Kontrwywiad

Kontrwywiad (KW) – przedsięwzięcia identyfikacji działań obcych służb wywiadowczych, wykorzystywanie ich do własnych celów (np. penetracja), jak i przeciwdziałanie szpiegostwu, dywersji, sabotażu, terroryzmowi^[1], ochronę tajemnicy państwowej, wojskowej i gospodarczej^[2].

Kontrwywiadem zajmują się służby cywilne, policyjne i wojskowe, potocznie określane również mianem kontrwywiadu.

W Polsce kontrwywiadem cywilnym zajmuje się Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a wojskowym Służba Kontrwywiadu Wojskowego, która zajmuje się też kontrwywiadem radioelektronicznym.

Niektóre agencje kontrwywiadu

• Australian Security Intelligence Organisation – Australijska Organizacja Bezpieczeństwa i Wywiadu
• Guojia Anquan Bu – Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego (Chiny)
• Kōanchōsa-chō – Agencja Śledcza Bezpieczeństwa Publicznego (Japonia)
• Direction Centrale du Renseignement Intérieur – Centralna Dyrekcja Wywiadu Wewnętrznego (Francja)
• Szin Bet (lub Szabak) – Służba Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Izrael)
• Bundesamt für Verfassungsschutz – Federalny Urząd Ochrony Konstytucji (Niemcy)
• Militärischer Abschirmdienst – Wojskowa Służba Kontrwywiadu (Niemcy)
• Służba Kontrwywiadu Wojskowego – (Polska)
• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego – (Polska)
• Federalna Służba Bezpieczeństwa (FSB) – (Rosja)
• FBI – Federalne Biuro Śledcze (USA)
• Security Service – Służba Bezpieczeństwa (Wielka Brytania)

W przeszłości:

• Organy bezpieczeństwa publicznego (departamenty w MBP odpowiedzialne za kontrwywiad OBP) – (RP (1944–52)/PRL (1952–56))
• Służba Bezpieczeństwa (departamenty w MSW odpowiedzialne za kontrwywiad SB) – (PRL (1956–90))
• Główny Zarząd Informacji – (RP/PRL (1944–57))
• Wojskowa Służba Wewnętrzna – PRL
• Wojskowe Służby Informacyjne (Zarząd Kontrwywiadu) – RP 1991–2006
• Urząd Ochrony Państwa (Zarząd Kontrwywiadu) – (Polska)
• Ministerium für Staatssicherheit (Stasi), wydziały odpowiedzialne za kontrwywiad – (NRD)
• Gestapo – (III Rzesza)
• Sicherheitsdienst (Służba Bezpieczeństwa SS) – (III Rzesza)
• Smiersz – kontrwywiad wojskowy (ZSRR)
• NKWD – Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych (ZSRR)
• KGB – Komitet Bezpieczeństwa Państwowego (II Zarząd Główny) – (ZSRR)
• Deuxième Bureau de l'État-major général – Biuro II Sztabu Generalnego (Francja)
• Direction de la Surveillance du Territoire – Dyrekcja Bezpieczeństwa Państwowego (Francja)
• United States Army Security Agency – Agencja Bezpieczeństwa Sił Lądowych (USA)
• SAWAK – tajna policja (Iran)