Joanna Lamparska

Joanna Maria Lamparska (ur. 20 października 1966^{[potrzebny przypis]} we Wrocławiu) – polska pisarka, dziennikarka, popularyzatorka historii.

Joanna Lamparska

Joanna Lamparska, 2020
Data urodzenia	20 października 1966[potrzebny przypis]
Narodowość	polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	literatura, pisarka, dziennikarka
Epoka	XX, XXI w.

Jest autorką programów telewizyjnych i radiowych oraz książek o historii i tajemnicach związanych m.in. z Dolnym Śląskiem, swoją twórczość dzieli pomiędzy tematykę związaną z zamkami, podziemiami i ciekawostkami historycznymi a zaginionymi w czasie II wojny światowej dziełami sztuki i tematyką obozów koncentracyjnych.

Życiorys

Absolwentka filologii klasycznej oraz archeologii sądowej na Uniwersytecie Wrocławskim^{[potrzebny przypis]}. Jeszcze na studiach związała się z wrocławskim dziennikiem „Słowo Polskie”; początkowo redagowała rubrykę o tematyce ezoterycznej – Zabobonnik, zaś w 1994 roku zorganizowała akcję zbierania informacji na temat tajemnic regionu, która zaowocowała cyklem artykułów (w większości jej autorstwa)^[1]. W latach 1995–2001 realizowała autorski program telewizyjny „Zaułek Tajemnic” w TVP Wrocław. Prowadziła poranne programy we wrocławskim ośrodku Telewizji Polskiej^{[potrzebny przypis]}. W latach 2010–2013 współtworzyła program „Skarby nieodkryte” dla TVP Polonia^[2].

Pełniła funkcję redaktora naczelnego w miesięczniku „Odkrywca” oraz „Gazecie Rycerskiej”. Publikuje m.in. w miesięcznikach „National Geographic”^[3], „Traveler”^[4][5] i „Focus”^[6], oraz na portalu Onet.pl^[7][8]. Wraz z Michałem Wójcikiem wystąpiła w serialu dokumentalnym „Kup pan zamek” realizowanym przez Canal Plus Discovery^[9]. Wystąpiła w programach History Channel i Discovery^[10]. W radiu Ram prowadzi audycję radiową „Pociąg do historii”^[11], w której opowiada o zagadkach historii.

Od 2019 roku prowadzi cykliczny program "Dolnośląskie Tajemnice"^[12], w który ma premierę w każdą niedzielę o godz. 10.00 na Yutube. W programie zajmuje się m.in. tajemnicami Dolnego Śląska, interwencjami związanymi z dewastacją zabytków^[13], odkryciami, zamkami, pałacami oraz podziemiami. W ramach programu realizuje również materiały poza granicami Polski: część odcinków była realizowana w Czechach, w Jordanii, w Bułgarii, na Ukrainie oraz we Włoszech.

Była pomysłodawczynią i dyrektorem Dolnośląskiego Festiwalu Tajemnic^[14], który od inauguracji w 2013 do 2019 roku odbywał się na Zamku Książ. W 2020 roku z powodu pandemii Covid-19 został przeniesiony do internetu, a później nie był już kontynuowany^[15]. Jest fundatorką i członkiem zarządu Fundacji Joanny Lamparskiej na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Kulturowego „Projekt Historia”^[16].

W 2015 roku, po wybuchu Gorączki Złotego Pociągu opowiadała o historii Złotego Pociągu^[17]. W 2016 roku wydała książkę Złoty Pociąg. Krótka historia szaleństwa, prezentującą kulisy poszukiwań^[18].

W 2020 roku była ambasadorką stowarzyszenia największych atrakcji Dolnego Śląska Turystyczna Trzynastka^[19].

• 
  IX Festiwal Góry Literatury, 2023
• 
  Z Piotrem J. Fereńskim^[20]

Książki[potrzebny przypis]

• Polscy uzdrowiciele leczą prawie wszystko (wspólnie z Waldemarem Chudziakiem), Wydawnictwo Anons Press, Wrocław 1993
• Tajemnice ukrytych skarbów, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 1995
• Tajemnice, zamki, podziemia. Przewodnik, jakiego nie było, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 1997
• Tajemnicze podziemia. Przewodnik po lochach, sztolniach i jaskiniach, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2000
• Dolny Śląsk, jakiego nie znacie. Przewodnik inny niż wszystkie, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2002
• Sudety Środkowe po obu stronach granicy (cz. 1–2), Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2003
• Niezwykłe miejsca dookoła Wrocławia (przewodnik), Wydawnictwo Asia Press, Wrocław 2006
• Magia dolnośląskich zamków cz. 1 (album fotograficzny, wspólnie z fotografem Krzysztofem Góralskim), Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2007
• Tajemnicze zakątki na północny wschód od Wrocławia, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2007
• Polska niezwykła. Śląsk. Turystyczny atlas samochodowy (praca zbiorowa, razem ze Stanisławem Krycińskim, Waldemarem Wieczorkiem, Ewą Lodzińską), Wydawnictwo Demart, 2007
• Polska w obiektywie National Geographic (album wspólnie z Piotrem Kałużą), Wydawnictwo Gruner und Jahr, Warszawa 2009
• Magia dolnośląskich zamków cz. 2 (album fotograficzny, wspólnie z fotografem Krzysztofem Góralskim), Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2009
• Zamkowe tajemnice, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2009
• Dolina Królów. Zamki i pałace u stóp Karkonoszy, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2010
• Kontynenty w obiektywie (wspólnie z Piotrem Kałużą), Wydawnictwo National Geographic, Warszawa 2010
• Zjawiska paranormalne. Poznać i zrozumieć człowieka (współautorstwo), Wydawnictwo Gruner und Jahr, Warszawa 2011
• Zamki. Podróże po Polsce (wspólnie z Agnieszką Malik), Wydawnictwo Multico 2012
• Dolina Baryczy. Przewodnik po niezwykłościach przyrody (redakcja), Dolina Baryczy 2012
• Magia dolnośląskich zamków cz. 3 (album fotograficzny, wspólnie z fotografem Krzysztofem Góralskim). Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2015
• Ślęża dla odkrywców, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2015
• Złoty pociąg. Krótka historia szaleństwa, Wydawnictwo Burda Książki, Warszawa 2016
• Miasta do góry nogami. Podziemia Europy i ich tajemnice (wspólnie z Piotrem Kałużą), Wydawnictwo Burda Książki, Warszawa 2018
• Ten dom ma tajemnicę. Skarby i sekrety Dolnego Śląska, Wydawnictwo Asia Press, Wrocław 2018
• Imperium małych piekieł. Mroczne tajemnice Gross Rosen, Wydawnictwo Znak Horyzont, 2019
• Ostatni świadek. Historie strażników hitlerowskich skarbów Wydawnictwo Znak Koncept, Kraków 2022
• Lekarze od zabijania. Medyczna gwardia Hitlera Wydawnictwo Znak Koncept, Kraków 2023

Nagrody i wyróżnienia

• 2005: wyróżnienie Polskiej Organizacji Turystycznej za promowanie walorów Dolnego Śląska.
• 2018: Nagroda Magellana za książkę Miasta do góry nogami. Podziemia Europy i ich tajemnice, Wydawnictwo Burda Książki^[21].
• 2022: Nagroda Optymista Roku 2022 przyznawana przez fundację Jestem Optymistą^[22].
• 2022: Diament Wrocławia 2022 Nagroda Towarzystwa Miłośników Wrocławia za popularyzację wiedzy o Wrocławiu i Dolnym Śląsku^[23]
• 2022 Turystyczny Dziennikarz Roku 2022 Nagroda Polskiej Organizacji Turystycznej^[24]