Jan (Ziziulas)

Jan, imię świeckie Joanis Ziziulas (gr. Ιωάννης Ζηζιούλας, ang. John Zizioulas; ur. 10 stycznia 1931 w Kozani, zm. 2 lutego 2023 w Atenach^[1]) – prawosławny metropolita Pergamonu, prezydent Akademii ateńskiej i teolog^[2]. Był współprzewodniczącym Międzynarodowej Komisji Wspólnej ds. Dialogu między Kościołem Katolickim i Wschodnimi Kościołami Prawosławnymi^[3].

Jan z Pergamonu

Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης

Joanis Ziziulas Ιωάννης Ζηζιούλας
Metropolita Pergamonu
Kraj działania	Grecja
Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1931 Kozani
Data i miejsce śmierci	2 lutego 2023 Ateny
Miejsce pochówku	Pierwszy cmentarz w Atenach
Metropolita Pergamonu
Okres sprawowania	1986 -2023
Przewodniczący Akademii ateńskiej
Okres sprawowania	2002-2023
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Diakonat	1986
Prezbiterat	1986
Chirotonia biskupia	22 czerwca 1986

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	22 czerwca 1986
Miejscowość	Stambuł
Miejsce	Sobór św. Jerzego
Konsekrator	Chryzostom (Konstantinidis)

Studia i kariera uniwersytecka

W latach 1950–1955 przyszły metropolita studiował w Uniwersytecie w Salonikach i w Atenach. W 1955 przez rok studiował w Ekumenicznym Instytucie w Bossey. W latach 1960–1964 odbywał studia doktoranckie pod kierunkiem teologa prawosławnego ks. Gieorgija Fłorowskiego^[2], będąc członkiem Centrum Studiów Bizantologicznych Dumbarton Oaks (Georgetown, Washington, D.C.), afiliowanego do Uniwersytetu Harvarda^[4]. Od 1964 był asystentem w katedrze Historii Kościoła w Uniwersytecie ateńskim. W 1965 uzyskał stopień doktora na podstawie pracy: Eucharystia, Biskup, Kościół: jedność Kościoła w Boskiej Eucharystii. Biskup w okresie pierwszych trzech wieków^[5]. Sześć lat później zaczął pracę jako wykładowca patrystyki w Uniwersytecie edynburskim, gdzie wykładał przez trzy lata (1970–1973). Następnie przeniósł się do Uniwersytetu w Glasgow, gdzie przez czternaście lat prowadził katedrę teologii systematycznej. W tym samym czasie był wizytującym wykładowcą w Instytucie Badawczym Teologii Systematycznej londyńskiego King’s College. W 1984 przyjął stanowisko profesora dogmatyki w Szkole Teologii w Salonikach, kontynuując wykłady w Wlk. Brytanii jako wizytujący profesor. W 1986 wstąpił w stan duchowny. Tego roku otrzymał święcenia diakońskie, prezbiterat, a następnie został ustanowiony arcybiskupem w ramach Patriarchatu Konstantynopola i tytularnym metropolitą Pergamonu. Święcenia biskupie przyjął 22 czerwca 1986 w patriarszej cerkwi św. Jerzego w Konstantynopolu z rąk metropolity Miry Licejskiej Chryzostoma. W 2002 został przewodniczącym Akademii ateńskiej. W latach 2006–2007 był członkiem Świętego Synodu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego. Był współprzewodniczącym Międzynarodowej Komisji Wspólnej ds. Dialogu między Kościołem Katolickim i Wschodnimi Kościołami Prawosławnymi^[3].

W czerwcu 2016 uczestniczył w Soborze Wszechprawosławnym na Krecie^[6].