John Playfair

John Playfair (ur. 10 marca 1748 w Benvie, Forfarshire, zm. 20 lipca 1819 w Burntisland) – szkocki geolog i matematyk.

John Playfair

Portret Johna Playfaira autorstwa Henry'ego Raeburna
Data i miejsce urodzenia	10 marca 1748 Benvie, Forfarshire
Data i miejsce śmierci	20 lipca 1819 Burntisland
Zawód, zajęcie	geolog, matematyk

Życiorys

John Playfair urodził się w Benvie w pobliżu Dundee. Do 14 roku życia był nauczany przez ojca, potem wysłano go na University of St Andrews, aby uzyskał ogólną edukację, pozwalającą na zostanie duchownym. W 1762 uzyskał stypendium na uczelni; ukończył ją w 1765, uzyskując tytuł Master of Arts^[1].

W 1769 ukończył studia teologiczne, po czym wyjechał do Edynburga, gdzie zetknął się z przedstawicielami szkockiego Oświecenia, w tym matematykiem Dugaldem Stewartem, ekonomistą Adamem Smithem, chemikiem Josephem Blackiem, geologiem Jamesem Huttonem czy architektem Robertem Adamem^[1].

W 1785 objął stanowisko profesora matematyki na Uniwersytecie Edynburskim; pracował tam przez kolejne 20 lat^[1]. Prowadził badania dotyczące matematyki, a także geologii. Jako pierwszy zidentyfikował transportową rolę lodowców oraz sformułował hipotezę tworzenia dolin rzecznych przez działanie rzek^[2].

Po śmierci Jamesa Huttona opublikował pracę Illustrations of the Huttonian Theory of the Earth, streszczającą jego poglądy.

Imieniem Johna Playfaira nazwano krater na Marsie oraz na Księżycu.

Wybrana twórczość

• Elements of Geometry (1795)
• Illustrations of the Huttonian Theory of the Earth (1802)
• Outlines of Natural Philosophy (1812–16).