Kampania (wojsko)

Kampania – w wojskowości szereg kolejnych operacji zaplanowanych i ewentualnie modyfikowanych przez naczelne dowództwo i przez nie kierowanych, służących osiągnięciu określonych celów strategicznych, inaczej określanych pośrednimi celami wojny, w wyniku czego uzyskuje się określoną zmianę układu sił i sytuacji militarno-politycznej na zadanym kierunku strategicznym czy też określonym teatrze działań wojennych i na określonym etapie wojny.
Kampania to zespół operacji prowadzonych na teatrze działań wojennych (teatrze wojny), zgodnie z zamiarem dowództwa strategicznego (naczelnego dowódcy) i pod jego bezpośrednim kierownictwem, dla osiągnięcia określonych celów strategicznych (militarnego celu wojny)^[1].

Charakterystyka kampanii

Pojęcie kampanii pojawiło się u zarania sztuki wojennej. Na początku było interpretowane jako wyprawa wojenna, w której osiągane są cele konfliktu. W konfliktach globalnych kampania jest interpretowana jako zespół następujących po sobie operacji^[2].

Kampania może składać się z jednej lub kilku operacji albo bitwy strategicznej oraz przedsięwzięć pogotowia operacyjnego i przegrupowań operacyjnych. Niekiedy słowo „kampania” zastępuje się określeniem operacja strategiczna^[3][4].

Franciszek Skibiński proponuje następującą definicję kampanii: zmierzający do osiągnięcia określonego celu strategicznego cykl działań wojennych, przeprowadzanych bądź w ograniczonym okresie, bądź na określonym, samodzielnym teatrze działań wojennych. W ujęciu historycznym kampania określała zazwyczaj pewną część czy też etap wojny o dającym się wyraźnie wyodrębnić celu strategicznym. Aleksander Swieczyn określał kampanię jako kilka operacji połączonych w czasie i przestrzeni. W okresie powojennym określano ją zazwyczaj jako całokształt operacji strategicznych. W doktrynie amerykańskiej kampania zaliczana jest do kategorii sztuki operacyjnej jako zespół bitew i walk połączonych wspólnym zamiarem dla osiągnięcia narodowego celu strategicznego na teatrze wojny. W tej konwencji wojna w Zatoce Perskiej była kampanią broni połączonych, prowadzoną przez jednego dowódcę operacyjnego na tamtejszym teatrze wojny^[5].

Etapy kampanii

Kampania to forma polityczno-militarnego osiągania celu wojny lub konfliktu na teatrze działań, którego złożoność ze względów politycznych i militarnych wymaga organizowania wielu etapów jego osiągania.
Zasadnicze elementy kampanii^[2]:

• tworzenie koalicji
• określenie celu i zakresu użycia sił
• tworzenie zgrupowań zadaniowych
• demonstrowanie siły (przeciwkoncentracja^[a])
• prowadzenie kilku operacji (wojennej, reagowania kryzysowego lub pokojowej)
• wyprowadzenie sił z rejonu konfliktu po osiągnięciu celu militarnego
• przystąpienie przez organ polityczny do pokojowego unormowania sytuacji.

Przykłady kampanii

W czasie II wojny światowej kampanie były prowadzone w okresie od miesiąca do kilku miesięcy siłami frontu bądź – częściej – kilku frontów na przestrzeni setek kilometrów. Przykłady kampanii:

• kampania wrześniowa 1939 (w literaturze niemieckiej nazywana kampanią polską),
• kampania norweska 1940,
• kampania francuska 1940 (w literaturze niemieckiej nazywana kampanią zachodnią),
• kampania wschodnioafrykańska 1941–1943,
• kampania włoska 1943–1945.

Uwagi

1. Przeciwkoncentracja to zgrupowanie w newralgicznym obszarze takiej ilości sił i środków własnych, które przeciwstawią się skoncentrowanym siłom potencjalnego agresora lub spowodują, że przeciwnik zaniecha dalszych działań. To specyficzny rodzaj działań prewencyjno – stabilizacyjnych, realizowany w sytuacji kryzysu w przewidywaniu konfliktu zbrojnego^[6].