Koncentrat krwinek płytkowych

Koncentrat krwinek płytkowych (KKP) – preparat krwiopochodny zawierający trombocyty zawieszone w niewielkiej ilości osocza. Ze względu na sposób otrzymywania i właściwości wyróżnia się KKP otrzymany metodą manualną, KKP otrzymany metodą automatycznej aferezy (KKP-Af), ubogoleukocytarny KKP (UKKP), przemywany KKP (PKKP) i rekonstytuowany KKP (RKKP).

Koncentrat krwinek płytkowych

Trombafereza

Koncentrat krwinek płytkowych otrzymany metodą manualną

Preparat jest otrzymywany przez odwirowanie jednej jednostki krwi pełnej konserwowanej (KPK). Jedna jednostka zawiera 45–95×10⁹ płytek zawieszonych w około 50 ml osocza, dodatkowo zawiera około 5–20×10⁷ leukocytów^[1].

Preparat przechowuje się w temperaturze 20–24 °C ze stałym mieszaniem. Zapakowany w tzw. oddychający pojemnik może być podany maksymalnie do 5 dni od pobrania, a w przypadku ujemnego wyniku badania bakteriologicznego maksymalnie do 7 dni. Pojedyncze jednostki przed wydaniem mogą być łączone w jeden preparat – zlewany koncentrat krwinek płytkowych^[2].

Wskazania do podania KKP:

• małopłytkowość
• skazy krwotoczne z nieprawidłową czynnością płytek.

Głównym wskazaniem nie jest sama ilość trombocytów, a objawy skazy krwotocznej. Profilaktycznie KKP podaje się przy ilości trombocytów poniżej 10 000/μl. Większość zabiegów chirurgicznych można przeprowadzić przy ilości niższej niż 50 000/μl, poza tymi gdzie krwawienie byłoby szczególnie groźne – zabiegi w obrębie OUN lub siatkówki, wówczas wymagane jest powyżej 100 000/μl płytek^[2][3]. Zwykle przetacza się 4–6 jednostek zgodnie z układem ABO^[3].

Koncentrat krwinek płytkowych otrzymany metodą automatycznej aferezy

Jest to koncentrat krwinek płytkowych uzyskany za pomocą trombaferezy (odmiana aferezy). Jedna jednostka uzyskana tą metodą odpowiada 5 jednostkom KKP. Metoda redukuje ekspozycję biorcy na kontakt z antygenami kilku biorców, jak ma to miejsce w przypadku zlewanego KKP, a także umożliwia dobranie dawcy w zgodzie z układami HLA i HPA (antygeny płytek krwi)^[2].

Jest przechowywany podobnie jak KKP, a termin przydatności wynosi 5 dni^[2]. Wskazania do podania są podobne jak w KKP, jednak KKP-Af jest szczególnie przydatny u chorych z przeciwciałami anty-HLA lub anty-HPA^[4][2].

Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek płytkowych

Preparat powstaje poprzez usunięcie większości limfocytów z KKP lub KKP-Af^[5]. Ilość leukocytów powinna wynosić maksymalnie 10⁶. Uboleukocytarny KKP zmniejsza ryzyko immunizacji HLA i niehemolitycznych odczynów gorączkowych oraz ryzyko zakażenia cytomegalowirusem. Preparat wytworzony w systemie otwartym musi być podany w ciągu 6 godzin od zakończenia preparatyki, a wytworzony w systemie zamkniętym, podobnie jak KKP, może być podany do 5 dni^[2].

Przemywany koncentrat krwinek płytkowych

Jest to preparat, w którym płytki są pozbawione osocza i zawieszone w 0,9% roztworze chlorku sodu.

Jest podawany u biorców z przeciwciałami przeciwko białkom osocza (szczególnie anty-IgA) oraz ciężkimi poprzetoczeniowymi reakcjami alergicznymi^[6].

Rekonstytuowany koncentrat krwinek płytkowych

Jest to KKP zawieszony w osoczu zgodnym grupowo z biorcą. Osocze dawcy lub dawców jest usuwane i zastępowane osoczem dawców grupy ABO, dzięki czemu składnik może być przetaczany każdemu biorcy niezależnie od grupy krwi. Preparat jest stosowany wyłącznie, gdy nie ma preparatów zgodnych grupowo^[7].