Konduktor (anatomia)

Konduktor (łac. conductor) – element męskich narządów rozrodczych niektórych pająków.

Bulbus lewego nogogłaszczka pająka Agelenopsis sp. widoczny na rycinie 4 z konduktorem oznaczonym cd

Cechy diagnostyczne rodzajów Austrachaea i Zephyrachaea; widoczny konduktor (C) i jego skleryty (C1, C2)

Konduktor zlokalizowany jest, jak reszta aparatu kopulacyjnego pająków, na nogogłaszczkach samca. Narząd ten jest zesklerotyzowaną strukturą położoną w sąsiedztwie embolusa, która sterczy w czasie kopulacji^[1]. Klasyfikowany jest w drugiej (wraz z apofizą środkową)^[2][3] lub trzeciej (wraz z embolusem) grupie sklerytów bulbusa^[4].

Narządy kopulacyjne samic i samców pająków działają na zasadzie zamka i klucza. Rolą konduktora jest „wstępne zaryglowanie” (ang. preliminary locking) aparatu samca w ciele samicy, które umożliwia precyzyjne wprowadzenie embolusa (właściwego kopulatora) w głąb jej ciała. U rodzaju Agelenopsis ciało samicy najpierw jest pobudzane embolusem od zewnątrz, po czym do jamki kopulacyjnej wprowadzany jest konduktor, a na koniec embolus^[5][6].

Konduktor może również służyć zablokowaniu dostępu do narządów rozrodczych samicy ewentualnym późniejszym konkurentom^[5]. I tak u rodzaju Cybaeus wewnątrz ciała samicy ulega odłamaniu cały konduktor^[5][7], a u rodzaju Cyclosa – jego ząbek^[5][8]. Funkcją konduktora może być również usunięcie blokady po poprzednim samcu. U Leucauge mariana haczykowaty wyrostek konduktora służy właśnie temu, przy czym nie wygląda na to, by samo wcześniejsze wprowadzenie do samicy konduktora było u tego gatunku niezbędnym warunkiem do wsunięcia w nią embolusa^[5].

Zobacz też

• paracymbium