Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Kostka Rubika
układanka logiczna Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Kostka Rubika (węg. Bűvös kocka – „magiczna kostka”) – zabawka logiczna wynaleziona przez Ernő Rubika w 1974 roku, a w 1976 roku skonstruowana i opatentowana w Japonii przez inżyniera Terutoshiego Ishige. Wynalazca kostki Ernő Rubik ułożył ją jako pierwszy, co zajęło mu miesiąc[1].
Remove ads
Zasady i mechanika układanki
Zabawa kostką polega na takim ułożeniu kwadratów, aby na każdej ścianie wszystkie posiadały jeden kolor. Składa się ona z 26 sześcianów i przegubu umieszczonego w środku. Przegub ten umożliwia każdej z zewnętrznych warstw kostki obrót wokół osi prostopadłej do danej warstwy i przechodzącej przez środek kostki.
Liczba kombinacji różnych ułożeń kostki 3×3×3 wynosi ponad trylionów[2][3], tj.
- 8! ⋅ 37 ⋅ 12! ⋅ 25[4] = 1 351 625 102 327 808 000 (ponad 1,35 tryliona)
Najpopularniejsze techniki układania Kostki Rubika:
- LBL (metoda dla początkujących),
- Corners First (nie jest najefektywniejszą metodą),
- metoda Fridrich (CFOP),
- metoda Rouxa,
- metoda Petrusa,
- metoda Columns First (zoptymalizowana może być wykorzystywana do osiągania czasów porównywalnych do popularniejszych metod np. Petrus)
Polskie systemy:
- metoda ZB (Zborowski-Bruchem)[5],
- ZZ speedcubing system[potrzebny przypis].
Oprócz tego, istnieją metody pozwalające ułożyć kostkę bez patrzenia. Najczęściej wykorzystywane z nich to:
- Old Pochmann
- M2/R2
- TuRBo
- Beyer-Hardwick 3-style
- 3-cycle orientation-permutation
Remove ads
Optymalne rozwiązanie
Od początku rozpowszechnienia kostki Rubika zastanawiano się, jaka jest minimalna liczba ruchów potrzebna do rozwiązania każdego ułożenia. Już w 1995 wiedziano, że optymalna liczba zawiera się w przedziale 20-29, czyli istnieje pomieszana kostka, którą da się ułożyć tylko w 20 lub więcej ruchach oraz każdą kostkę da się rozwiązać w 29 ruchach lub mniej[6][7]. W 2010 zespół matematyków za pomocą serwerów Google udowodnił, że ‘boską’ liczbą dla kostki Rubika jest 20. Oznacza to, że każde ułożenie można rozwiązać maksymalnie w 20 ruchach (choć zazwyczaj wystarczy 15-19 ruchów)[6][8].
Remove ads
Największa kostka Rubika
Największą kostką Rubika jest stworzona przez Grégoire Pfennigiego w 2017 r. kostka 33×33[9].
Rodzaje kostek
Podsumowanie
Perspektywa
Kostki sześcienne:
- 2×2×2 (Rubik’s Mini Cube)
- 3×3×3 (oryginalna Rubik’s Cube)
- 4×4×4 (Rubik’s Revenge)
- 5×5×5 (Rubik’s Professor Cube)
- 6×6×6
- 7×7×7
- 8×8×8
- 9×9×9
- 10×10×10
- 11×11×11
- 13×13×13
- 17×17×17
- Square-1
- Fisher Cube (łamigłówka skonstruowana przez Tony’ego Fishera)
- Void Cube (kostka 3×3×3 bez elementów centrowych)
- Mirror Cube (kostka, w której każdy element posiada inny kształt)
- Skewb (modyfikacja kostki pyraminx do formatu sześciennego)
- Gear Cube (kostka posiadająca zębatki)
Kostki dwunastościenne:
- Kilominx – najmniejsza z dwunastościanów
- Megaminx
- Starminx
- Gigaminx
- Teraminx
- Petaminx – największa z powszechnie dostępnych dwunastościanów, składa się z 218 elementów, a całkowita liczba kombinacji ułożeń to około 1,95×10160, czyli 19,5 sekswicyliardów
Kostki ośmiościenne:
- Diamond
- Octahedron
- Rubik’s UFO
Kostki czworościenne:
- Pyraminx – łamigłówka w kształcie czworościanu
- Tetraminx – kostka w kształcie czworościanu bez wierzchołków
Kostki o innych kształtach:
- Rubik's Twist – układanka w kształcie węża, z której można ułożyć różne figury 3D i 2D
- Rubik’s Magic – łamigłówka w kształcie prostokątnej płytki
- Clock – łamigłówka z zegarami
- Floppy Cube – kostka 1×3×3.
- 1×2×2
- 1×2×3
- 1×3×3
- 2×2×4
- 2×3×3
- 2×3×4
- 3×3×4
- 3×3×5
- 3×3×6
- 3×3×7
- 3×3×8
- 3×3×9
- 3×4×5
- 4×4×2
- 4×4×5
- 5×5×4
- Pentahedron
- Dino’s cube (kostka z ruchomymi centrami)
- Tower cube 2×2×3
Remove ads
Oficjalne rekordy World Cube Association
Podsumowanie
Perspektywa
Stan na 16 luty 2025 (pojedyncze ułożenia 3x3x3 na 23 kwietnia)
Kostka Rubika 3×3×3[10]
Świat
- Pierwszy zanotowany wynik układania kostki Rubika 3×3×3 z 1980 roku wynosi 54 sekundy[11].
- W 1982 roku zorganizowano pierwsze mistrzostwa, gdzie poprawny układ pól ułożono w 22,95 sekundy[12].
- Pierwsze ułożenie Kostki Rubika w czasie poniżej 10 sekund w historii miało miejsce 5 maja 2007 roku na Spanish Open, a dokonał tego Francuz Thibaut Jacquinot (9,86 s.)[13].
Polska
Rekordy ułożenia Kostki 3×3×3 w innych sytuacjach
Kostka 4×4×4[18]
Kostka 5×5×5[19]
Kostka 6×6×6[20]
Kostka 7×7×7[21]
Kostka 2×2×2[22]
Remove ads
Rekordy maszyn
Notowane są również rekordowe osiągnięcia maszyn w układaniu kostek Rubika. Robot skonstruowany przez niemieckiego inżyniera Alberta Beera ustanowił rekord w układaniu kostki 3×3×3 wynikiem 0,637 sekundy, kostkę 4×4×4 maszyna sterowana przez smartfon Huawei Ascend P6 ułożyła w 1 minutę i 18,68 sekundy. Kostkę 9×9×9 przy sterowaniu Samsungiem Galaxy S3 maszyna ułożyła w 34 minuty i 25,89 sekundy[23]. 3 marca 2017 r. na Youtube został umieszczony filmik przedstawiający robota układającego kostkę 3×3×3 w czasie 0,637 sekundy[24][25].
Remove ads
Znak towarowy
Podsumowanie
Perspektywa
Od 2021 roku SPIN MASTER TOYS UK LIMITED administruje i kontroluje wszelkie międzynarodowe prawa własności intelektualnej związane z Kostką Rubika, w związku z ich sprzedażą przez Rubik’s Brand Limited. W trybie międzynarodowej rejestracji chronione są dwa przestrzenne znaki towarowe przedstawiające Kostkę Rubika[26]. Na terenie Unii Europejskiej zarejestrowane jest 26 wspólnotowych znaków towarowych związanych z Kostką Rubika, w tym m.in. słowne znaki towarowe RUBIK oraz RUBIK’S, a także szereg znaków towarowych przestrzennych[27]. 25 listopada 2014 r. luksemburski Sąd nie zgodził się na unieważnienie przestrzennego wspólnotowego znaku towarowego nr 000162784[28].
Przed rokiem 2021 prawa własności intelektualnej związane z Kostką Rubika kontrolował Rubik’s Brand Ltd. Niektóre znaki towarowe były też zarejestrowane przez Seven Towns Ltd w imieniu Rubik’s Brand Ltd[29].
10 listopada 2016 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok w sprawie C-30/15 P, w którym uchyla wyrok Sądu Unii Europejskiej z dnia 25 listopada 2014 r. i unieważnił ochronę tego znaku. W Polsce w okresie 1983–1993 prawa do znaku słownego „kostka Rubika” należały do Konsumex Külkereskedelmi Vallalat z Budapesztu, ale po 10 latach od zarejestrowania nie zostały przedłużone i wygasły[30][31].
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads