Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Johann Palisa
austriacki astronom Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Johann Palisa (ur. 6 grudnia 1848 w Opawie (Troppau), zm. 2 maja 1925 w Wiedniu) – austriacki astronom, odkrył 122 planetoidy[1]. Był pierwszym astronomem, któremu udało się odkryć więcej niż 50 planetoid.
Remove ads
Życie i działalność
Podsumowanie
Perspektywa
W latach 1866–1870 studiował matematykę i astronomię na Uniwersytecie Wiedeńskim. Nie ukończywszy studiów, został w 1870 asystentem w uniwersyteckim obserwatorium. Rok później został zatrudniony w obserwatorium w Genewie, a w 1872 został dyrektorem obserwatorium marynarki wojennej w Puli (obecnie Chorwacja), gdzie za pomocą niewielkiego, sześciocalowego refraktora odkrył swoją pierwszą planetoidę – (136) Austria, a także 27 innych[2] oraz kometę C/1879 Q1 (Palisa). W 1880 zrezygnował ze stanowiska dyrektora obserwatorium na rzecz stanowiska adiunkta w nowo wybudowanym Obserwatorium Wiedeńskim. Było to znaczne obniżenie jego rangi, ale w Wiedniu mógł korzystać z 27" refraktora, wówczas największego na świecie.
W 1884 ukończył doktorat. Pozostałych swoich odkryć dokonał w Obserwatorium Wiedeńskim, gdzie w 1908 został zastępcą dyrektora. Po przejściu na emeryturę w 1919 nadal korzystał z możliwości pracy w obserwatorium.
W 1883 brał udział w ekspedycji na Tahiti, której celem była obserwacja zaćmienia Słońca. Poszukiwał wówczas Wulkana, hipotetycznej planety submerkurialnej.
Palisa odkrył 122 planetoidy, wszystkie metodą wizualną, tzn. bez użycia fotografii[2]. Pierwsze i ostatnie odkrycie dzieli aż 49 lat (1874–1923)[1]. Do tej pory pozostaje rekordzistą pod względem liczby odkrytych wizualnie planetoid[2].
10 skatalogowanych przez Palisę obiektów typu „mgławicowego” znalazło się w New General Catalogue (NGC), a kolejne 5 w dwóch suplementach Index Catalogue (IC); wszystkie okazały się galaktykami. Niektóre, jak się później okazało, były jednak wcześniej obserwowane przez innych astronomów, tak więc Palisa pozostaje faktycznym odkrywcą siedmiu obiektów NGC (NGC 927, NGC 2926, NGC 2944, NGC 3071, NGC 3094, NGC 3116, NGC 4587) i czterech IC (IC 1514, IC 1748, IC 4643, IC 5290)[3].
Pomiędzy 1900 a 1908 wspólnie z Maksem Wolfem wydał fotograficzny atlas nieba, a w 1910, już samodzielnie, katalog gwiazd.
Dwie z odkrytych przez niego planetoid były celem misji sond kosmicznych:
- (243) Ida – sonda Galileo w roku 1993
- (253) Mathilde – sonda NEAR Shoemaker w roku 1997
Palisa był dwukrotnie żonaty[4]. Z pierwszego małżeństwa miał siedmioro dzieci, z czego troje zmarło za jego życia[5]. Jego pierwsza żona zmarła w 1901 roku[5]. Dwie jego córki wyszły za mąż za astronomów[4] – Helene za Friedricha Bidschofa[6], a Hedwig za Josepha Rhedena, współpracownika Palisy[4].
Remove ads
Nagrody i wyróżnienia
- W 1876 nagroda Lalande’a Paryskiej Akademii Nauk za odnalezienie zagubionej planetoidy (66) Maja[4].
- Od jego nazwiska pochodzi nazwa planetoidy (914) Palisana[7], krateru Palisa na Księżycu[8] oraz regionu Palisa Regio na planetoidzie Ida[9].
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads