Koźlarz różnobarwny

Koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor Watling) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)^[1].

Koźlarz różnobarwny

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	borowikowce
Rodzina	borowikowate
Rodzaj	koźlarz
Gatunek	koźlarz różnobarwny
Nazwa systematyczna
Leccinum variicolor Watling Notes R. bot. Gdn Edinb. 24: 268 (1969)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Leccinum, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Niektóre synonimy:

• Boletus variicolor (Watling) Hlaváček 1988
• Krombholziella variicolor (Watling) Šutara 1982
• Leccinum variicolor var. bertauxii Lannoy & Estadès 1991^[2].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też przez Alinę Skirgiełło jako koźlarz babka forma zmienna^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 6–12 cm, u młodych egzemplarzy stożkowaty, u starszych stożkowaty z zaokrąglonym czubkiem. Powierzchnia gładka, matowa, sucha, nieco pilśniowa, przy wilgotnej pogodzie nieco lepka. Kolor od oliwkowosiwego przez siwy i siwobrązowy do ciemnobrązowego^[4].

Rurki

Do 25 mm długości, głęboko wcięte przy trzonie. Barwa od białawej do kremowej. Pory niemal okrągłe i drobne, białe lub kremowe. Uszkodzone ciemnieją^[4].

Trzon

Grubość do 3,5 cm, wysokość do 18 cm. Pełny, cylindryczny, smukły, często wygięty. Białawy, pokryty licznymi ciemno-brązowymi do czarnych kosmkami. Czasami przy podstawie ma kolor zielonkawy lub niebieskozielony^[4].

Miąższ

Biały do biało-kremowego, u podstawy może być biało-zielonkawy. Po przecięciu zmienia kolor na różowy, ale dopiero po dłuższym czasie. Smak i zapach przyjemny, słaby^[4].

Wysyp zarodników

Brązowy do oliwkowo-brązowego. Zarodniki wydłużone o rozmiarach 14–19 × 5–7 μm^[5].

Gatunki podobne

Najbardziej podobny jest koźlarz babka (Leccinum scabrum), który również rośnie pod brzozami, ale na bardziej suchych miejscach i ma kapelusz jaśniejszy, wyłącznie w brązowych odcieniach. Podobny jest też rosnący pod grabami i leszczyną koźlarz grabowy (Leccinum pseudoscabrum), ale jego miąższ po przecięciu zmienia kolor na siwofioletowy^[4]. Koźlarz topolowy (Leccinum duriusculum) rośnie pod topolami, ma szarobrązowy kapelusz, a jego miąższ najpierw czerwienieje, a potem czarnieje^[6].

Występowanie

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W Europie jest rozprzestrzeniony od Morza Śródziemnego po Islandię i archipelag Svalbard na Morzu Arktycznym, brak go tylko w części południowo-wschodniej^[7]. W Polsce nie jest rzadki^[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący głównie na wilgotnych miejscach, szczególnie na torfowiskach. Żyje w mykoryzie z brzozami. Owocniki pojawiają się od lipca do października^[4].

Znaczenie

Grzyb jadalny^[4]. W Polsce jest dopuszczony do obrotu handlowego. W praktyce często nie jest odróżniany od koźlarza babki i innych podobnych gatunków koźlarzy. Dla grzybiarzy nie ma to jednak większego znaczenia, wszystkie koźlarze są bowiem dobrymi grzybami jadalnymi^[5].