Jezioro Czaple (Równina Gorzowska)

Jezioro Czaple (niem. Schmollnitz See) – jezioro powytopiskowe w Polsce, położone w województwie zachodniopomorskim, na Równinie Gorzowskiej, 2,5 km na północny wschód od wsi Smolnica. Składa się z dwóch śródleśnych jezior (Czaple Duże i Czaple Małe) połączonych przesmykiem. Długość linii brzegowej 2050 m^[2]. Na południowo-zachodnim brzegu jeziora Czaple Duże znajduje się niezagospodarowane kąpielisko, obok pozostałości wczesnośredniowiecznego grodziska. Zlewnia Kosa, zlewnia bilansowa Myśla^[3].

Ten artykuł dotyczy jeziora na Równinie Gorzowskiej. Zobacz też: inne jeziora o tej nazwie.

Czaple

Smolnickie, Smolnica Wielka, Smoliniec

Położenie
Państwo	Polska
Region	Równina Gorzowska
Wysokość lustra	51,3[1] m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	26,1 ha[1]
Wymiary • max długość • max szerokość	0,690 km[1] 0,460 km[1]
Głębokość • średnia • maksymalna	7,7[1] m 18,6[1] m
Długość linii brzegowej	2050 m[1]
Objętość	2009,7 tys. m³[1]
Hydrologia
Rzeki zasilające	Kosa
Rzeki wypływające	Kosa
Położenie na mapie gminy Dębno Czaple
Położenie na mapie Polski Czaple
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Czaple
Położenie na mapie powiatu myśliborskiego Czaple
52°48′54″N 14°39′58″E

Od 2 połowy IX w. do XI w. istniało na półwyspie jeziora grodzisko słowiańskie (być może plemienia Lubuszan), w literaturze powojennej nazywane Smoliniec Wielki (nazwa utworzona od niem. Schmollnitzer Große Mühle, młyna wzmiankowanego już w księdze ziemskiej margrabiego brandenburskiego Ludwika Starszego z 1337 r.^[4]). Wielkość podstawy grodu wynosi 60 × 80 m, podwyższenie wału w stosunku do jego wnętrza (majdanu) wynosi 2-2,5 m, zaś powierzchnia majdanu około 1150 m². Stanowiło ono element systemu grodów zabezpieczających lokalne szlaki handlowe (w tym okresie powstają również grody w Witnicy, Raduniu i Mętnie Małym). Nie można wykluczyć, że pomiędzy wałami grodziska istniało podgrodzie. Stanowisko to przypadkowo odkryli w 1963 r. biwakujący tu harcerze ze Szczecina. W 1975 r. Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska PP PKZ Oddział w Szczecinie pod kierunkiem Eugeniusza Cnotliwego przeprowadziła badania weryfikacyjne, w wyniku których pozyskano 37 fragmentów naczyń glinianych, ręcznie lepionych, obtaczanych przy krawędzi wylewu i do załomu brzuśca; datowane na 2 połowę IX w.^[5].