Witnica (województwo zachodniopomorskie)

Witnica (niem. Vietnitz) – wieś w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Moryń.

Witnica

wieś
Kościół Chrystusa Króla w Witnicy
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	gryfiński
Gmina	Moryń
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	74-503[1]
Tablice rejestracyjne	ZGR
SIMC	0779621
Położenie na mapie gminy Moryń Witnica
Położenie na mapie Polski Witnica
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Witnica
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego Witnica
52°52′12″N 14°28′24″E[2]

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Historia

Witnica to stara wieś pomorska o słowiańskim rodowodzie. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1248 (wieś występuje pod nazwą „stagnum Vitenitz”)^[3]. Z 1337 pochodzi informacja o istniejącym we wsi kościele^[3] oraz karczmie. W 1433 właścicielem wsi był rycerz von Strauss z Krajnika Dolnego^[3]. W wieku XVI, XVII i XVIII następowały bardzo częste zmiany właścicieli. Od 1780^[3] majątek należał do starosty powiatu Chojna – von Sydow, a od 1800^[3] (1828^[4]) do 1945 do rodziny von Oelsen.

Po II wojnie światowej w miejscowości działał Kombinat Państwowych Gospodarstw Rolnych Witnica z bażantarnią i stadionem hippicznym^[5].

Kościół Chrystusa Króla

Osobny artykuł: Kościół Chrystusa Króla w Witnicy.

Kościół parafialny zbudowany został w końcu XIII w. z kostki granitowej^[6]. Jest to budowla salowa, orientowana, bez chóru^[6]. Pierwotnie kościół nie posiadał wieży (dobudowano ją w XV w. z kamienia i cegły)^[3]. W przyziemiu wieży zachował się 3-uskokowy portal ostrołukowy. Wykonany z cegły szczyt wschodni ozdobiony został blendami, sterczynami i niewielką, murowaną sygnaturką^[7].

W 1830 kościół poddano gruntownemu remontowi, w czasie którego przemurowano otwory okienne oraz dobudowano kaplicę grobową^[6]. Nieco później (w 1911) dobudowano zakrystię^[6].

W dawnym murze cmentarnym otaczającym kościół zachowała się renesansowa bramka z drugiej połowy XVI w.^[6]

Kościół posiada unikalne w skali regionu wyposażenie^[3], na które składa się:

• barokowy ołtarz i ambona z XVIII (pierwotnie był to ołtarz ambonowy)
• chrzcielnica z 1598
• balaski
• empora
• epitafium z 1713
• malowidło na stropie z 1748, autorstwa E. Eifflera

Pałac

Dwór w Witnicy został zbudowany po 1780 przez rodzinę von Sydow^[3]. Po pożarze nowi właściciele – rodzina von Oelsen – wzniosła w ok. 1840 okazały pałac w stylu neorenesansowym^[4]. Pałac otoczony był przez rozległy park o pow. ok. 20 ha. Po II wojnie światowej pałac i park był wzorowo utrzymany przez mający tu u swą siedzibę PGR (w parku był zwierzyniec i bażanciarnia). W 1990 pałac został strawiony przez pożar – do chwili obecnej nie został odbudowany i pozostaje w stanie ruiny. Również park jest obecnie mocno zaniedbany, rośnie w nim cypryśnik błotny, cisy drzewiaste, dwa gatunki żywotników, jaśminowce i bzy lilaki^[8]. Naprzeciw pałacu zachował się duży zespół zabudowań gospodarczych wzniesionych w drugiej połowie XIX w.

• 
  Na litografii, II poł. XIX w.
• 
  Stan obecny (2011)
• 
  Elewacja pałacu (2011)
• 
  Wnętrze kościoła

Zobacz też

• Witnica