo dzwonkowato-wypukły, potem płaski z niewielkim garbkiem. Brzeg cienki, prosty, lub bardzo słabo podgięty, prążkowany. Powierzchnia sucha, gładka, lub delikatnie włókienkowata albo łuseczkowata, o barwie od żółtawej z oliwkowobeżowym odcieniem do ochrowocytrynowej, na środku zwykle ciemniejsza – brązowa^[4].

Blaszki

Zatokowato wycięte lub prawie wolne, cienkie, z blaszeczkami. Początkowo beżowe lub żółtawe, potem brudnoszare lub jasnobrązowe. Ostrza białawo orzęsione^[4].

Trzon

Wysokość 2–5 cm, grubość 0,3–0,5 cm, walcowaty, cienki. Pod powierzchnią gleby posiada wyraźną, nieobrzeżoną bulwkę pokrytą białą grzybnią. Pod kapeluszem oszroniony. Powierzchnia o barwie od białej do jasnoochrowej z delikatnym różowawym lub ochrowym odcieniem, tylko bulwka jest biała^[4].

Miąższ

Białawy, czasem nad blaszkami ze szklistą strefą. Bez wyraźnego smaku, w trzonie o zapachu gorzkich migdałów^[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki migdałkowate, 9,5–12 × 5–6,5 µm, z dzióbkiem i gutulami. Podstawki maczugowate, o wysokości 25–30 × µm, zazwyczaj 2–sterygmowe. Cheilocystydy, pleuroctstydy i kaulocystydy w postaci metuloid, o butelkowatym lub wrzecionowatym kształcie i wymiarach 45–70 × 11–20 µm. Na szczycie posiadają liczne kryształki. Pod działaniem amoniaku żółkną^[4].

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie strzępiaka najeżonego w Europie, Ameryce Północnej, Japonii i Korei Południowej^[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano 5 stanowisk^[3]. Więcej stanowisk i bardziej aktualnych podaje internetowy atlas grzybów^[6].

Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi w lasach liściastych i mieszanych, zwłaszcza w towarzystwie olch, brzóz, grabów, leszczyny, buków, topoli, dębów, lip^[3].