Końskie wywczasy

Końskie wywczasy (również Wywczasy końskie^[1]) – obraz olejny autorstwa polskiego malarza Józefa Chełmońskiego, ukończony w 1879 roku. Znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie^[1].

Końskie wywczasy

Wywczasy końskie

Autor	Józef Chełmoński
Data powstania	1879
Medium	olej na płótnie
Wymiary	58 × 152 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Muzeum Narodowe w Warszawie

Historia

Józef Chełmoński namalował obraz Końskie wywczasy w 1879 podczas pobytu w Paryżu, w swoim najlepszym okresie twórczości. Dzieło zostało zakupione przez Muzeum Sztuk Pięknych w Warszawie (od 1916 roku Muzeum Narodowe w Warszawie) z siedzibą przy Alejach Jerozolimskich 3 i umieszczone zostało w kolekcji muzealnej „Zbiory Malarstwa Polskiego do 1914 roku”^[1][2].

Między 21 listopada 1987 a 19 czerwca 1988 obraz był prezentowany na wystawie w Muzeum Narodowym w Poznaniu przy alei Karola Marcinkowskiego. W 2012 roku czasowo usunięto go z Muzeum Narodowego w Warszawie i przetransportowano do Domu Pracy Twórczej w Radziejowicach, gdzie obraz Targ na konie w Bałcie został zaprezentowany na specjalnej ekspozycji „Józef Chełmoński w Radziejowicach”. Po zakończeniu wystawy, w 2014 roku, powrócił do Warszawy^[3]. 26 września 2024 roku trafił do specjalnie przygotowanej sali w Muzeum Narodowym w Warszawie na potrzeby wystawy poświęconej twórczości Chełmońskiego, trwającej do 26 stycznia 2025 roku. Po jej zakończeniu obraz powróci na swoje stałe miejsce w muzeum^[4].

Opis

Na pierwszym planie znajdują się konie różnych maści odpoczywające na ciemnozielonej trawie, spokojnie pasące się. Większość skierowane jest łbami w prawo. Ustawione są blisko siebie, tworzą rząd, którego zady układają się ukośnie, prowadząc wzrok w głąb obrazu w lewo. Z lewej strony kompozycji przedstawiony został pasterz ubrany w kożuch, trzymający w ręce bicz, pochylający się ku ziemi, przedstawiony jakby czegoś poszukiwał. W głębi, zarówno po lewej, jak i prawej stronie, widoczne są drewniane wozy drabiniaste. Niebo na horyzoncie ma odcień niebieskawy, stopniowo przechodzący przez liliowy pas w żółty ton ku górze. Ciemna kolorystyka obrazu, w połączeniu z barwami nieba, sugeruje porę zmierzchu, tuż przed zakończeniem dnia^[2].

Obraz jest przedstawieniem sztuki realizmu. Płótno ma 58 cm wysokości i 152 cm szerokości^[5], natomiast z masywną ramą ma wysokość 111,5 cm, szerokość 207,5 cm oraz grubość płótna wynoszącą 11 cm. W lewym dolnym rogu płótna znajduje się sygnatura: „Józef Chełmoński 1879 Paris”^[2].