Język domari

Język domari – język z grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich. Wywodzi się z sanskrytu za pośrednictwem języków prakryckich. Posługują się nim bliskowschodnie społeczności Domów.

domari

Obszar	Iran, Egipt, Indie
Liczba mówiących	ok. 1,3 mln (2000, Iran)[1]
Pismo/alfabet	arabskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki indoirańskie Języki indoaryjskie Język domari
Status oficjalny
UNESCO	4 poważnie zagrożony↗
Ethnologue	7 wypierany↗
Kody języka
ISO 639-3	rmt
IETF	rmt
Glottolog	doma1258
Ethnologue	rmt
WALS	dom
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język domari jest pokrewny innym językom indoaryjskim z grupy centralnej, np. hindi, urdu, pendżabskiemu czy romani, z którym łączy go podobna geneza. Oba te języki uformowały się poza obszarem subkontynentu indyjskiego wśród wędrownych grup Indusów, pochodzących najprawdopodobniej z kasty Domba, przemieszczających się na zachód przez tereny języka perskiego. Domowie opuścili jednak Indie w VI wieku n.e., a więc około 400 lat przed Romami, przez co ich język mimo licznych podobieństw, prezentuje bardziej archaiczny zestaw cech. Na rozwój domari, jego gramatykę, system fonetyczny i słownictwo duży wpływ wywarły (i wciąż wywierają) języki perski i arabski.

Wykazuje wpływy języków arabskich i języków miejscowych (w zależności od lokalizacji)^[1]. Nie jest wzajemnie zrozumiały z językiem romani^[1].

Obecnie jest on językiem zagrożonym, wypieranym w coraz większym stopniu przez języki większościowe w krajach, gdzie zamieszkują Domowie. Dzieje się tak zarówno w wyniku wpływu kultury masowej, jak i społecznej marginalizacji oraz prześladowań jego użytkowników. Domari nie posiada standardu literackiego, ani powszechnie uznawanej ortografii. Na ogół zapisuje się go pismem arabskim.

Przykłady

• Zaimki osobowe:

	l.poj.	l.mn.
1.	ama	ame
2.	atu	atmen
3.	panji	panjan, urin

• Odmiana czasownika „być” w czasie teraźniejszym:

„jestem”	stom
„jesteś”	stor
„(on) jest”	sta
„(ona) jest”	sti
„jesteśmy”	sten
„jesteście”	stes
„(oni/one) są”	ste

• Liczebniki główne:

1 yek

2 di

3 tirin

4 ishtar

5 pench

6 shesh

7 hoft

8 haysht / haytek

9 nu

10 dez

• Dialog 1:

- Haa baarum. („To jest mój brat.”)

- Keetur mans-ur? („Gdzie jest twój mąż?”)

- Na djami. („Nie wiem.”)

- Baare sta. („Jest na zewnątrz.”)

• Dialog 2:

- Kek halor? („Jak się masz?”)

- Ghay shtum. / Ghay hromi. („Dobrze.”)

- Ar westi! („Zapraszam!” / „Chodź, usiądź!”)