Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Konstantin Thon

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Konstantin Thon
Remove ads

Konstantin Andriejewicz Thon, rzadziej Ton (ros. Константин Андреевич Тон; ur. 26 października?/6 listopada 1794, zm. 25 stycznia?/6 lutego 1881) – rosyjski architekt niemieckiego pochodzenia[1], akademik, twórca stylu bizantyjsko-rosyjskiego.

Szybkie fakty Data i miejsce urodzenia, Data i miejsce śmierci ...
Thumb
Projekt soboru Chrystusa Zbawiciela w Moskwie był najważniejszą pracą Thona
Thumb
Sobór Narodzenia Matki Bożej w Rostowie nad Donem
Thumb
Dworzec Moskiewski, dawny Nikołajewski, w Petersburgu
Remove ads

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Naukę w Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych rozpoczął w wieku dziewięciu lat, zaś od 1808 studiował w niej architekturę pod kierunkiem Andrieja Woronichina. Kurs akademicki ukończył w 1815, uzyskując tytuł artysty I stopnia oraz mały złoty medal za projekt budynku Senatu. Początkowo podjął pracę wykładowcy Akademii, jednak w 1817, po zmianach na kierowniczych stanowiskach na uczelni, zrezygnował z niej i wstąpił na służbę państwową w komitecie odpowiedzialnym za prace budowlane i hydrauliczne w Petersburgu[1]. Po zaledwie roku wyjechał jednak za granicę, korzystając z możliwości stypendium zagranicznego przyznawanego przez Akademię – prawo do niego uzyskał za wykonanie projektu Jarmarku[1].

W czasie sześcioletniego stypendium Thon przebywał we Włoszech, gdzie ze szczególnym zainteresowaniem badał architekturę antyczną oraz świątynie wczesnochrześcijańskie, które porównywał z późniejszym budownictwem sakralnym[1]. Uzyskał tytuł akademika Rzymskiej Akademii Archeologicznej[2].

Pracami Thona zainteresował się car Mikołaj I, który nadał mu stałą pensję i zaliczył w poczet członków Cesarskiego Gabinetu Jego Wysokości[1]. Pierwszymi pracami architekta po powrocie do Rosji było przygotowanie hali wystawowej Akademii Sztuk Pięknych[2]. Za projekt ten uzyskał tytuł akademika oraz stanowisko profesora II stopnia[1].

Znaczącym momentem w karierze Thona był projekt cerkwi św. Katarzyny w Petersburgu. Świątynia ta jako pierwsza w XIX-wiecznej Rosji nie reprezentowała stylu klasycystycznego, lecz nawiązywała do tradycyjnej architektury rosyjskiej[2], w szczególności do pięciokopułowych soborów Moskwy[1]. Projekt ten spotkał się z wielkim uznaniem Mikołaja I. Kolejnym sukcesem Thona było opracowanie planu soboru Chrystusa Zbawiciela w Moskwie – pracę tę Mikołaj I powierzył osobiście jemu, nakazując równocześnie opracowanie projektu w stylu „tradycyjnie rosyjskim”. W tym samym czasie, w 1832, Thon przygotował projekt soboru św. Mitrofana z Woroneża w Woroneżu[1]. Rok później otrzymał stopień profesorski[1].

W 1854 został rektorem Akademii Sztuk Pięknych[1]. Samodzielną działalność artystyczną łączył z pracą dydaktyczną w Akademii[1].

Remove ads

Twórca stylu bizantyjsko-rosyjskiego

Podsumowanie
Perspektywa

W 1838 Mikołaj I powierzył Thonowi opracowanie jednolitego wzornika, według którego miały być wznoszone cerkwie prawosławne w całym Imperium Rosyjskim. Architekt przygotował wówczas tom Projekty cerkwiej, który car przyjął z zadowoleniem. W ten sposób Thon stał się faktycznym twórcą obowiązującego w Rosji stylu bizantyjsko-rosyjskiego, określanego także jako styl urzędowy – od 1841 wszystkie świątynie budowane w kraju na koszt państwa miały być wznoszone według jednego z zawartych w tomie projektów[3]. Thon miał zamiar opracować w ten sposób rosyjski styl narodowy, zerwać ze ślepym naśladownictwem sztuki zachodniej i powrócić do korzeni architektury rosyjskiej, w rzeczywistości jednak swojego planu nie zrealizował w pełni. O ile jego projekty faktycznie zrywały z powtarzaniem wzorców zachodnioeuropejskich, co upowszechniło się w architekturze rosyjskiej XVIII i początku XIX wieku, były równocześnie krytykowane za chłód i suchość, a także za niewłaściwe rozumienie istoty rosyjskiej architektury. Thonowi zarzucano, że nie odtwarzał sztuki rdzennie rosyjskiej, a zniekształcał ją[1]. Zdaniem Piotra Krasnego Thon opierał się w swoich pracach w pierwszej kolejności na neobizantyjskich projektach Theophila Hansena, do którego dodawał – powierzchownie – dość dowolnie wybrane elementy architektury XVI- i XVII-wiecznej Moskwy – szczyty w formie oślich grzbietów, lizeny, gzymsy wspierane na rzędach niewielkich arkad. Równocześnie zachował w swoich projektach elementy formalnie odrzucanego klasycyzmu – symetryczną kompozycję budowli, wyrazistą i regularną artykulację, kubiczne formy[4].

Styl bizantyjsko-rosyjski pozostał oficjalnym stylem urzędowym do końca istnienia Imperium Rosyjskiego[3], jednak w ostatnich dziesięcioleciach funkcjonował już w wersji poważnie zmodyfikowanej (tzw. styl ruski)[5]. Budownictwo cerkiewne typowe dla indywidualnego stylu Thona straciło dominującą pozycję w architekturze Rosji niemal natychmiast po śmierci protektora architekta, cara Mikołaja I[1], chociaż projekty z jego wzornika z 1838 były nadal wykorzystywane, niekiedy w wersjach zmodyfikowanych[6].

Remove ads

Ważniejsze prace[1]

Przypisy

Bibliografia

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads