John O’Byrne

John Joseph Gabriel O’Byrne (ur. 20 lutego 1878 w Rabastens, zm. 20 marca 1917 w Bresson) – francuski wojskowy, kapitan marynarki, dowódca okrętów podwodnych.

John Joseph Gabriel O’Byrne

kapitan marynarki
Data i miejsce urodzenia	20 lutego 1878 Rabastens, Francja
Data i miejsce śmierci	20 marca 1917 Bresson, Francja
Przebieg służby
Lata służby	1896–1915
Siły zbrojne	Marine nationale
Jednostki	„Anguille” „Curie”
Główne wojny i bitwy	Powstanie bokserów I wojna światowa
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w Rabastens jako czwarty syn Henry’ego O’Byrne’a, Irlandczyka z pochodzenia, oraz Elizabeth du Bourg, potomkini jednej z najstarszych rodzin Tuluzy. W 1896 wstąpił do École navale, 5 października 1889 został mianowany na podchorążego marynarki (aspirant)^[1]. 1 stycznia 1900 został skierowany na pancernik „Charles Martel”, a dokładnie rok później został przeniesiony na krążownik „Friant”^[2] należący do Eskadry Dalekiego Wschodu (Escadre d’Extrême-Orient). Brał udział w stłumieniu powstania bokserów, w październiku awansowany na podporucznika marynarki (enseigne de vaisseau de 2e classe). Od 1 stycznia 1903 służył na pancerniku „Charlemagne”(inne języki), a od 1 stycznia 1906 na pancerniku „Suffren”(inne języki)^[2][1], 29 września 1907 został pierwszym oficerem torpedowca „Bourrasque”. 28 lipca 1908 rozpoczął służbę jako pierwszy oficer na okręcie podwodnym „Gnôme”, 11 marca 1910 awansował na kapitana marynarki (lieutenant de vaisseau), by 1 stycznia 1911 objąć dowództwo okrętu podwodnego „Anguille”^[1]. 12 listopada 1912 został dowódcą „Curie”.

Podczas I wojny światowej głównym obszarem działalności francuskiej marynarki wojennej było Morze Śródziemne. W nocy z 19 na 20 grudnia 1914 podjął próbę wtargnięcia do portu Pola, głównej bazy marynarki wojennej Austro-Węgier w celu zaatakowania stacjonujących tam pancerników. Po uprzedniej obserwacji portu ominął pierwszą sieć zagrodową o 11:30, niestety wpadł w drugą. Mimo pięciogodzinnych wysiłków okręt nie był w stanie wydostać się z pułapki. Zmuszony do wynurzenia dostał się pod ostrzał austriackich okrętów oraz baterii nadbrzeżnych. O’Byrne rozkazał zatopić okręt oraz zniszczyć tajne dokumenty. W wyniku ostrzału został 19 razy trafiony odłamkami^[3]. Najgroźniejsza okazała się rana płuca^[3], spędził godzinę w lodowatej wodzie zanim uratował go austriacki pancernik „Viribus Unitis”^[1]. Wzięty do niewoli, został przewieziony do szpitala w Grazu, gdzie przeszedł operację płuca. W czerwcu 1915 jego żona otrzymała zgodę władz austriackich na odwiedziny męża. Pod koniec stycznia 1917 jego stan zdrowia się pogorszył i został wymieniony na austriackiego oficera. Przewieziony do rodziny żony w Bresson, zmarł 20 marca 1917.

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Legii Honorowej
• Złoty Medal Za Męstwo Wojskowe

Upamiętnienie

• Jedna z ulic w Rabastens nosi jego imię.
• Na jego cześć nazwano w okresie międzywojennym okręt podwodny.