Kępkowiec kolczastozarodnikowy

Kępkowiec kolczastozarodnikowy (Sagaranella tylicolor (Fr.) V. Hofst., Clémençon, Moncalvo & Redhead) – gatunek grzybów należący do rodziny kępkowcowatych (Lyophyllaceae)^[1].

Kępkowiec kolczastozarodnikowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	kępkowcowate
Rodzaj	Sagaranella
Gatunek	kępkowiec kolczastozarodnikowy
Nazwa systematyczna
Sagaranella tylicolor (Fr.) V. Hofst., Clémençon, Moncalvo & Redhead Cryptog. Mycol. 35(4): 419 (2015) [2014]

Morfologia

Kapelusz

O średnicy 5–25 mm, początkowo półkulisty, dzwonkowaty, później stożkowy, a następnie płaski, zawsze z mniej lub bardziej wyraźnym garbkiem, prążkowany niemal do środka. Brzeg, ostry, wystający nieco poza blaszki. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym ciemnoszarobrązowy i bledszy na brzegu, w stanie suchym jasnobeżowy do ochrowego. Powierzchnia młodych okazów jedwabiście połyskująca, potem matowa^[2].

Blaszki”

W liczbie 22–25, l = 3, szerokie, jasnoszare, prawie wolne, krawędzie w kolorze kapelusza, gładkie do drobno ząbkowanych^[2].

Trzon

Wysokość 30 – 50 mm, grubość 1–2 mm, cylindryczny, nieco skręcony, pusty, kruchy. Powierzchnia gładka, satynowa, wzdłużnie włókniście żłobkowana, srebrzystobiała, czasem ze słabym brązowym odcieniem, szczególnie w kierunku podstawy, górą nieco biała^[2].

Miąższ

Cienki, w stanie wilgotnym szarobrązowy i wodnisty. Zapach lekko rzodkiewkowy, smak łagodny, lekko mączny^[2].

Cechy mikroskopowe

Bazydiospory 6-8 × 4–6,5 μm, kolczaste^[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sagaranella, Lyophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus tylicolor. Obecną nazwę nadali mu V. Hofst., Clémençon, Moncalvo i Redhead w 2014 r.^[1] Ma kilkanaście synonimów. Niektóre z nich^[4]:

• Lyophyllum plexipes (Fr.) Kühner & Romagn. 1953
• Lyophyllum tylicolor (Fr.) M. Lange & Sivertsen 1966
• Tephrocybe plexipes (Fr.) Kühner & Romagn. ex P.-A. Moreau & Courtec. 2008
• Tephrocybe tylicolor (Fr.) M.M. Moser 1978
• Tephrophana plexipes (Fr.) Métrod 1962

Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował polską nazwę kępkowiec kolczastozarodnikowy dla synonimu Lyophyllum tylicolor^[5]. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową.

Występowanie

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii^[6]. W literaturze naukowej na terenie Polski do 2003 r. podano 5 stanowisk^[5], w późniejszych latach podano następne. Nowsze stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Kępkowiec kolczastozarodnikowy znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną^[7].

Grzyb naziemny, saprotrof. Występuje wśród mchów torfowców na torfowiskach i w lasach na kwaśnych glebach^[5].