Jamkokora rzędowa

Jamkokora rzędowa, jamkówka rzędowa (Neoantrodia serialis (Fr.) Audet) – gatunek grzybów z rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae)^[1].

Jamkokora rzędowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	żagwiowce
Rodzina	pniarkowate
Rodzaj	jamkokora
Gatunek	jamkokora rzędowa
Nazwa systematyczna
Neoantrodia serialis (Fr.) Audet Mushrooms nomenclatural novelties 6: [2] (2017)

Hymenofor jamkówki rzędowej

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Neoantrodia, Fomitopsidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Polyporus serialis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 2017 r. Serge Audet przenosząc go do rodzaju Neoantrodia^[1].

Ma 35 synonimów. Niektóre z nich^[2]:

• Antrodia serialis (Fr.) Donk 1966
• Coriolellus callosus (Fr.) M.P. Christ. 1960
• Coriolus serialis (Fr.) Komarova 1964

W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był pod nazwami zwyczajowymi huba rzędowa, huba skórkowata, podskórnica rzędowa, podskórnik rzędowy, podskórniczek rzędowy, porek skórzasty, wrośniak rzędowy, żagiew rzędowa, żagiew skórzasta. W 2003 r. Władysław Wojewoda zaproponował nazwę jamkówka rzędowa (wówczas gatunek ten zaliczany był do rodzaju Antrodia (jamkówka)^[3]). Po przeniesieniu do rodzaju Neoantrodia wszystkie te nazwy stały się niespójne z nową nazwą naukową. W 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała nazwę jamkokora rzędowa^[4].

Morfologia

Owocnik

Najczęściej skorupiasty i dość słabo przyrośnięty do podłoża. Czasami, zwłaszcza na pionowych pniach tworzy coś na kształt kapeluszy – liczne, nieco odgięte fałdki, które na zewnętrznej stronie mają żółtawo-brązowy kolor. Kształt bardzo zmienny; nieregularny, guzkowaty lub kosolowaty, często dachówkowaty. Powierzchnia w kolorze od białawego do żółtobrązowego. Brzeg biały i zazwyczaj faliście wygięty^[5].

Rurki

Mają długość do 5 mm i są białawe. Pory o kształcie od okrągłego do kanciastego i średnicy 0,2–0,4 mm^[5]. Przeciętnie na długości 1 mm występują 3 pory^[6].

Miąższ

Biały, elastyczny i korkowaty. Smak i zapach niewyraźny^[5].

Zarodniki

Cylindryczne, z jednej strony spłaszczone i na jednym końcu nieco zaostrzone^[6].

Gatunki podobne

Jeśli brzegi owocników nie są odgięte, rozróżnienie tego gatunku od innych, podobnych jest trudne^[5].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej, Europie i Azji, występuje także w Ameryce Południowej i Nowej Zelandii^[7]. W Polsce jest pospolity^[3].

Głównie na drzewach iglastych. Owocniki rosną przez cały rok, głównie na martwych pniach i pniakach, również na drewnie budowlanym, na płotach^[5]. Występuje głównie na świerku pospolitym, rzadziej na jodle, modrzewiu, sosnach, bardzo rzadko na buku^[3].

Znaczenie

Grzyb niejadalny, saprotrof rozkładający drewno. W odróżnieniu od wrośniaków, które rozkładają głównie ligninę, jamkokora rozkłada tylko celulozę^[5]. Powoduje brunatną zgniliznę drewna i jest jednym z tzw. grzybów domowych, czyli gatunków występujących na drewnie budowlanym w obiektach mieszkalnych^[8].