Klasyfikacja anatomiczno-terapeutyczno-chemiczna

Klasyfikacja anatomiczno-terapeutyczno-chemiczna, ATC – system porządkujący leki oraz inne środki i produkty wykorzystywane w medycynie. Klasyfikację kontroluje Centrum Współpracy nad Metodologią Statystyczną Leków (Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology) w Norwegii podlegający pod Światową Organizację Zdrowia (WHO)^[1]. Pierwszy spis został opublikowany w 1976 roku^[1].

Struktura ATC

Klasyfikacja ma strukturę drzewa, w którym najniższy, anatomiczny poziom określa miejsce działania, a wyższe precyzują lek na drodze funkcji terapeutycznej, cechy farmakologicznej i przynależności do określonej grupy chemicznej^[2].

Kod leku w klasyfikacji ATC jest siedmiopozycyjny i ma postać (L – litera, C – cyfra)^[2]:

LCCLLCC

Pierwszy poziom (jedna litera) określa grupę anatomiczną. Drugi poziom (dwie cyfry) określa podgrupę terapeutyczną, trzeci poziom (jedna litera) określa podgrupę farmakologiczną, czwarty poziom (jedna litera) podgrupę chemiczną, a piąty, ostatni poziom (dwie cyfry) wskazuje na konkretną substancję chemiczną^[2].

Poniższy przykład pokazuje lokalizację w ATC adrenaliny, posiadającej alfanumeryczny kod C01CA24^[3][4]:

Epinefryna (adrenalina)
C01C A24

C – Układ sercowo-naczyniowy
→ (anatomiczna grupa główna)
C 01 – Leki stosowane w chorobach serca
→ (podgrupa terapeutyczna)
C01 C – Leki pobudzające układ sercowo-naczyniowy (bez glikozydów nasercowych)
→ (podgrupa farmakologiczna)
C01C A – Leki wpływające na receptory adrenergiczne i dopaminergiczne
→ (podgrupa chemiczna)
C01CA 24 – Epinefryna
→ (substancja chemiczna)

Główne grupy anatomiczne

Pierwsza litera kodu ATC wskazuje na jedną z czternastu głównych grup anatomicznych (lokalizacyjnych)^[5]:

• A – Przewód pokarmowy i metabolizm
• B – Krew i układ krwiotwórczy
• C – Układ sercowo-naczyniowy
• D – Dermatologia
• G – Układ moczowo-płciowy i hormony płciowe
• H – Leki hormonalne do stosowania wewnętrznego (bez hormonów płciowych)
• J – Leki stosowane w zakażeniach (przeciwinfekcyjne)
• L – Leki przeciwnowotworowe i immunomodulujące
• M – Układ mięśniowo-szkieletowy
• N – Ośrodkowy układ nerwowy
• P – Leki przeciwpasożytnicze, owadobójcze i repelenty
• R – Układ oddechowy
• S – Narządy wzroku i słuchu
• V – Różne (varia)

Zobacz też

• Lista leków i środków farmaceutycznych
• Lista leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia