Strzępiak bzowy

Strzępiak bzowy (Inocybe sambucina (Fr.) Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)^[1].

Strzępiak bzowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	strzępiakowate
Rodzaj	strzępiak
Gatunek	strzępiak bzowy
Nazwa systematyczna
Inocybe sambucina (Fr.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 182 (1872)

Zarodniki

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus sambucinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Lucien Quélet w 1872 r.^[1]

Synonimy^[2]:

• Agaricus obesus Batsch 1789
• garicus sambucinus Fr. 1821
• Agaricus sambucinus var. obesus (Batsch) Pers. 1828
• Derminus sambucinus (Fr.) J. Schröt. 1889
• Gymnopus obesus (Batsch) Gray 1821
• Inocybe geophylla var. sambucina (Fr.) P. Kumm. 1871
• Pleuropus obesus (Batsch) Murrill 1917

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Andrzej Nespiak w monografii polskich strzępiaków nie opisał tego gatunku^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1,5–4, rzadko do 8 cm, początkowo wypukły, potem płasko rozpostarty z niewielkim garbkiem, mięsisty z cienkim brzegiem. Powierzchnia na środku jedwabista, z delikatnymi włókienkami, a na przyschniętych owocnikach również z łuseczkami. Kolor początkowo białawy z ochrowym odcieniem, potem szarawy^[3].

Blaszki

Zatokowato wycięte, dość szerokie, z blaszeczkami. Początkowo białawe, potem płowoochrowe lub brudnobrązowe^[3].

Trzon

Wysokość 2–3,5 cm, grubość 1–1,5 cm, walcowaty, czasem nieco pogrubiony u podstawy, mięsisty. Jest delikatnie włókienkowaty, czasem nieco oszroniony u szczytu. Białawy^[3].

Miąższ

Biały, dość jędrny, o słabym zapachu spermy^[3].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki gładkie, migdałkowate, z małym kończykiem, 8,5–11 × 5–6 µm. Metuloidy butelkowate i pękate, 45–30 × 10–20 µm, o lekko żółtawych ścianach, z pojedynczymi kryształkami na szczycie^[3].

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie strzępiaka bzowego w Ameryce Północnej, Europie i na Nowej Zelandii^[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano cztery stanowiska^[5]. Więcej stanowisk i bardziej aktualnych podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków rzadkich i wymagających ochrony^[6].

Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi w lasach iglastych i liściastych. Spotykany w pobliżu buków, sosen lub dębów^[5]. Preferuje gleby kwaśne i piaszczyste^[3].